Postzegels: verzamelgebied Nederland

Sinds de eerste postzegel in 1841 op een brief werd geplakt in het Verenigd Koninkrijk, werd in andere landen in de wereld al snel gevolgd met eigen postzegelemissies. De postzegels waren natuurlijk bedoeld om de betaling voor het verwerken van de poststukken te regelen. Maar er was een bijzonder bij-effect. Al die verschillende zegels, al die nieuwigheden, dit alles trok de aandacht van verzamelaars. Postzegels zijn leuk om te verzamelen.

De eerste Nederlandse postzegels

In Nederland werd de allereerste postzegel, met een beeltenis van koning Willem III, in 1852 op een brief geplakt. Het begin van een lange reeks van postzegels, uitgegeven door de Nederlandse Posterijen (de voorloper van de latere PTT, PTT-Post en PostNL). Hiermee werd ook een nieuwe hobby geboren: de filatelie, het liefhebberen in postzegels. Een filatelist is een postzegelverzamelaar. Filatelisten verzamelen niet alleen postzegels, maar allerlei zaken die met post en postzegels te maken hebben.

Beperk je verzamelgebied

De postzegelverzamelaar weet, dat je (helaas) niet alle postzegels ter wereld kunt verzamelen. Het zijn er gewoon veel te veel. Wil je ook nog je postzegels postfris, dus ongebruikt aan je verzameling toevoegen, dan zul je die zegels bij de betreffende postdiensten moeten kopen. Dat wordt, als je verzamelgebied de hele wereld is, wel een heel dure grap. In sommige landen worden per jaar honderden nieuwe postzegels uitgebracht! Om alle zegels ook nog overzichtelijk te bewaren, zou je in je huis enkele kamers moeten reserveren voor al die postzegelboeken. Kortom, het is erg praktisch om je actieve verzamelgebied te beperken.

Nederland

Als je actieve verzamelgebied Nederland is geworden, dan heb je nog steeds een erg groot verzamelgebied. Onder Verzamelgebied Nederland kun je verstaan: alle postzegels die in het Koninkrijk der Nederlanden zijn uitgegeven. Dat betreft dan dus ook landen, die in de geschiedenis op enig moment deel uitmaakten van het koninkrijk, maar nu zelfstandig zijn. Die landen neem je in verzameling mee tot en met het jaar van zelfstandigheid. In je verzamelgebied zitten dan landen als

• Nederland
• Nederlands-Indië
• Indonesië
• Nieuw-Guinea
• Curaçao
• Nederlandse Antillen
• Caribisch Nederland
• Aruba
• Suriname
• Bonaire
• Sint Maarten

Als je dit allemaal teveel vindt, geen probleem. Je maakt uiteraard zelf uit welk gebiedsdeel je wel of niet in je verzameling wil opnemen!

Onderverdeling

Binnen elk land in het koninkrijk is weer een onderverdeling te maken, waarbij ook te zien is, dat bepaalde items zijn gekomen en weer gegaan. Telegramzegels, bijvoorbeeld, zijn alleen uitgegeven tussen 1877 en 1903, hangverpakkingen worden sinds 1995 verkocht en hiervan verschijnen nog steeds nieuwe uitgaven. De hieronder volgende tabel geeft een overzicht van de mogelijkheden per land binnen het verzamelgebied Nederland. De jaartallen geven aan in welke jaren (ongeveer) emissies zijn geweest van het betreffende item.

FDC

De afkorting FDC, die je in de tabel hierboven ziet staan, betekent: First Day Cover. In het Nederlands: Envelop met de zegel (of serie) met een speciale 1e Dag-afstempeling. Deze stempel wordt alleen gezet op speciale, hiervoor gemaakte en gekochte enveloppen, waar de hele serie op wordt geplakt. En uiteraard alléén op de dag waarom de postzegel(serie) voor het eerst uitkomt.

Plaatfouten

In drukwerk kunnen fouten optreden. In bepaalde drukplaten kan een fragment ontbreken, verkeerd geplaatst zijn of soms zelf ondersteboven. Sommige verzamelaars leggen zich toe op het verzamelen van dit soort foutdrukken. In postzegelcatalogi zijn overzichten te vinden van bekende plaatfouten. Omdat plaatfouten in alle zegels van alle gebiedsdelen kunnen voorkomen, is dit in bovenstaand schema weggelaten.

Lees verder

• Postzegels, een kleine geschiedenis
• Postzegels, mag het iets méér zijn?
• Postzegels? Verzamelen!
• Postzegels: Verzamelgebied Frankrijk
• Postzegels: Verzamelgebied België