Boonanza: Het Dobbelspel: Wie dobbelt de meeste bonenorders?

Naast het kaartspel Boonanza is er nu ook een dobbelvariant van dit grappige bonenspel met de toepasselijke naam Boonanza: Het Dobbelspel. Deze keer gooien de spelers met bonendobbelstenen om daarmee de bonenorders van hun oogstkaart te vervullen. Hiermee kunnen waardevolle dukaten worden verdiend. Hoe werkt deze variant precies? En is dobbelen om bonen net zo leuk als de bonenhandel uit het kaartspel? Boonanza: Het Dobbelspel is een dobbelspel voor twee tot vijf spelers. Het spel is ontworpen door Uwe Rosenberg, is verschenen in 2012 en wordt in Nederland uitgegeven door 999 Games. De geadviseerde minimum leeftijd is 10 jaar en een spelletje duurt ongeveer 45 minuten. Het spel ontleent zijn naam en thema van het populaire kaartspel Boonanza van dezelfde ontwerper.

Het spelidee

De achterkant van de doos zegt: "Ook bonentelers willen na het zware werk op de akkers plezier hebben met een dobbelspel. Nu hebben ze de kans om met geluk en handigheid nonenorders te dobbelen. Hoe meer orders een speler kan vervullen, des te meer dukaten hij verdient. Maar let op, zijn medespelers kunnen van zijn dobbelwerk meeprofiteren. Wie als eerste 13 dukaten heeft, wint het spel."

In het spel hebben de spelers een oogstkaart waar steeds op staat welke combinatie ze moeten zien te maken met de dobbelstenen, om een order te vervullen. Als ze slim handelen kunnen ze meerdere orders in één beurt vervullen. Hoe meer orders ze vervullen op dezelfde oogstkaart, hoe meer dukaten de bonenkaart oplevert.

Wat zit er in het doosje

Boonanza: Het Dobbelspel is een klein spel in een klein doosje. Het komt met de volgende onderdelen:

• 7 bonendobbelstenen
• 61 oogstkaarten
• 5 overzichtskaarten
• 1 bonenveld

De dobbelstenen

Op de dobbelstenen staan plaatjes van de zeven verschillende bonensoorten die in het spel zitten. Er zijn maar twee soorten dobbelstenen, drie van de ene en vier van de andere soort. De verdeling van de bonen op de dobbelstenen is als volgt:

• 3 Licht beige dobbelstenen: Sojaboon, Sojaboon, Tuinboon, Blauwe boon, Blauwe boon en Sperzieboon.
• 4 Witte dobbelstenen: Chinaboon, Blauwe boon, Sperzieboon, Rode boon, Bruine boon, Bruine boon.

De verdeling van de verschillende bonensoorten is dus niet hetzelfde. Een Blauwe boon komt bijvoorbeeld driemaal zo vaak voor als een Tuinboon, Chinaboon of Rode boon.

Oogstkaarten

Op iedere oogstkaart staan zes bonenorders. Elke bonenorder bestaat uit een bepaalde combinatie van bonensoorten. Een bonenorder bestaat bijvoorbeeld uit twee Chinabonen en twee Rode bonen. Of Twee Bruine bonen, een Chinaboon en een Tuinboon. De speler moet deze combinatie bij elkaar dobbelen om de order te vervullen. De orders moeten van beneden naar boven vervuld worden en iedere speler heeft steeds één actieve oogstkaart. Omdat de tweede kaart op een gegeven moment de actieve kaart wordt, kan de speler al vooruit zien wat er nodig is voor de bonenorder wanneer de tweede kaart de actieve kaart wordt.

Speciale bonenorders

Behalve simpelweg een bepaalde combinatie aan bonen zijn er ook speciale orders. Er zijn acht verschillende speciale bonenorders:

De overzichtskaarten

Er is voor iedere speler een overzichtskaart. Op deze overzichtskaart staat de verdeling van de bonen over de dobbelstenen, zodat de speler gemakkelijk kunnen zien welke bonensoorten zeldzaam zijn en dus hoe hoog de kans is dat een bepaalde soort gegooid wordt. Ook de verdeling over de dobbelstenen is van belang. Als een speler twee witte dobbelstenen gebruikt voor Blauwe bonen, dan wordt daarmee de kans klein dat er nog een Chinaboon of Rode boon wordt gegooid.

Twee oogstkaarten

Ieder speler krijgt twee oogstkaarten. De eerste kaart is de actieve oogstkaart waarvan de speler de bonenorders probeert te vervullen. De andere kaart wordt onder de eerste kaart gelegd. Iedere keer dat een speler een order vervuld op de actieve kaart, schuift hij de tweede kart een stukje omhoog, zodat de net vervulde order bedekt wordt. Daarmee wordt de volgende order op de actieve kaart de order die de speler nu moet zien te vervullen.

Een speelbeurt

De speler die aan de beurt is gooit de dobbelstenen. Na iedere worp moet hij minstens één dobbelsteen op het bonenveld leggen. Op die manier bestaat ieder beurt uit maximaal zeven worpen. Wanneer de speler niet meer wil of kan gooien, mag hij kijken of hij zijn actieve order op zijn oogstkaart vervuld heeft. Als dat zo is, mag hij de tweede oogstkaart omhoog schuiven en de net vervulde order afdekken. Hij mag dan meteen kijken of hij de nu actieve order ook voltooid heeft. Op die manier mag hij dus meerdere orders vervullen in één beurt. Om een tweede of derde order te vervullen, mag de speler dus ook dezelfde dobbelstenen inzetten die hij bij de eerste order ook al heeft gebruikt.

