Het dobbelspel Yahtzee spelen: zo win je

Yahtzee is een spannend maar eenvoudig spel waar vrijwel iedereen aan mee kan doen. De simpele opzet met vijf dobbelstenen die in allerlei combinaties gegooid moeten worden, levert nog steeds veel plezier in huishoudens. Op gamesites kun je zelfs voor geld tegen andere spelers dobbelen. Iedereen kent het spelletje, maar hoe kun je nou winnen? Je moet geluk hebben, natuurlijk, maar geluk kun je ook afdwingen met een goede strategie zodat je de bonus krijgt, je straten haalt en carre, three of a kind en full house gooit.

• De regels in het kort
• Win met strategie 1: De bonus
• Win met strategie 2: Kies de hoogste
• Win met strategie 3: Three of a Kind, Carré en Chance als back-up
• Win met strategie 4: Straten gooien
• Win met strategie 5: Verstandig wegstrepen
• Online Yahtzee spelen

De regels in het kort

Even een samenvatting: hoe zat het ook alweer met de regels? Spelers gooien om de beurt vijf dobbelstenen en hebben drie worpen per beurt. Na de eerste en tweede worp mag de speler bepaalde stenen opzij leggen om deze "vast" te houden. De speler is verplicht om na iedere beurt ergens een score te noteren op het scoreblok. Als er geen score mogelijk is, moet de speler ergens een nul noteren. De speler hoeft niet per se drie maal te dobbelen en kan al na een of twee worpen een score noteren.

In de bovenste helft van het scoreblok is het doel om zo veel mogelijk van dat aantal ogen te gooien, dus zo veel mogelijk enen, tweeën, drieën, vieren, vijven en zessen. Dit wordt bij elkaar opgeteld en als je 63 punten of meer hebt, krijg je een bonus van 35 punten.

In de onderste helft is wat meer variatie. Voor Three of a kind en Carré heb je respectievelijk drie of vier gelijke stenen nodig, maar wordt het totaal van alle vijf stenen opgeteld. Voor Full House moet je drie plus twee dezelfde stenen hebben, bijvoorbeeld drie vijven en twee vieren. Het aantal punten hiervoor is 25. Kleine en Grote Straat gaan om vier dan wel vijf opeenvolgende stenen. Hiervoor krijg je het vaste aantal van 30 en 40 punten. Yahtzee is 50 punten waard, maar hiervoor moet je vijf dezelfde gooien. Chance (kans) is een vrije keuze, waarbij eenvoudigweg de ogen van de vijf stenen bij elkaar worden opgeteld.

De totalen van de bovenste en onderste helft worden bij elkaar opgeteld voor de eindscore. Sommige regels bieden verder nog 100 extra punten voor elke extra Yahtzee die een speler gegooid heeft. Gamesites hebben soms afwijkende regels of bieden extra mogelijkheden die gedobbeld moeten worden (bijv. twee paar: twee gelijke plus twee andere gelijke).

Win met strategie 1: De bonus

Om Yahtzee met een zo hoog mogelijke score af te sluiten, is het belangrijk om de bonus van 35 punten te halen. Al gooi je vijf zessen dan heb je nog maar 30 punten, dus alleen met Grote Straat (40) en Yahtzee (50) kun je meer punten verdienen dan met de bonus. Het is dus best aanvaardbaar om iets weg te strepen op de onderste helft als je nog kans maakt op de bonus. De eenvoudigste richtlijn om aan te houden voor de score van de bovenste helft, is dat je minstens drie van elk moet hebben gegooid om er aanspraak op te maken. Immers (3×1)+(3×2)+(3×3)+(3×4)+(3×5)+(3×6) = 63.

