Yahtzee: een spannend dobbelspel
In dit artikel wordt het populaire dobbelspel Yahtzee behandeld. Het spel met de vijf dobbelstenen, waarmee u combinaties maakt die vervolgens op een scoreblok worden ingevuld, wordt nog altijd in veel huiskamers gespeeld als snelle en spannende manier van tijdverdrijf. Ook online zijn er veel versies van Yahtzee te vinden, die volgens de regels van het basisspel gespeeld worden. Alles over Yahtzee - van dobbelsteen, Full House tot Grote Straat - u leest het hier!
Geschiedenis
Het dobbelspel
Yahtzee is in 1954 ontwikkeld door een Canadees koppel, waarvan de namen onbekend zijn. Het spel heette aanvankelijk "The Yacht Game", genoemd naar het jacht waarop het koppel met vrienden dobbelde. Nadat het idee voor het dobbelspel nog in de jarig vijftig aan spellenuitgever Edwin Lowe werd verkocht, zou het dobbelspel reeds zijn huidige naam krijgen: Yahtzee. In de jaren zeventig is Yahtzee eigendom geworden van de Amerikaanse spellenfabrikant MB (Milton Bradley), die ook titels als Twister,
Stratego,
Zeeslag en Wie is het? op zijn naam heeft staan. Huidige eigenaar van MB is Hasbro, de Amerikaanse speelgoedfabrikant.
Spel en speler
Het spel Yahtzee kan door één of meerdere spelers gespeeld worden, waarbij elke speler probeert een zo hoog mogelijke score te behalen. Tijdens het spel gooit een speler die aan de beurt is steeds maximaal drie keer met (eveneens maximaal) vijf dobbelstenen, waarbij hij de tweede en derde keer enkele
dobbelstenen opzij mag leggen. Op deze manier wordt het mogelijk om combinaties als 4 dezelfde getallen of een Grote Straat (5 opeenvolgende getallen) te behalen, die vervolgens op een scoreblok worden ingevuld.
Scoreblok en combinaties
Een scoreblok voor het spel Yahtzee bestaat doorgaans uit twee helften (of blokken), waarbij de bovenste helft ruimte biedt voor combinaties van dezelfde nummers (bijvoorbeeld 3 tweeën of 4 enen) en de onderste helft voor combinaties die verwantschap met het pokerspel vertonen, zoals
Grote Straat,
Full House en Vier Gelijke (ook wel Carré genoemd). Een speler dient na elke beurt van maximaal drie worpen altijd een categorie (vakje) in te vullen, ook als hij zijn doel niet haalt. Zo is het in een
spelletje bijvoorbeeld mogelijk om één 2 in te vullen, of simpelweg een niet behaalde combinatie door te strepen (oftewel een '0' in te vullen). Tot slot is er een bonus van 35 punten beschikbaar voor diegenen die het bovenste blok met een bepaalde score afsluiten.
Puntentelling: uitleg en voorbeeld
Ter verduidelijking van de puntentelling: een volledig ingevuld Yahtzee-scoreblok zou er als volgt kunnen uitzien:
Bovenste helft | puntentelling | score |
ENEN | tel alle enen | 3 |
TWEEËN | tel alle tweeën | 8 |
DRIEËN | tel alle drieën | 6 |
VIEREN | tel alle vieren | 12 |
VIJVEN | tel alle vijven | 15 |
ZESSEN | tel alle zessen | 24 |
TOTAAL AANTAL PUNTEN | ---------------> | 68 |
EXTRA BONUS (bij min. 63 punten) | 35 punten | 35 |
TOTAAL BOVENSTE HELFT | ---------------> | 103 |
Onderste helft | puntentelling | score |
DRIE GELIJKE (three of a kind) | totaal v.d. 5 stenen | 19 |
VIER GELIJKE (carré) | totaal v.d. 5 stenen | 22 |
FULL HOUSE (3+2 dezelfde) | 25 punten | 25 |
KLEINE STRAAT (4 opeenvolgende nrs.) | 30 punten | 30 |
GROTE STRAAT (5 opeenvolgende nrs.) | 40 punten | 40 |
YAHTZEE (5 dezelfde) | 50 punten | 50 |
KANS (chance, vrije keus) | totaal v.d. 5 stenen | 19 |
TOTAAL BOVENSTE HELFT | 103 |
TOTAAL ONDERSTE HELFT | 205 |
TOTAALSCORE | 308 |