recensie

De Italiaanse chauffeuse – boek van Hans Dorrestijn

De Italiaanse chauffeuse is een boek vol verhalen over vogels. Maar niet alleen over vogels. Hans Dorrestijn schreef het, vol liefde voor zijn gevederde vrienden en vol humor over wat hij observeerde. Dorrestijn schreef eerder over de natuur, boeken vol tips, maar in De Italiaanse chauffeuse bundelde hij zijn vogelverhalen die eerder verschenen in Dorrestijns Vogelgids, Dorrestijns Natuurgids en Dudeljo! De lieftallige chauffeuse was genomineerd voor de Jan Wolkers Prijs 2015.

Het verrukkelijke boek van Dorrestijn

• Hans Dorrestijn
• Theaters
• Vogelaar
• Baardmannetje
• Het boek De Italiaanse chauffeuse

Hans Dorrestijn

Hans Dorrestijn is geboren in 1940. Zijn vader, een verzetsman, kwam in 1942 om in kamp Amersfoort en Hans groeit op met een strenge stiefvader. Hij gaat naar de kweekschool en studeert daarna Nederlands en werkt jarenlang als leraar Nederlands, tot hij het in 1975 genoeg vindt. Hij neemt ontslag en gaat verder als cabaretier en tekstschrijver. Ondermeer Herman van Veen, Joost Prinsen, Jenny Arean, Adèle Bloemendaal en de cabaretgroep Don Quishocking maken gebruik van zijn talent. Hij schrijft samen met Willem Wilmink en draagt bij aan diverse televisieprogramma’s, waaronder Het Klokhuis. Ook werkt hij voor de radio.

Theaters

De liedjesschrijver maakt meer dan tien theaterprogramma’s en viert in seizoen 2004-2005 zijn 30-jarig jubileum als cabaretier. In 2008 neemt hij afscheid van de grote theaterzalen en komt enkele jaren later terug om in kleine zalen op te treden. Op een zeker moment wordt Dorrestijn aangeraakt door de liefde voor vogels. Hij wordt vogelaar, schrijft er boeken over en maakt, samen met anderen, reizen en televisieprogramma’s waarin de vogel centraal staat.

Vogelaar

Dorrestijn begint in de jaren negentig over vogels te schrijven. Daarvoor schreef hij vooral over drank en dronkenschap, vrouwen, ongelukkige huwelijken, seks en het gebrek daaraan, teksten vol ongeluk en wanhoop, maar altijd met een kwinkslag. Zijn vogelliefde resulteert in 2007 in de uitgave Dorrestijns Vogelgids, een boek dat een groot succes wordt.

Wintertaling en appelvink

Hij neemt de verrekijker ter hand, luistert van ornithologen en leert de wintertaling en appelvink kennen. In 2012 heeft hij al drie boeken over vogels uit zijn pen laten vloeien en dat vindt hij genoeg. Toch volgt er na Dorrestijns Vogelgids, Dorrestijns Natuurgids en Dudeljo! Nog een vogelboek: De Italiaanse chauffeuse. Dit boek was een van de vijf boeken die genomineerd zijn voor de Jan Wolkers Prijs 2015. De Italiaanse chauffeuse wint de prijs net niet. De winnaar wordt Niet zonder elkaar, bloemen en insecten - Louis Schoonhoven e.a.

Baardmannetje

Dorrestijn blinkt uit in het tragikomische. Zijn stem met een snik en een kraak passen bij zijn verhalen. Het ‘baardmannetje’ – Dorrestijn draagt een korte baard en draaft met collega-vogelaar en baardmannetje Nico de Haan op in Omroep-MAX programma’s over vogeltjes – ziet er met al zijn gestuntel ontwapenend uit en ontroert de kijkers met zijn opmerkingen over de vogels die hij tegenkomt. Dorrestijn is een scherp observeerder en hij mijdt een giftige pen niet. Hij kan mensen genadeloos karakteriseren en beschrijft de situaties vol ironie.

