Schilderen met acrylverf, olieverf of gecombineerd

Schilderen is een leuke hobby waarin je veel creativiteit kwijt kunt. Ook werkt het rustgevend. Er zijn verschillende verfsoorten verkrijgbaar waarmee je een schilderstuk kunt maken. De keuze hangt van een aantal factoren af. Wat zijn de voor- en nadelen van deze materialen en kun je ze gecombineerd gebruiken?

Acrylverf

Voordelen van acrylverf

Een groot voordeel van het werken met acrylverf is de snelle droogtijd. Ook kan het werkstuk gemakkelijker vervoerd worden, wat handig is na het buitenschilderen.

Nadelen van acrylverf

Een nadeel van acrylverf kan zijn dat de kleuren vrij fel zijn. Ook is het moeilijk om kleuren mooi in elkaar over te laten vloeien. Voor mensen die wat langzamer willen werken kan de snelle droogtijd juist weer nadelig zijn. Een methode is om de acrylverf op het palet nat te houden. Dit kan met een plantenspuit. Ook bestaan er zogenaamde ‘stay wet’ paletten, waarop de verf vochtig blijft om zo de droging van de verf te voorkomen.

Acrylmediium

Acrylmedium kan worden gebruikt om de glans van de acrylverf te beïnvloeden. Er zijn mediums die de glans verhogen, maar er zijn ook mediums verkrijgbaar die de glans verminderen. Het gebruik van acrylmedium heeft geen invloed op de droogtijd van de verf.

Dure of goedkope pigmenten
Voor acrylverf kunnen dure, of goedkope (vaak synthetische) pigmenten worden gebruikt. Let ook op de graad van lichtechtheid. Er zijn dekkende, half dekkende en transparante kleuren. Er zijn o.a. goede acrylverven te koop van de merken Talens, en Winsor & Newton.

Kleuren mengen of optische menging

De kleuren kunnen natuurlijk direct op het palet met elkaar worden vermengd. Maar wanneer er bijvoorbeeld een gele transparante verflaag wordt geplaatst over een transparante blauwe verflaag, dan ontstaat er groen. We spreken van optisch mengen.

Gelaagd schilderen

Acrylverf is door de snelle droogtijd heel geschikt voor het werken in lagen. De verf kan zowel met een penseel als in dikke lagen worden aangebracht. Er zijn ook hulpmiddelen verkrijgbaar om een dikkere laag aan te brengen, zoals bijvoorbeeld modeling paste (Impasto-technieken).

Transparant schilderen/glaceren

De verf kan ook sterk worden verdund met water of een acrylmedium, zodat er ook transparant mee geschilderd kan worden. Er kunnen zelfs glaciseffecten mee bereikt worden. Ook kunnen er aquarelachtige effecten worden bereikt, wanneer de verf heel sterk wordt verdund.

Nat-in-nat-techniek of Alla Prima

Dit is een techniek die vooral wordt toegepast bij het buiten schilderen. Omdat er dan snel gewerkt wordt, wordt er vaak in de natte verf doorgewerkt. Het vraagt wel enige oefening, omdat deze verf zo snel droogt.

Er kan met acrylverf worden gewerkt op speciaal papier, canvas board, of schildersdoek. Het schilderij kan worden beschermd met acrylvernis.

Olieverf

Voordelen olieverf

Bij olieverf kunnen de overgangen veel subtieler worden gemaakt dan bij het schilderen met acrylverf, bijvoorbeeld met behulp van een waaierkwast. Ook zijn de kleuren minder fel. Een olieverfschilderij oogt vaak verfijnder dan een werk dat gemaakt is met acrylverf. Het aanbrengen van details met een fijn penseel gaat met olieverf ook beter dan met acrylverf.

Nadelen olieverf

Een nadeel bij het werken met olieverf is de trage droogtijd. Vooral wanneer er in lagen wordt gewerkt waarbij telkens de voorafgaande laag droog moet zijn, is dit een tijdrovende werkwijze. Ook de vorming van craquelé dat ontstaat doordat het principe van vet of mager niet wordt gerespecteerd kan een storend nadeel zijn. Al wordt dit effect ook wel expres gebruikt. Er kan gebruik worden gemaakt van een schildersmedium dat de droogtijd versnelt (bijvoorbeeld van Talens), maar dat heeft als nadeel dat de verflaag hierdoor veroudert. Door de trage droogtijd kan het schilderij na minimaal een half jaar pas worden voorzien van een slotvernis.

Dure of goedkope pigmenten
Ook bij olieverf worden dure of goedkope, synthetische pigmenten gebruikt. Voor een studie in olieverf kan ook studieverf (bijvoorbeeld Talens, of Winsor & Newton) worden gebruikt dat voordeliger is. Moet het kunstwerk de tand des tijds doorstaan, kies dan voor kwaliteit en echte pigmenten.

Overeenkomstige eigenschappen

Bovengenoemde schildertechnieken zoals gelaagd schilderen, glaceren, en de nat-in-nat-techniek (Alla Prima) kunnen ook met olieverf worden toegepast. Ook pasteus schilderen, eventueel met gebruik van een speciaal medium, kan met olieverf.

Acrylverf onder olieverf

Door het schrale karakter van de acrylverf is het ook geschikt als basis, of onderste laag, voor een olieverfschilderij. Het mag dan echter alleen in de onderste laag gebruikt worden als onderschildering. Gebruik nooit acrylverf over de olieverf anders zal de verf gaan barsten of scheuren. Ideaal is natuurlijk de snelle droogtijd, waardoor er al snel een tweede laag met olieverf kan worden opgezet.

Conclusie

Acrylverf kan alleen worden gebruikt, het vraagt wel enige oefening vanwege de snelle droging waardoor er snel gewerkt moet worden. Het is ook handig een studie in acryl te maken bij het buitenschilderen, die later eventueel uitgewerkt wordt met olieverf. Bij het combineren met olieverf kan acryl alleen in de onderste laag worden gebruikt. Het schilderen met olieverf is vaak verfijnder, met meer details en de kleuren genuanceerder. Beide verfsoorten hebben hun voor- en nadelen.