Tips voor het fotograferen tijdens een reis of vakantie

Het leuke aan reizen - of dat nu dichtbij huis of ver weg is - zijn de vele ervaringen die je opdoet en de herinneringen die daar uit voortkomen. Door tijdens je reis foto's te maken creëer je een tastbare herinnering die je ook nog eens met anderen kunt delen. Houd wel in gedachten dat fotograferen tijdens een reis of vakantie beperkingen met zich mee kan brengen ten aanzien van de hoeveelheid spullen die je mee kunt nemen of door de andere weersomstandigheden en zorg dan ook dat je goed voorbereid vertrekt.

Inhoud

• Bagage
• Het fotograferen van mensen
• Beroemde gebouwen en bekende plaatsen
• Tijdstip
• Minder is meer
• Weer of geen weer

Bagage

Een weekendje weg, een (rond)reis maken of op vakantie gaan zijn vaak memorabele gebeurtenissen mede door de vele nieuwe ervaringen die men opdoet. Met de komst van het fototoestel werd het al snel gebruikelijk om memorabele gebeurtenissen vast te leggen en vandaar dat ook vandaag de dag in menig koffer of rugzak een camera te vinden is. Houd er wel rekening mee dat je tijdens het reizen vaak beperkt bent ten aanzien van de bagage die je mee kunt nemen en denk dan ook goed na welke spullen je wel of niet nodig hebt.

Lenzen

Heb je een compactcamera dan is het makkelijk om deze mee te nemen op reis aangezien je met de camera zelf, een oplader en voldoende geheugenkaarten klaar bent maar heb je een spiegelreflexcamera met meerdere lenzen dan wordt het inpakken vaak een stuk lastiger. Aangezien lenzen - zeker lenzen van goede kwaliteit met veel glas - relatief zwaar zijn is het aan te raden niet meer dan twee lenzen in te pakken en bij voorkeur een groothoek- en telelens. Met deze twee lenzen kun je vrijwel iedere situatie van dichtbij en veraf fotograferen en daarnaast zijn twee lenzen nog goed te dragen. Mocht je een groothoekzoomlens hebben - dus een groothoek- en telelens in één - pak dan alleen deze lens in.

Statief

Het aanbod aan statieven is vandaag de dag enorm groot maar de meest gebruikte statieven voor een fotocamera zijn de zogenaamde tripod - statief met drie poten -, monopod - statief met één poot - en het ministatief - een klein statief -. Een statief voorkomt trillingen tijdens het maken van een foto waardoor bewogen foto's tot het verleden behoren en zorgt er voordat je ook bij weinig licht nog steeds goede en scherpe foto's kunt maken. Het materiaal waarvan de statieven worden gemaakt wordt steeds duurzamer én lichter waardoor statieven - ook tijdens een rondreis - makkelijk zijn mee te nemen. Fotografeer je graag met een statief en wil je deze ook tijdens een reis meenemen? Kies dan voor een variant van carbon en zorg dat je fototas of rugzak geschikt is om een statief aan te bevestigen. Een variant van carbon scheelt aanzienlijk in gewicht en door hem aan je tas te hangen houd je je handen vrij tijdens het lopen om je camera te bedienen.

Mocht je geen statief kunnen of willen meenemen dan kun je overwegen een lens met beeldstabilisatie aan te schaffen, mits je deze nog niet in bezit hebt. De beeldstabilisatie in de lens helpt de camera bij (lichte) trillingen goede en scherpe foto's te maken en maakt het fotograferen uit de hand in schemerige en donkere omstandigheden aanzienlijk makkelijker.

Schoonmaakset

Een onmisbaar accessoire in je fototas is in ieder geval een pluisvrije doek om je lens mee schoon te maken. Maar als je de ruimte hebt is het aan te raden een klein schoonmaaksetje mee te nemen. In zo'n (kant-en-klaar) setje zit vaak een pen met aan de ene kant een kwastje, hiermee kun je het losse vuil voorzichtig van de lens vegen, en aan de andere kant een stift met een speciaal reinigingsmiddel. Daarnaast zit er een doek bij om de lens mee schoon te maken en in sommige gevallen zit er - in plaats van een kwastje - een blaaspijpje bij om de lens schoon te blazen. Zeker tijdens een reis in een warm en/of stoffig land is de kans op vuil, stof en/of zand op je lens aanzienlijk groot en reinig je lens dan ook door haar eerst schoon te blazen of voorzichtig schoon te vegen met een daarvoor bestemd kwastje. Reinig je de lens direct met een doek dan is de kans dat je haar beschadigd aanzienlijk.