Dit is ook eenvoudiger in de gaten te houden. Stel dat je gedwongen was om twee tweeën te noteren, dan weet je dus dat je nog twee punten in moet halen om de bonus te verdienen, bijvoorbeeld door vier drieën te gooien. Andersom weet je dat je extra speelruimte hebt als je al vier vijven hebt gegooid. In zo'n geval kun je het best hebben om slechts een 1 te noteren, vooral als dat betekent dat je in de onderste helft nog kansen maakt.

Win met strategie 2: Kies de hoogste

Vooral in het begin ben je gedwongen om keuzes te maken waar je voor wilt gaan. Stel je gooit twee tweeën, twee vieren en een 5, wat doe je dan? Je kunt de tweeën en de vieren beide vasthouden voor Full House, je kunt een 2, een 4 en een 5 vasthouden voor de Straten, je kunt alleen de tweeën vasthouden of alleen de vieren. De keuze is gebaseerd op kansberekening: wat biedt de hoogste kans om gegooid te worden?


Uit de tabel blijkt duidelijk dat je de beste kansen hebt als je probeert meer gelijke te gooien. Rest nog de keuze: tweeën of vieren? In het begin van het spel, met alles nog open, zou ik voor de vieren kiezen. Ten eerste kun je altijd uitwijken naar Chance (kans) en dat is beter met hogere getallen. Ten tweede kun je de lagere getallen op de bovenste helft beter open houden zodat je daar eventueel mislukte pogingen tot iets anders kan noteren. Stel dat je probeert een Straat te gooien, maar het mislukt. Het kost je minder punten om dan die ene 2 op te schrijven dan die ene 4. Een lager aantal van enen, tweeën of drieën kun je nog redelijk eenvoudig herstellen voor de bonus, maar voor ontbrekende vieren wordt dat moeilijker. Mocht je dus geen 4 erbij gooien, kan het altijd nog beter zijn om bijvoorbeeld de twee enen uit de laatste worp te noteren. Immers, met twee vieren verlies je vier punten voor de bonus, met twee enen maar een.

Win met strategie 3: Three of a Kind, Carré en Chance als back-up

Omdat de bonus zoveel verschil kan maken, zou ik deze drie gebruiken als back-up. Stel je hebt bijvoorbeeld al drie vijven genoteerd in de bovenste helft, maar gooit plots in een eerste worp al drie vijven. Dan ga je uiteraard proberen er nog eentje bij te gooien voor Carré en anders noteer je het resultaat bij Three of a Kind. Als je worpen allemaal op niets uitlopen, is Chance (kans) altijd een overweging, hoewel het prettiger is deze voor zo laat mogelijk in het spel te bewaren.

Wat moet je doen als je al drie of vier gelijke hebt en nog een worp te gaan? Noteren of nog een keer gooien? Dit ligt simpel: het hangt volledig af van de kans die je hebt om een hoger aantal te gooien.

Indien één extra steen

Noot: De kans op het gelijke aantal ogen is altijd 17%.

Is de extra steen dus een 1, 2, 3, dobbel dan altijd nog eens. Bij de 1, 2 en 3 heb je 50% of meer kans dat de volgende worp hoger is. Heb je een 4, dan is er 33% kans dat de worp hoger is, maar 17% dat het weer een 4 is. Dat maakt tezamen 50% kans dat je hetzelfde of hoger gooit. Dat is dus het overwegen waard. Als je al een 5 hebt, kun je het daar het beste maar bij laten.

Indien twee extra stenen

Noot: De percentages zijn afgerond.

Is de optelsom van de twee stenen 2, 3, 4, 5 of 6, doe dan altijd nog een poging omdat je meer dan 50% kans hebt hoger uit te komen. Is de optelsom 7, dan heb je 42% kans op hoger, maar 17% kans op weer 7, dus 59% kans op hetzelfde of hoger. Dat lijkt mij dus altijd wel het gokje waard. Is de optelsom hoger dan 7, dan is het volgens de regels van de wiskunde niet meer verstandig om te dobbelen, maar het hangt natuurlijk ook af van jouw positie ten opzichte van de andere spelers. Als het erg spannend is, dan kan de kleinere kans op een hoger aantal, het toch waard zijn om nog eens te dobbelen.

