Ontwikkelingen op het gebied van de (digitale) fotografie

De ontwikkelingen op het gebied van de fotografie zijn enorm hard gegaan waarbij de belangrijkste ontwikkeling de overgang was van de analoge naar de digitale fotografie. In plaats van het 'ouderwetse' filmrolletje zit er voortaan een geheugenkaart in de camera en donkere kamer is in veel gevallen vervangen door een computer met (foto)printer. Op het gebied van de digitale fotografie is de keuze uit het aantal camera's enorm waarbij de camera's simpelweg in twee soorten kunnen worden ingedeeld: de compact- en spiegelreflexcamera.

Inhoud

• Geschiedenis fotografie
• Van analoog naar digitaal
• Digitale camera's: Compact & spiegelreflex
• Tot slot

Geschiedenis fotografie

Sinds het ontstaan van de 'donkere kamer' oftewel de camera obscura hebben de ontwikkelingen op het gebied van de fotografie vrijwel niet stil gestaan. Waar de sluitertijden van de eerste camera's vaak nog enkele uren bedroegen maak je nu een foto in slechts één honderdste of duizendste van een seconde.

Ontstaan camera obscura

In 1816 lukte het de Fransman Joseph Nicéphore Niépce (1765-1833) om de eerste foto te maken door een klein gaatje in een doos te maken en een lichtgevoelige plaat aan de achterkant te monteren. Door het gaatje aan de voorkant van de doos enkele uren open te laten kon het licht een afbeelding vormen op de lichtgevoelige plaat aan de achterkant van de doos en de eerste foto was geboren. De hedendaagse camera lijkt in de verste verte niet meer op de eerste camera obscura aangezien de doos is vervangen door een mooi en stevig camerahuis (body), het gaatje vandaag de dag een lens (objectief) is en de lichtgevoelige plaat is vervangen door een elektronische sensor.

Sensor en sluitertijden

Het eerste onderdeel van de camera dat een grote ontwikkeling doormaakte was de lichtgevoelige plaat (sensor). Om de afbeelding op de lichtgevoelige plaat te 'kopiëren' was het nodig de plaat enkele uren aan het licht bloot te stellen wat automatisch betekende dat de sluiter van de camera ook enkele uren lang open moest blijven staan. Het maken van een foto duurde in veel gevallen hierdoor wel acht uur of langer, niet bepaald ideaal bij het fotograferen van mensen, dieren of bewegende objecten. Na diverse experimenten lukten het men om een lichtgevoelig papier te ontwikkelen dat door de toevoeging van zilvernitraat en een zoutoplossing in staat was veel meer licht op te nemen in kortere tijd waardoor de sluitertijden aanzienlijk verkort konden worden. Naast de ontwikkeling van het nieuwe lichtgevoelig papier droeg ook de ontwikkeling van de lenzen met een lagere diafragma-waarde bij aan het verkorten van de sluitertijden net zoals de uitvinding van het flitslicht - waarbij magnesium poeder tot ontbranding werd gebracht om de scène kort te verlichten -.

Komst van het negatief

Ondanks dat de uitvinding van het lichtgevoelige papier een enorme verbetering was in de fotografie kende het ook één groot nadeel. Aangezien de foto direct op het papier werd 'gebrand' kon er geen tweede exemplaar van worden gemaakt, iedere foto was dus uniek. Vanaf 1850 kwam de ontwikkeling van het negatief in opkomst waarbij de fabrikant Kodak een enorm grote rol speelde. Mede door de ontwikkeling van het negatief werd de camera steeds betaalbaarder en ook voor de gewone burger bereikbaar. Het zogenaamde 35-millimeter negatief - het meest gebruikte negatief dat ook vandaag de dag nog steeds gangbaar is in de analoge fotografie - werd in 1930 ontwikkeld.

Van analoog naar digitaal

De ontwikkelingen op het gebied van de fotografie en de daarbij behorende apparatuur - zoals camera's en lenzen - volgden elkaar in hoog tempo op en al in 1981 kwam de eerste digitale camera op de markt. Helaas was de camera in die periode nog onbetaalbaar en de kwaliteit van de foto's dusdanig slecht dat het nog ruim twintig jaar duurde voor digitale fotografie ook daadwerkelijk populair werd.

