Het kaartspel bridge: spelregels en de basis van het bieden

Bridge is een kaartspel dat gespeeld wordt in teams van twee. Elk paar neemt het iedere hand op tegen een ander paar. Nadat elk paar elke hand gespeeld heeft worden de resultaten van iedereen met elkaar vergeleken. Het team dat in verhouding tot het andere het beste heeft gespeeld, wint het toernooi. Omdat de resultaten worden vergeleken met mensen die dezelfde hand speelden maakt het niet uit of je goede of slechte kaarten had. Om deze reden kan bridge gerekend worden onder de noemer denksport. De spelregels van bridge zijn niet zo lastig, echter is het bieden een hele kunst.

Het spelverloop van bridge

Voordat het spel begint

Bridge wordt gespeeld in teams van twee spelers. Er spelen altijd twee teams tegen elkaar, dus er zijn in totaal vier spelers die aan de tafel zitten. Een team speelt noord/zuid, het andere team oost/west. Dit betekent dat je altijd tegenover je partner zit. Voordat er begonnen kan worden moeten de kaarten gedeeld worden. Een hele stok kaarten zonder jokers wordt opgedeeld tussen de spelers. Iedereen krijgt dus dertien kaarten. Als dit gebeurd is kan het spel beginnen. De speler die heeft gedeeld start dan met bieden.

Het bieden

In de biedfase proberen de teams een zo goed mogelijk contract te bereiken. Een contract is een soort van afspraak die een paar maakt waarin wordt vastgelegd hoeveel slagen een paar minstens moet maken, en welke kleur er troef zal zijn. Het doel van de bieding is dan ook om erachter te komen hoe sterk de hand van je partner is, en hoe de verdeling van soorten in zijn hand is. Op die manier kun je in het beste contract komen. Een bod bestaat altijd uit een getal en een soort. De getallen die geboden kunnen worden zijn een tot en met zeven. Het aantal slagen dat dan gehaald moet worden is zes plus het geboden aantal. Je biedt dus eigenlijk de helft van de slagen plus het getal dat je noemt. De soort die geboden wordt is de soort die uiteindelijk troef zal zijn. Een troef is een soort die gespeeld kan worden als een speler de gevraagde soort niet meer heeft. Troef gaat dan boven de gevraagde soort en zal de slag dus winnen. Een speler heeft altijd de keuze om een hoger bod te doen dan het bod tot dan toe, of om te passen. Een pas betekent niet dat je hierna niet meer mag bieden. Het bieden gaat net zolang door tot dat een speler een bod heeft gedaan, waarna alle andere spelers passen. Het kan dus goed zijn dat jij in eerste instantie past, maar hierna toch nog een bod doet. Als je past en hierna biedt je partner iets, is het vaak goed om hierop te reageren. De speler die als eerste de soort heeft geboden die uiteindelijk troef is geworden wordt de leider van het spel.

Het spelen

In de biedfase is er een contract tot stand gekomen. De speler links naast de leider mag uitkomen. Hij speelt een kaart. Vervolgens is de partner van de leider aan de beurt. Hij legt al zijn kaarten open op tafel zodat iedereen kan zien wat hij heeft. Deze speler wordt de dummy genoemd. De leider heeft nu controle over zijn eigen hand en die van de dummy. De leider bepaalt dan ook telkens welke kaart de dummy moet spelen. De dummy is een belangrijk element van de strategie. Iedereen heeft immers de informatie over twee handen, die van hemzelf en die van de dummy. Als iedereen een kaart heeft gespeeld wordt gekeken wie de slag heeft gewonnen. Dit is de speler met de hoogste kaart in de gespeelde soort, tenzij er iemand heeft ingetroefd. De speler die de slag heeft gewonnen moet de volgende slag als eerste spelen. Als alle kaarten gespeeld zijn, wordt gekeken hoeveel slagen elk paar heeft behaald. Dan kan dus ook bepaald worden of het contract is gehaald.

