Het werken met majolica

Het werken met majolica is een oude techniek om decoratie aan te brengen op keramische werken. Men maakt met schilderingen decoratie op de geglazuurde laag op een biscuit gebakken werkstuk. Een artikel met informatie over het werken met majolica.

Majolica

Het ontstaan van Majolica is niet geheel duidelijk. Naslagwerken spreken over het ontstaan vanuit het Midden Oosten tot aan het Spaanse eiland Majorca, waar het de naam ook van gekregen heeft. Met name de het aardewerk uit Spanje en Italië was karakteristiek door het gebruik van Majolica en in latere jaren is het ook over gegaan naar bijvoor beeld Engeland, Nederland en Frankrijk.

Tinglazuur

In de tijd dat men kennis maakte met het Chinese porselein, was er in de Europese landen vraag naar dat soort werken. Het porselein was erg kostbaar en zodoende werd er een andere techniek ontwikkeld die een zelfde soort product opleverde. Tegenwoordig is er betere witte klei op de markt en wordt ook gewoon transparante glazuur gebruikt in plaats van tinglazuur.

De techniek

Oorspronkelijk werd voor het maken van majolica werkstukken een transparant glazuur gebruikt met tinoxide. Het gebruik van de tinoxide zorgde voor een witte ondoorzichtige laag wat gewild was. Dit omdat de meeste witte klei een beigeachtige kleur kon nalaten in plaats van het witte wat met porselein gebruikelijk was en daarnaast kon het ook de rode en bruine kleur verbloemen van de klei waarmee gewerkt werd.

Er zijn verschillen technieken die in verschillende landen gebruikelijk zijn. In Nederland wordt majolica het meeste gebruikt op biscuit gestookt werk. Op dit werk brengt men een transparant glazuur aan en afhankelijk van de witheid een mengsel met tinoxide. Ook kan er gekozen worden voor kant en klare tinglazuur. De poederglazuur wordt gemengd met water in gelijke delen en afhankelijk van de dikte van de glazuur twee of drie keer opgebracht.

Na het aanbrengen van de glazuur is het wachten totdat het water ingetrokken is in het werk en blijft er een laag glazuur op het werk achter. In de tijd van het drogingproces kan de majolica worden aangemaakt. Dit kan met behulp van klant en klare majolica poeder of vloeibaar onderglazuur.

Majolicapoeder

Majolica poeder is te koop bij keramiekzaken of via webwinkels op het internet. Koop kleine hoeveelheden in als je ermee begint. Poeders onderling zijn, net als verfkleuren, te mengen. Dus geel en blauw kan een groene majolica geven. Het poeder wordt aangemaakt met water en dat is een precies werkje. Zorg voor een klein bakje waarin je het poeder doet en druppel daar voorzichtig water bij. Maak een kwastbaar mengsel, niet te waterig en niet te stroperig.

Majolica aanbrengen

Bedenk goed wat je op je werkstuk aan wilt brengen. Een fout is moeilijk te herstellen omdat je werkt op een geglazuurd oppervlakte. Ben je niet tevreden met het resultaat dan kun je het werkstuk in water dompelen en alle glazuur eraf halen. Laat het werkstuk wel drogen voordat je weer aan de slag gaat. Om te voorkomen dat het aanbrengen niet goed is kun je met een potlood omtrekken maken op je werkstuk en deze inkleuren met majolica. De potloodstrepen branden weg in de oven, dus je ziet het niet in je werkstuk.

Het aanbrengen kan met diverse penselen. Voor grotere oppervlaktes zijn zachte glazuurkwasten aan te raden en voor fijne lijnen zijn fijne penselen aan te raden. Wil je de kleur donkerder hebben, dan kun je er nogmaals overheen gaan. Je kunt dus met de werkstukken ‘spelen’ met de kleuren en overgangen maken van licht naar donker.

Het stookproces

Afhankelijk van de gebruikte majolica en klei kun je het werkstuk op verschillende temperaturen stoken. Gebruikelijk zijn de temperaturen tussen de 1.060 graden en 1.150 graden. Over het algemeen staat op de klei en de majolica aangegeven wat de maximum temperaturen zijn. Tijdens het stookproces smelt de majolica samen met de transparante glazuur en zakt het in de glazuur. Hierdoor krijg je een glad oppervlakte met een mooie decoratie.

Lees verder

• Alles over klei
• Het gebruiken van oxides in glazuren
• Het werken met paperclay
• Het maken en gebruiken van engobe
• Het werken met luster