Verschillen

Het belangrijkste verschil tussen een analoge en digitale camera zit hem in de manier waarop de afbeelding wordt opgeslagen en verwerkt: Bij een analoge camera wordt gebruik gemaakt van een lichtgevoelige film - fotorolletje -, waarna de afbeelding wordt opgeslagen op een zogenaamd negatief. Bij digitale fotografie is de lichtgevoelige film vervangen door een sensor, waarna de afbeelding wordt opgeslagen op een digitale (geheugen)kaart. Daarnaast is het bij analoge fotografie alleen mogelijk de uiteindelijke afbeelding te zien door het negatief - door middel van een chemisch proces - te verwerken en bij digitale fotografie kun je de afbeelding simpelweg bekijken door de geheugenkaart op daarvoor bestemde apparatuur - zoals een computer - aan te sluiten.

Gebruik

Naast een verschil in de manier waarop de afbeelding wordt overgebracht en opgeslagen is ook de daadwerkelijke manier van fotograferen bij analoge fotografie anders dan bij digitale fotografie. In de eerste plaats maakt je bij analoge fotografie gebruik van fotorolletjes waardoor je maar een beperkt aantal foto's kunt maken. Hierdoor ben je genoodzaakt beter na te denken over de compositie van je foto en hetgeen je op de foto wilt zetten dan bij digitale fotografie, waar je er naar hartenlust op los kunt klikken. Het feit dat je bij analoge fotografie spaarzamer moet omgaan met je aantal foto's maakt digitale fotografie een stuk sneller en daarnaast hebben digitale camera's vaak ook nog het bijkomend voordeel dat je de gemaakte foto direct kunt controleren. Ben je dan niet tevreden over het resultaat dan kun je meteen - op locatie - een nieuwe foto maken, waardoor het maken van 'goede foto's' met een digitale camera vaak wat makkelijker is.

Digitale camera's: Compact & spiegelreflex

Aangezien er vandaag de dag vrijwel geen nieuwe analoge camera's meer op de markt komen is de kans groot dat je nieuwe camera een digitaal exemplaar wordt, waarbij ook nog meer dan genoeg valt te kiezen. De digitale camera's worden onderverdeeld in twee categorieën namelijk de compact- en de spiegelreflexcamera.

Algemene verschillen tussen compact- en spiegelreflexcamera

Niet alleen het uiterlijk van een compact- en spiegelreflexcamera verschillen aanzienlijk ook de manier waarop ze een foto maken is anders. In de eerste plaats heeft de compactcamera geen spiegel waardoor het licht direct op de sensor valt. Hierdoor kan het voorkomen dat het beeld dat je ziet in de zoeker afwijkt ten opzichte van de uiteindelijke foto. Aangezien het licht bij een spiegelreflexcamera via de spiegel naar de sensor wordt geleid wordt dit probleem voorkomen. Daarnaast is ook de manier waarop de camera anders. Een compactcamera stelt scherp door middel van contrastdetectie en bepaalt aan de hand daarvan welke delen van de foto scherp of onscherp moeten worden weergeven. Aangezien de compactcamera vervolgens zelf de juiste sluitertijd zoekt duurt het nemen van een foto iets langer dan bij een spiegelreflexcamera. Als laatste is het ook belangrijk om te beseffen dat je bij een spiegelreflexcamera veel meer vrijheid hebt om de instellingen van de camera aan te passen en de mogelijkheid hebt om lenzen te wisselen, twee opties die bij een compactcamera niet mogelijk zijn.

Specifieke verschillen

Naast de bovengenoemde algemene verschillen tussen de twee verschillende camera's zijn er ook nog diverse specifieke verschillen die van belang kunnen zijn bij het maken van je keuze voor een compact- of spiegelreflexcamera.

Formaat & gewicht: Waar de compactcamera vaak klein van formaat is en licht van gewicht is de spiegelreflexcamera een stuk groter en aanzienlijk zwaarder. Daarnaast heb je bij een spiegelreflexcamera vaak ook nog diverse accessoires zoals lenzen en/of filters die ook extra ruimte innemen en extra gewicht met zich mee brengen.

Zoeker of display: Bij een compactcamera kijk je op een display om een foto te maken en bij een spiegelreflexcamera maak je gebruik van een zoeker. Zoals eerder gezegd is het nadeel van het maken van foto's via een display dat het beeld vaak niet overeenkomt met de daadwerkelijke foto maar sommige mensen vinden het nadeel van een zoeker dat ze hun omgeving niet in de gaten kunnen houden op het moment dat ze een foto maken.