De puntentelling

Belangrijk is dat niet elke soort even goed is. Klaveren en ruiten zijn de lage kleuren. Deze leveren 20 punten per slag op. Er kunnen wel pas punten gehaald worden vanaf de zevende slag. Een bod van 1 ruiten precies halen levert dus 20 punten op, plus een deelscorepremie van 50 punten voor het behalen van het contract. Harten en schoppen zijn de hoge kleuren. Deze leveren 30 punten op per slag. Er kan ook nog sans atout geboden worden. Dit betekent dat er geen troef is. Bij sans levert de eerste slag 40 punten op. Alle volgende slagen zijn 30 punten waard. Voor het aantal punten dat een team krijgt, maakt het niet uit of een slag geboden is of niet. Een 1 harten-contract waarin twee slagen te veel gehaald zijn, levert evenveel punten op als een 3 harten-contract. Om toch te stimuleren om hoger te bieden is er de manche. Als een contract meer dan 100 slagenpunten oplevert krijgt een team in plaats van de deelscorepremie van 50 punten een manchepremie. Deze is 300 punten. Manchecontracten zijn dus 5 klaveren/ruiten (5x20=100), 4 harten/schoppen (4x30 =120) en 3 sans atout (1x40 + 2x30 = 100). De manchepremie kun je echter alleen krijgen wanneer de manche ook echt is geboden. Een 3 sans-contract krijgt dus wel de manchepremie, maar een 2 sans-contract waarbij een slag meer is gehaald niet.

Om nog hogere biedingen te stimuleren is er ook nog de slempremie. Een klein slem is een contract op 6-niveau. Dit geldt voor alle soorten. Voor deze premie maakt het dus niet uit welke soort er geboden is. Deze premie is 800 punten waard. Als zelf alle slagen geboden zijn kun je de groot slem premie krijgen. Deze is maar liefst 1300 punten.

Wanneer een contract niet gehaald wordt krijgt het tegenspelende team 50 punten per slag die te weinig is gehaald door het spelende team. Dit worden downslagen genoemd.

Verder kan een team kwetsbaar en niet-kwetsbaar zijn. Of een team kwetsbaar is staat vast voor het begin van de hand. Dit is willekeurig bepaald op een dusdanige manier dat elk team even vaak kwetsbaar is. Sommige handen zijn er geen paren kwetsbaar, sommige handen zijn beide paren kwetsbaar en soms is een van beide teams kwetsbaar. Als een team kwetsbaar is wordt de manchepremie 500 punten, de slempremie wordt 1250 voor het kleine slem en 2000 voor het grote slem. Ook worden downslagen harder bestraft. Een downslag is nu 100 punten waard.

Verder heeft een tegenspelend team de mogelijkheid om een contract te doubleren. Als dit gedaan wordt worden de punten voor elke gewonnen slag verdubbeld, maar ook worden downslagen harder bestraft. Een tegenspelend team doet dit dus als het denkt dat het spelende team het contract niet gaat halen. Voor het spelende team is er nog de mogelijkheid om te redoubleren. Dan wordt er om nog meer punten gespeeld.

Tenslotte is het zo dat de scores van beide teams bij elkaar opgeteld altijd nul zijn. Als een team dus 4 schoppen niet-kwetsbaar maakt krijgt het hiervoor 420 punten. De tegenpartij krijgt dan dus -420 punten.

Bridgetoernooien

In een toernooi spelen alle teams dezelfde handen. Aan elke tafel nemen twee teams plaats. Aan deze tafel spelen de teams een aantal handen tegen elkaar. Als alle teams klaar zijn gaat iedereen naar een andere tafel. Zo speelt elk team elke hand een keer, en speelt elk team ook telkens tegen andere tegenstanders. Op het einde als iedereen alle spellen heeft gespeeld, wordt per spel gekeken hoe elk team het heeft gedaan in verhouding tot de andere teams. Voor elke hand krijgt een team een percentage op zo'n manier dat het gemiddelde van alle teams 50% is. Hierna wordt het gemiddelde percentage voor elk team berekend. Het team met de hoogste score wint het toernooi.

Kaartspel zonder geluk

Omdat iedereen dus dezelfde handen speelt en met elkaar vergeleken wordt, is de geluksfactor zoveel mogelijk weggehaald. Het maakt niet uit als je hele slechte kaarten hebt, want die heeft iedereen. De bedoeling is dat je zoveel mogelijk uit je kaarten haalt. Dat je met dezelfde kaarten meer punten haalt dan de andere paren. Daarom is bridge een spel waarin vaardigheden heel belangrijk zijn, en geluk nauwelijks een rol speelt.

Lees verder

• Bridge voor gevorderden: jacobytransfer en staymanconventie
• Het kaartspel bridge: het openingsbod