De orders van de andere spelers

Als er een speler aan de beurt is, betekent dat niet dat de andere spelers niets te doen hebben. Zij kunnen namelijk ook hun orders vervullen op basis van de worp van de actieve speler. Na iedere worp, mogen alle spelers direct controleren of zij hun actieve bonenorder vervuld hebben op basis van de net gegooide dobbelstenen. Ze mogen dus niet de dobbelstenen gebruiken die op het bonenveld gelegd zijn door de actieve speler na eerdere worpen in deze beurt. Heeft een andere speler zijn order klaar, dan mag deze zijn tweede oogstkaart over de vervulde order schuiven. Is ook de volgende order al vervuld, dan mag ook die afgedekt worden. Nadat alle andere spelers op deze manier hun orders gecontroleerd hebben, mag de actieve speler dobbelstenen op het bonenveld leggen en weer opnieuw gooien.

Oogstkaarten wisselen

Iedere speler mag op ieder moment zijn actieve oogstkaart inwisselen voor dukaten. Een voorwaarde daarbij is wel dat er minstens drie bonenorders van de oogstkaart zijn vervuld. De betaling is als volgt:

• Drie orders vervuld: speler krijgt 1 dukaat.
• Vier orders vervuld: speler krijgt 2 dukaten.
• Vijf orders vervuld: speler krijgt 3 dukaten.
• Zes orders vervuld: speler krijgt 4 dukaten.

De eerste dukaat krijgt de speler door zijn oogstkaart om te draaien. De overige dukaten mag de speler van de trekstapel trekken. De twee oogstkaart die de speler gebruikt heeft om zijn actieve oogstkaart af te dekken, wordt nu de actieve oogstkaart. Daarom neemt de speler nog een kaart van de trekstapel en gebruikt deze nu als tweede kaart.

Stapel oogstkaarten op

Het kan voorkomen dat de stapel oogstkaarten op is, zonder dat een speler de eindscore heeft behaald. Op dat moment kan een speler vijf van zijn dukaten terug leggen op de stapel en zijn overzichtskaart omdraaien, die op dat moment ook vijf dukaten waard is.

Einde van het spel

Het spel eindigt zodra een speler dertien punten of meer heeft behaald. Het spel stopt onmiddellijk, ook als een niet actieve speler degene is die de eindscore heeft behaald. De speler met de hoogste score wint (dit kan zelfs meer dan dertien zijn, wanneer er meerdere orders zijn vervuld met de laatste beurt). Hebben meerdere spelers dezelfde eindscore, dan delen ze de winst.

Vergelijking met Boonanza

Het spel probeert qua thema en stijl duidelijk mee te liften op het succes van Boonanza. Inhoudelijk speelt het spel echter heel anders. Boonanza is een kaartspel waarbij ruilen en onderhandelen centraal staat en waarbij de uitdaging zit in de combinatie van de vaste kaartvolgorde in de hand en de regels rond het oogsten. Nu hebben we te maken met een dobbelspel, waarbij bepaalde combinaties gegooid moeten worden. Het zijn dus vooral het thema en de illustraties die overeenkomen.

Wat is er leuk aan Boonanza: Het Dobbelspel

Boonanza: Het Dobbelspel is een luchtig dobbelspel, met een flinke dosis geluk. Maar naast het toeval zijn er toch een aantal zaken waar je als speler even over na moet denken.

Kiezen voor dobbelstenen

De eerste is het kiezen welke dobbelstenen je in het bonenveld legt. Aan de ene kant is het absoluut cruciaal dat je de eerste actieve order bij elkaar gooit, omdat je anders niets bereikt hebt. Maar je wilt eigenlijk de volgende order ook gooien. Het kan zijn dat je voor die tweede order een bepaalde zeldzamere dobbelsteen eigenlijk in je bonenveld zou moeten leggen, maar dat betekent ook dat je daarna met minder dobbelstenen gooit, waardoor de kans kleiner wordt dat je de eerste order nog haalt.

Wanneer oogstkaart omwisselen

Een andere keuze is het bepalen wanneer je de actieve oogstkaart omwisselt en met de tweede kaart verder gaat. Heb je eenmaal de eerste drie orders vervuld, dan levert elke volgende order een extra dukaat op. Maar de orders worden wel steeds lastiger te gooien, dus een grotere kans dat je waardevolle beurten kwijtraakt. Je kunt in plaats daarvan ook besluiten met minder dukaten genoegen te nemen en weer opnieuw met de volgende oogstkaart te beginnen. Het is meestal het beste om die keuze af te laten hangen van de eerste of tweede worp in je beurt. Afhankelijk van wat je gooit, kun je bepaalde bonen op je veld wegleggen, waarmee de kans het grootst is dat je iets bereikt met je beurt. Vergeet niet dat je te allen tijde je actieve oogstkaart mag omwisselen, zolang je maar minstens drie orders hebt vervuld.

Andere goede punten

Een belangrijk positief punt van dit dobbelspel is dat de spelers die niet aan de beurt zijn, nog steeds actief moeten meespelen, omdat zij ook de kans hebben een order te vervullen. Daarnaast is het kleine spel gemakkelijk mee te nemen en spreekt het grappige bonenthema de meeste mensen aan. Vooral die mensen die het kaartspel Boonanza ook al kennen.

Lees verder

• Boonanza: Wie is de beste bonenteler?
• Bordspellen als hobby: sociaal en uitdagend!
• Wat is er mis met de klassieke bordspellen?
• Reiner Knizia: "Het doel van spelen is om te winnen"
• Carcassonne: Wie legt de grootste steden in Zuid-Frankrijk?