Kwaliteit: Bij het maken van gewone foto's - dus foto's waarbij je niet inzoomt - zal de kwaliteit tussen een compact- en spiegelreflexcamera nagenoeg gelijk zijn. Op het moment dat je flink wilt inzoomen zal er wel degelijk verschil te merken zijn in de kwaliteit van de foto's. Een compactcamera maakt gebruik van een zogenaamde optische - en digitale zoom, waarbij met name de tweede manier van zoomen ten kosten gaat van de kwaliteit van de foto. Digitaal zoomen is eigenlijk niets anders dan het bijsnijden van de foto waardoor een steeds kleiner deel van de beeldsensor wordt gebruikt. Hierdoor treedt er vaak ruis (zwarte en bruine korrels, vlekken en puntjes) op in de foto's wat ongewenst is. Een spiegelreflexcamera maakt daarentegen alleen gebruik van optische zoom waardoor er geen verlies van kwaliteit optreedt.

Prijs: Ondanks het feit dat de spiegelreflexcamera de laatste jaren flink in prijs is gedaald is een compactcamera over het algemeen een stuk goedkoper om aan te schaffen. Ten eerste is de prijs van de compactcamera zelf lager dan die van een spiegelreflex en ten tweede heb je bij de aanschaf van een compactcamera vrijwel geen accessoires nodig. Bij een spiegelreflexcamera dien je niet alleen een body (camerahuis) aan te schaffen, maar ook lens, een goede tas om alles op te bergen, een schoonmaakt set om de camera te onderhouden en eventueel diverse filters om je lens te beschermen.

Gebruik: Bij het kiezen tussen een compact- en spiegelreflexcamera is het ook belangrijk om je te bedenken waar je vooral foto's wilt gaan maken. Compactcamera's presteren uitstekend in lichte omstandigheden maar hebben aanzienlijk meer moeilijkheden met het fotograferen in de schemering of het donker. Een spiegelreflexcamera kun je daarentegen zo instellen dat je ook in schemerige of donkere omstandigheden nog prima foto's kunt maken én kun je daarnaast nog uitbreiden met diverse hulpmiddelen die het fotograferen nog makkelijker maken.

Megapixels: Een pixel is een gekleurde punt die wordt gebruikt om een digitaal beeld samen te stellen. Een megapixel wordt gevormd door één miljoen pixels samen te voegen en is vooral bedoeld om aan te duiden hoe kleurecht het beeld is. Met name in het begin van de digitale fotografie was het aantal megapixels dat je camera had erg belangrijk maar vandaag de dag hebben vrijwel alle camera's zo enorm veel megapixels dat het eigenlijk niet meer uitmaakt welke camera je kiest. Laat je bij de keuze voor een nieuwe camera dan ook niet leiden door het aantal megapixels maar kijk goed naar de andere criteria waaraan je camera moet voldoen.

Tot slot

Wil je een nieuwe camera gaan aanschaffen stel jezelf dan als eerste de vraag wat je met de camera wilt gaan doen. Wil je zo af en toe een foto maken tijdens een verjaardag of weekendje weg, dan kan je met een compactcamera vermoedelijk prima uit de voeten. Vind je het juist leuk om te experimenteren met je camera en in verschillende situaties foto's te (kunnen) maken dan is het raadzaam te kiezen voor de meer uitgebreide spiegelreflexcamera.

Houd wel rekening met het feit dat het leren fotograferen met een spiegelreflexcamera even tijd kost aangezien er zo veel mogelijkheden zijn op het gebied van de instellingen. Maar als je rustig de tijd neemt om alles uit te proberen zal je daar later veel plezier van hebben. Ondanks dat iedere spiegelreflexcamera een zogenaamde automatische stand heeft is het toch aan te raden de camera hier van af te halen en zelf te experimenten. De mooie foto's die we allemaal kennen uit de bladen zijn - hoe verrassend - niet op de automatische stand gemaakt.

Als laatste is het goed om te bedenken dat de aanschaf van een spiegelreflexcamera over het algemeen een stuk duurder is dan de aanschaf van een compactcamera maar dat je van een spiegelreflexcamera de rest van je leven plezier kunt hebben aangezien je vele onderdelen los kunt kopen en naar wens kunt aanpassen.

Lees verder

• De spiegelreflexcamera: ontwikkeling, onderhoud en gebruik
• Fotografie: De werking van de belichtingsdriehoek
• Verschillende camera-objectieven (cameralenzen)
• Benodigdheden en tips voor het maken van scherpe foto's