Win met strategie 4: Straten gooien

Ik zou pas voor een straat gaan als je geen andere opties meer hebt voor de bovenste helft of als je een opeenvolging van vier stenen gooit in de eerste worp. Natuurlijk probeer je eerst Grote Straat te gooien, want die is moeilijker en biedt meer punten. Het is het beste als je de opeenvolging 2, 3, 4 en 5 hebt, omdat je dan zowel een 1 of een 6 kan gooien om het rijtje vol te maken. Je kansen zijn dus 50% groter! Als je keus hebt (bijvoorbeeld 1, 2, 4, 5, 6), houd dan altijd de hoogste stenen vast. Mocht je moeten uitwijken naar Chance (kans) dan heb je meer aan een 6 dan aan een 1.

Win met strategie 5: Verstandig wegstrepen

Tegen het eind van het spel gebeurt het eerder dat je een grotere gok moet wagen, maar dat het misgaat. Als je geen opties meer hebt bij de enen, tweeën of drieën voor de bovenste helft en je hebt Chance (kans) ook al gebruikt, zul je dus ergens een nul neer moeten zetten. De overweging is altijd tussen het aantal punten dat je ervoor kan krijgen en de waarschijnlijkheid dat je dit nog gaat gooien. Meestal blijf je zitten met de moeilijke opties: Grote Straat, Yahtzee en Carré.

Onderstaand is mijn overweging. De lijst is in volgorde, dus als je de eerste optie niet meer hebt, neem je de volgende, etc.

1. Een lager getal uit de bovenste helft: Uiteraard alleen als je de bonus al binnen hebt!
2. Carré: Het is best onwaarschijnlijk dat je vier dezelfde gooit en dat moeten dan ook nog eens de hogere getallen zijn om het waard te zijn. Het maximum is immers 30 en dat is met vijf zessen! Als je vier enen hebt, kun je maximaal slechts 10 punten halen. Je gooit voor Carré misschien nog wel 20-25 punten, maar je kunt elders meer halen.
3. Full House: Hoewel het niet te onwaarschijnlijk is dat je een Full House gooit, krijg je er maar 25 punten voor. Als je dus nog Kleine Straat, Grote Straat en Yahtzee open hebt staan, streep deze dan weg.
4. Yahtzee: Je kunt er 50 punten mee winnen, maar de kans hierop is uitermate klein. Het is realistischer om je te richten op andere mogelijkheden die eenvoudiger binnen handbereik liggen.
5. Grote Straat: Makkelijker te gooien dan Yahtzee, maar nog steeds niet eenvoudig. Het aantal punten is aanzienlijk, maar als je Kleine Straat nog open hebt, kun je je beter daarop richten.
6. Kleine Straat: Kleine Straat is eerder gegooid dan Grote Straat, maar biedt toch een redelijk aantal punten. Ik zou dus altijd Grote Straat wegstrepen voor Kleine Straat, omdat je anders simpelweg de kans loopt allebei niet te gooien.

Online Yahtzee spelen

Er zijn talloze sites waar je Yahtzee kan spelen, met of zonder aanmelding en al dan niet gratis. Hier volgt een kleine selectie:

• Gameduell.nl: Iedereen kan zich gratis aanmelden en krijgt dan tien euro tegoed om mee te spelen. Yahtzee heet hier Dobbelen en je speelt tegen echte tegenstanders voor een bepaald bedrag. Je kunt hier ook echt geld inzetten.
• 5dice.nl: Gratis tegen jezelf spelen zonder aanmelding.
• yahtzee-spelen.nl/yahtzee-spelen/multiplayer.html: Hetzelfde als 5dice, maar dan de versie waar je tegen echte tegenstanders kan spelen.

Lees verder

• Jungle Speed - een verrassend kaartspel