Benodigdheden en materialen om te naaien

Stel, je wilt beginnen met naaien, maar je hebt geen idee waar je moet beginnen. Wat zijn de benodigdheden om te naaien? Er zijn zo veel soorten naaimachines, welke moet je hebben? Er zijn ook zo veel hulp materialen te koop. Wat is het allemaal en wat heb je nodig? Wanneer je niemand kent die je hiermee kan helpen, kan dit een enorme drempel zijn om te beginnen met naaien. Dat is natuurlijk zonde. Een heleboel naaiaccessoires zijn handig, maar zeker niet nodig. Een paar dingen zijn wel essentieel, maar het hoeft niet allemaal per sé nieuw en duur te zijn.

De naaimachine

Om te beginnen heb je natuurlijk een naaimachine nodig. Je hebt heel veel soorten en merken. Om te beginnen moet je je afvragen wat je precies wilt. Er zijn hele dure machines die ook professionele borduurwerken maken en er zijn hele simpele machines die alleen de basissteken kunnen. Er zijn machines met een heleboel extra hulpjes, een draaddoorhaler, automatisch aan- en afhechten en automatisch de draad afknippen. Wanneer je gaat naaien als hobby heb je de meeste snufjes niet nodig. Wanneer je professioneel wilt naaien en de hele dag achter de naaimachine zit, dan maken die extraatjes je leven wel wat makkelijker. Ik ga er in dit artikel van uit dat je een beginner bent die wil gaan naaien als hobby. Dan heb je maar een paar dingen echt nodig: de stiksteek (rechtdoor naaien) en de zigzagsteek. Een steek voor knoopsgaten is handig, maar knoopsgaten kun je ook prima met de zigzagsteek maken. De steeklengte (en breedte bij de zigzagsteek) moeten instelbaar zijn, of er moeten meerdere vaste lengtes en breedtes beschikbaar zijn. Als je van plan bent om met dunne stoffen te werken, bijvoorbeeld voor bloesjes, rokken en jurkjes, dan kun je met een eenvoudige machine toe. Ben je van plan om ook met zwaardere stoffen te werken, zoals jeans en leer, dan is een krachtige motor noodzakelijk.

Naaimachine kopen

Wanneer je een beeld hebt van wat je wilt, dan kun je het beste naar een speciale naaimachine winkel gaan. Daar kunnen ze helpen om de juiste machine bij je wensen te zoeken en daar kun je hem vervolgens ook laten onderhouden. De grotere winkels bieden ook tweedehands naaimachines aan. Zo kun je wat goedkoper aan jouw eerste naaimachine komen. Deze machine is dan door een vakman nagekeken en met een beetje geluk zit er zelfs garantie op.

Een strijkijzer

Je verwacht het misschien niet, maar op de naaimachine na is een strijkijzer het belangrijkste gereedschap voor goed naaiwerk. Je werkstuk wordt een stuk mooier wanneer je iedere naad na het stikken open perst en de zomen plat strijkt.

Overige benodigdheden

• Patroonpapier. Dit is meestal verkrijgbaar per rol van 10 meter. Hiermee neem je patronen over uit bijvoorbeeld een tijdschrift.
• Spelden. Die zijn nodig om het patroonpapier op de stof te spelden en om panden op elkaar te spelden voor het naaien.
• Garen. Zonder draad kan er niet genaaid worden. Garen is in bijna alle kleuren verkrijgbaar. Het is het mooist om met garen te naaien die goed bij de stof past.
• Rijggaren. Dit garen is dikker dan het gewone garen. Dit garen is doorgaans van mindere kwaliteit en het blijft ook nooit definitief in de stof. Je gebruikt rijggaren bijvoorbeeld om merktekens op de stof aan te brengen en om panden grof aan elkaar te naaien (om te passen bijvoorbeeld) voordat je definitief gaat stikken.
• Naalden. Bij de naaimachine zitten meestal al een paar naalden. Maar voor verschillende stoffen heb je verschillende naalden nodig. Voor jersey stoffen gebruik je bijvoorbeeld een naald met een wat stompere punt, zodat je geen ophalen in de stof maakt. Voor jeans gebruik je stevigere naalden met een groter oog, zodat het sierstik garen er ook in past. En voor leer heb je weer andere naalden. Je hebt ook een paar naalden nodig om met de hand te naaien, voor het rijgen, om draden af te werken en om steken te doen die met de hand mooier zijn.
• Kleermakerskrijt. Dit is in verschillende vormen verkrijgbaar. Er zijn de ouderwetse platte stukjes krijt, het is verwerkt in potloden of krijtpennen. Kleermakerskrijt wordt gebruikt om merktekens op de stof te zetten. Het is uitwasbaar. Het is handig om een paar kleurtjes te hebben, zodat je voor iedere kleur stof een krijtje hebt dat zichtbaar is. In een standaard doosje krijt zitten de kleuren wit, geel, oranje en blauw. Dit is ruim voldoende.
• Stofschaar. Een stofschaar is veel geschikter om stof mee te knippen dan een gewone schaar. Gebruik deze schaar alleen voor stof, dus niet voor je patroonpapier en andere dingen, want dan wordt hij sneller bot.
  