Het boek De Italiaanse chauffeuse

De Italiaanse chauffeuse is een bundeling van vogelverhalen die eerder verschenen in zijn drie vogelboeken. Het zijn lange verhalen met vogels in de hoofdrol en naast de eerder gepubliceerde schreef Dorrestijn twee nieuwe verhalen voor dit boek. In het boek is te lezen over de lieftallige chauffeuse, Dorrestijns vogelreizen naar de Oostvaardersplassen, zijn zere been, zijn reizen naar Zuid- en Oost-Europa en nog veel meer.

Vogel met het gele befje

In het boek staan geen plaatjes van vogels en toch leer je de vogels door de verhalen kennen. Dorrestijn schotelt zulke heerlijke verhalen voor dat je zelf zin hebt om de natuur in te gaan, op jacht naar die vogel met dat prachtig gele befje, om te kijken of die kleur inderdaad lijkt op gele vla. De verhalen zijn zo verrukkelijk dat je na gaat denken of je je nog kunt herinneren wanneer en waar jij je eerste uil zag.

Reizen en mensen

De Italiaanse chauffeuse gaat niet alleen over vogels, maar ook over reizen en over mensen. De verhalen gaan over dieren met menselijke trekjes en mensen die als dieren zijn en dat alles overgoten met een dikke laag ironie. Een boek om te blijven gilmlachen. En dat ene zetfoutje, een d waar een g had moeten staan, dat is die ene die in een boek hoort te zitten. Aan de lezer om hem te vinden.

Snijpunt mens-vogel

Het boek verdiende zijn nominatie voor de Jan Wolkers Prijs met de prachtige verhalen die zich afspelen op het snijpunt mens-vogel. In Dorrestijn's boek komen zeker mensen voor. Veel mensen die hij haarscherp neerzet en waarover hij serieus of met ironie of cynisme vertelt. Uiteindelijk zijn het altijd de vogels die de meeste aandacht krijgen van de schrijver, in ieder geval de meeste in genegenheid gedoopte woorden. Zo vraagt de schrijver in het verhaal over de lepelaar aan de lezer welke vogel zij zich kunnen herinneren die een belangrijke rol in zijn of haar bestaan heeft betekend. Als lezer sla je meteen aan het denken. Voor Dorrestijn zelf is dat de lepelaar en hij schrijft erover in het verhaal Lieve lepelaar.

De strenge en driftige stiefvader komt erin voor en Dorrestijns liefde voor het vissen, voortgekomen uit het vermijden van het gezelschap van stiefvader oom Jo. Hij liet zich naar een eilandje varen in de Vinkeveense Plassen en zat daar dan van 's ochtends vroeg tot 's avonds laat, tot oom Jo hem weer op kwam halen. Onderwijl stipt hij aan hoeveel wij tegenwoordig drinken. Jonge Hans - het was in zijn tienertijd - zat zo'n visdag lang zonder eten of druppel drinken op dat eilandje.

En daar zag hij voor de eerste keer een lepelaar. De manier waarop Dorrestijn bijvoorbeeld deze ervaring omschrijft en deze vogel neerzet - "Nog steeds duikt deze roomblanke steltloper uit het verleden op. Ik hoor het piepen van zijn wiekslag, ik zie het roomblank van zijn ondervleugels en het zwart van zijn glimmend gelakte pootjes. En natuurlijk de vriendelijke aanblik van zijn lepelvormige snavel, symbolisch voor het totaal ontbreken van agressie. Een smetteloos wezen, zelfs niet in staat tot pikken of van zich afbijten. De volmaakte tegenhanger van mijn boze stiefvader." - is de reden voor zijn nominatie. Dorrestijns vogelverhalen gaan over veel meer dan vogels.

De Italiaanse chauffeuse

Alle vogelverhalen

• Auteur: Hans Dorrestijn
• ISBN: 9789038898889
• Uitgever: Singel Uitgeverijen
• Prijs: € 16,50
• Verscheen in 2014

Lees verder

• Jan Wolkers Prijs voor het beste natuurboek
• Wildernis, woongebied en wingewest - Louwrens Hacquebord
• Basisgids grassen - Arie van den Bremer
• Larven van libellen - Fotogids van Brochard & Van der Ploeg