Laptop met fotoprogramma

Als laatste kun je bij een lange reis of bij een reis waar je verwacht veel foto's te maken overwegen een laptop met een foto(bewerkings)programma mee te nemen. Je kunt dan aan het einde van de dag of om de paar dagen je foto's overzetten op je laptop en meteen een eerste selectie maken. Dit scheelt niet alleen heel veel werk bij thuiskomst maar mocht een foto -
bij nader inzien - mislukt of niet goed zijn dan kun je overwegen, als je reisschema het toelaat, nog een keer terug te keren naar die plek om nieuwe foto's te maken.

Het fotograferen van mensen

Een deel van je herinneringen tijdens je reis zullen worden gevormd door de mensen die je ontmoet of door de mensen waar je mee reist en het is dan ook altijd leuk om hen op de foto te zetten. Houd bij het fotograferen van mensen rekening met de algemeen geldende normen en waarden van het land waar je bent. Waar het in het ene land juist bijzonder is om op de foto te gaan zijn ze er in een ander land misschien totaal niet van gediend.

De P van Paraat (en programma)

Heb je een spiegelreflexcamera en wil je er zeker van zijn dat de mensen die je fotografeert zo goed en duidelijk mogelijk worden afgebeeld op de foto gebruik dan de voorgeprogrammeerde stand 'Programma' van je camera. Door je camera in te stellen op deze stand zal de camera zelf de juiste sluitertijd en de juiste belichting kiezen voor de opname waardoor je niet alleen in staat bent snel een foto te maken maar er ook zeker van kunt zijn dan de foto juist belicht wordt en scherp is. Ondanks dat op het merendeel van de digitale camera's ook een zogenaamde portretstand zit verdient het toch de voorkeur om de 'programmastand' te gebruiken aangezien deze geen gebruik maakt van de flitser. Zeker als je een foto wilt maken van iemand die volledig opgaat in hetgeen hij of zij aan het doen is wil je hem of haar niet storen met een fel en afleidend flitslicht.

Karakter van het land

Het uiterlijk van het land is af te beelden door foto's te maken van het landschap maar het karakter (de sfeer) van een land kun je het beste weergeven door haar bewoners af te beelden. Kies bij het fotograferen van de lokale bevolking bij voorkeur voor 'karakteristieke koppen' zoals ouderen - twee oude mannen die samen een spelletje spelen of een oma die haar kleinkind begroet - of juist jonge en kleine kinderen en probeer mensen hierbij te fotograferen zonder dat ze het doorhebben om het unieke moment goed vast te leggen. Wil je iemand juist graag duidelijk en herkenbaar in beeld brengen, vraag dan van te voren om toestemming. Niet iedereen is er van gediend om gefotografeerd te worden en officieel is het niet toegestaan ongevraagd foto's van iemand te maken!

Ben je in een land waar je de taal niet spreekt dan helpt het vaak om je camera met een vragend gebaar omhoog te houden en vriendelijk te glimlachen, je ziet dan snel genoeg of mensen bereid zijn om te poseren. Beschik je over een camera waarbij je de foto kunt terugkijken, laat de persoon de foto dan zien nadat je deze hebt gemaakt zodat deze weet wat je hebt gedaan en vaak bereid is opnieuw te poseren mocht het resultaat tegen vallen.

Mensen en gebouwen

Probeer bij het fotograferen van lokale gebouwen zoals kerken, kathedralen of kloosters eens om naast het gebouw ook de mensen die er zijn in beeld te brengen. Een foto van alleen het gebouw of het bouwwerk kan vaak nogal kil 'aanvoelen' wat je kunt voorkomen door de mensen die bij het gebouw horen, bijvoorbeeld de priester of een non, ook in beeld te brengen. Daarnaast kun je er ook voor kiezen om één of meerdere bezoekers af te beelden om de sfeer die in of om het gebouw heerst beter weer te geven.