Dit zijn de basisbehoeften voor iedere naaister. Daarnaast heb je vaak per werkstuk nog extra fournituren nodig, bijvoorbeeld knoopjes, een rits, of elastiek. Als dit zo is, dan staat dit altijd bij het patroon aangegeven.

Patronen

Als je voor het eerst naait, maak dan gebruik van patronen. Patronen zijn verkrijgbaar in verschillende vormen: tijdschriften, of losse patronen. Met tijdschriften, zoals Burda en Knipmode, heb je de meeste patronen voor je geld. Per tijdschrijft staan er minstens 20 verschillende kledingstukken in. Met stippen wordt de moeilijkheidsgraad aangegeven. Bij de patronen worden wel instructies gegeven, maar die zijn vrij beknopt. Wanneer je een los patroon koopt, dan is dat vaak per patroon een stuk duurder dan een tijdschrift. Daar krijg je echter wel wat voor. De beschrijving van hoe het kledingstuk gemaakt moet worden staat er stap voor stap in, met plaatjes erbij. Als het bijvoorbeeld een kledingstuk is met een rits, maar je hebt nog nooit een rits ingezet, dan kom je er door de goede aanwijzingen en de plaatjes toch wel uit. Voor beginners zonder hulp zou ik deze patronen aanraden.
Tijdschriften met patronen zijn te koop bij tijdschriftenwinkels en ook bij veel supermarkten. Losse patronen zijn vaak verkrijgbaar bij stoffenzaken en op de website www.naaipatronen.nl.

Stoffen

Zelf naaien is natuurlijk extra leuk als het je goedkope kleding oplevert. De kosten van een stof in een stoffenzaak kunnen soms nog tegenvallen. Het is meestal wel goede kwaliteit stof, maar als je een beginner bent, dan oefen je liever met wat goedkopere stoffen. Op de meeste markten is wel een goedkope stoffenkraam te vinden. De lapjesmarkt, die op zaterdagochtend in Utrecht te vinden is, biedt het grootste assortiment. Ook als je niet in Utrecht woont haal je door de prijs van de stoffen je reiskosten er makkelijk uit. Zorg dat je er wel vroeg bij bent, want het duurt maar tot 13:00 uur en de beste koopjes zijn vroeg weg. In Nederland en België worden ook regelmatig het stoffenspektakel en de stoffenbeurs georganiseerd. De data en plaatsen staan vaak in naaitijdschriften vermeldt en zijn uiteraard ook op internet te vinden.

Naailes

Beginnen met naaien kan best frustrerend zijn. Je rok lijkt heel mooi te worden, totdat je alles verpest met de rits, bijvoorbeeld. Op internet zijn heel veel goede instructies te vinden, vooral op Engelstalige websites. Als je het niet erg vindt om met goedkope stofjes te experimenteren en je vindt dat je juist het meeste leert als je fouten maakt, dan is het geen probleem om lekker aan te rommelen. Als je wilt dat ook je eerste werkstukken al draagbaar zijn, dan kan naailes wel een uitkomst zijn. Naast goede begeleiding is het ook gezellig en wat je anderen ziet maken kan een goede inspiratiebron zijn.