Beroemde gebouwen en bekende plaatsen

Daar sta je dan, het hoogtepunt van je reis. Je tilt je camera op en ziet door de zoeker de Taj Mahal, het Vrijheidsbeeld, de Eiffeltoren of .... Aan jou de belangrijke taak om een foto te maken die uniek en aantrekkelijk genoeg is om de aandacht van de kijkers (thuis) te trekken maar hoe doe je dat bij een gebouw of plaats die al ontelbare keren is gefotografeerd?

Standpunt

Mocht je op een druk bezochte plaats komen neem dan even de tijd om de omgeving goed in je op te nemen. Zie je een plek die moeilijk te bereiken is, zorg dan dat je daar komt te staan om een foto te nemen. De kans dat veel mensen je zijn voor gegaan is bij moeilijk of lastig te bereiken standpunten een stuk kleiner dan bij makkelijk te bereiken plaatsen. Ook kun je het overwegen om het hogerop te zoeken en het gebouw of de plaats vanuit een hoger perspectief te fotograferen. Staat er bijvoorbeeld een toren in de buurt die je kunt bezoeken en vanwaaruit je foto's kunt maken? Of een muurtje waar je op kunt klimmen? Maak gebruik van de middelen die je in de omgeving vindt, maar wees uiteraard wel voorzichtig!

Kies een deel

Het feit dat beroemde gebouwen en plaatsen al ontelbare keren zijn gefotografeerd hoeft niet altijd een nadeel te zijn aangezien het gebouw hierdoor zo bekend is dat je er ook voor kunt kiezen slecht een deel van het bouwwerk in beeld te brengen. Kijk goed naar het gebouw en kies voor het deel dat het meest herkenbaar is. Ook kun je overwegen het gebouw op een geheel andere manier in beeld te brengen door niet het gebouw zelf maar een reflectie van het bouwwerk te fotograferen. Kijk goed om je heen en zoek naar spiegelende voorwerpen zoals regenplassen, sloten en rivieren, ramen, autospiegels en/of zonnebrillen die het bouwwerk in beeld brengen.

Hoofd- en/of bijrol

Je kunt bij het in beeld brengen van bekende gebouwen en plaatsen er voor kiezen om het gebouw/ de plaats de hoofdrol te geven in je foto of een ondergeschikte (bijrol) te geven door gebruik te maken van de omgeving. Wil je het bouwwerk in de hoofdrol hebben dan kun je overwegen het te bezoeken op een tijdstip dat weinig andere mensen dit doen bijvoorbeeld bij regenachtig weer of als het begint te schemeren of donker is. Mocht het niet mogelijk zijn het gebouw te fotograferen op één van de voorgaande manieren dan kun je er ook nog voor kiezen niet het gebouw centraal te zetten in je foto maar juist iets dat in de omgeving van het gebouw gebeurt. Denk hierbij aan dingen zoals spelende kinderen op het grasveld voor de kerk, twee mensen die een ijsje eten in de schaduw van het klooster of een stelletje wat hand in hand in de rij staat te wachten om het museum binnen te gaan.

Tijdstip

De beste foto's worden gemaakt in de tijd van het zogenaamde 'gouden uurtje' - het uur voor en na zonsopkomst en -ondergang -. De reden dat vele fotografen juist rond dit tijdstip op pad gaan is niet alleen gelegen in het feit dat het licht dan op zijn mooist is voor het maken van foto's maar ook omdat het dan op vele plaatsen nog rustig is en je dus alle tijd en ruimte hebt om je onderwerp te fotograferen. Tevens ontwaakt in de ochtend niet alleen de zon maar ook de rest van de wereld wat betekent dat dieren uit hun hol komen of juist terug keren van de jacht, bloemen weer langzaam open gaan en vogels uitvliegen om voedsel te zoeken.

Ben je niet van het vroege opstaan - je bent tenslotte op reis en/of vakantie - dan hoef je je geen zorgen te maken dat je camera voor niets hebt meegenomen. Ook in de uren na zonsopkomst en voor zonsondergang kun je goede foto's maken mits je maar een aantal dingen in je achterhoofd houdt. Zo kun je bij het fotograferen tijdens de middaguren beter zo min mogelijk lucht in je foto's opnemen aangezien de zon dan op haar felst is en de kleuren van de lucht verbleekt. Wees ook niet bang om de schaduw op te zoeken. In warme en zonnige landen is het licht van de zon zo fel dat je ook in de schaduw prima foto's kunt maken en tevens zullen ook de meeste activiteiten op de warmste uren van de dag in de schaduw plaats vinden. Als laatste is ook het fotograferen van steden tijdens het middaguren een mogelijkheid aangezien het dan aanzienlijk rustiger is dan vroeg in de ochtend of laat in de middag aangezien dan veel mensen van en naar hun werk reizen.

Minder is meer

Tijdens een reis en/of vakantie is er vaak zo veel te zien dat men al snel de neiging krijgt zo veel mogelijk hiervan in één foto weer te geven. Bij het fotograferen van landschappen kan dit een goede eigenschap zijn maar bij het fotograferen van steden zal dit je foto's al snel rommelig maken.

Kies een onderwerp

Door te veel op één foto weer te geven zal de kijker niet kunnen zien wat het onderwerp van de foto is en deze minder interessant vinden. Door te kiezen voor het weergeven van een klein detail of een duidelijk onderwerp kan de kijker zijn fantasie de vrije loop laten of kan de foto juist vragen oproepen - waar wijst die pijl naartoe? Wat zit er achter die deur? -. Ook kun je - zowel thuis als tijdens je reis - proberen te werken met een thema waardoor je jezelf 'dwingt' een duidelijk onderwerp te kiezen en af te beelden. Thema's waar je mee aan de slag kunt zijn bijvoorbeeld:

• Eén bepaalde kleur laten terug komen in iedere foto
• Je zelf beperken tot het fotograferen van maximaal twee onderwerpen, bijvoorbeeld bloemen en architectuur of portretten en landschappen
• Alleen uiterlijke kenmerken van gebouwen in steden fotograferen zoals gevels, deuren, raamkozijnen of huisnummers
• Op iedere plaats waar je stopt om wat te eten of te drinken een foto te maken van één en hetzelfde voorwerp, bijvoorbeeld je koffiekop, je stoel of de tafel waar je aan zat

Weer of geen weer

Je zal het ongetwijfeld een keer meemaken of al een keer meegemaakt hebben; één of meerdere bewolkte dagen tijdens je zonvakantie, geen sneeuw tijdens de wintersport of regen tijdens je weekendje weg, niets tenslotte zo veranderlijk als het weer. Maar aangezien je het weer niet kunt veranderen is het - zeker tijdens het reizen - handig om jezelf en je camera aan de weersomstandigheden aan te passen.

Voordelen 'slecht' weer

Mocht je tijdens je reis of vakantie geconfronteerd worden met slecht, regenachtig of bewolkt weer weet dat je dan ook in deze omstandigheden nog prima foto's kunt maken. Het voordeel van bewolkt weer is dat de kleuren veel beter worden weergegeven aangezien ze niet beïnvloedt worden door het zonlicht en zolang je de grauwe lucht zo veel mogelijk vermijd kun je alsnog interessante foto's maken. Zorg dat je op een regenbui bent voorbereid door een doorzichtig plastic tas - die je om je camera en lens bindt - of een speciale regenhoes voor je fotocamera mee te nemen en gebruik bij dreigende wolkenluchten een grijs- of polarisatiefilter om indrukwekkende foto's te maken. Tevens kun je door met de reflectie van regenplassen en -druppels te spelen unieke en creatieve foto's maken.

Lees verder

• Tips en trucs voor het fotograferen van landschappen
• Benodigdheden en tips voor het maken van scherpe foto's
• Fotografie: De werking van de belichtingsdriehoek