De verschillende lensvattingen voor Canon EOS-camera’s

Voor Canon EOS-camera’s bestaan verschillende soorten lenzen (objectieven) en verschillende soorten lensvattingen. Een lensvatting is de metalen ring op de camera waar de lens op wordt vastgeschroefd. Bij de verschillende soorten lensvattingen op de camera horen ook verschillende soorten lensvattingen op de lens. De verschillende lensvattingen worden met een markering aangegeven, bijvoorbeeld een wit vierkant voor EF-S lenzen of een rode stip voor EF-lenzen. Een bepaald type lens past dus niet op alle soorten EOS-camera’s maar dikwijls kan met een adapter toch een lens worden gebruikt die normaliter niet op de camera zou passen.

EF-lenzen (vanaf 1987)

EF-lensvattingen bestaan al sinds 1987, Canon besloot toen om de focusmotor van de camera naar de lens te verplaatsen. Canon was daarmee de eerste fabrikant die de focusmotor vanuit de camera naar de lens verplaatste. Deze nieuwe lenzen kregen als afkorting ‘EF’, wat Electro-Focus betekent. Het nieuwe systeem betekende wel dat oudere FD-lenzen (de voorloper van EF-lenzen) niet op de nieuwe camera’s passen. Voordelen zijn dat er geen mechanische onderdelen meer in de camera zitten om de lens te bedienen en dat deze dus ook niet stuk kunnen gaan. Het tweede grote voordeel is dat de motor, die nu in de lens zit, speciaal ontworpen kan worden voor de specifieke eigenschappen van de lens. Daarnaast verloopt de gegevensoverdracht vanuit de camera naar de lens veel sneller en dus kan een fotograaf sneller scherpstellen (dit wil per lens overigens wel verschillen).

Rode ronde stip, markering voor EF-lenzen

Grote EF-lenzen hebben een beugel waarmee de lens op een statief kan worden geplaatst, de rode ronde stip op de lens is zichtbaar / Bron: Squirrel photos, Pixabay

EF-lenzen passen op twee soorten Canon-camera’s, namelijk op full-frame spiegelreflexcamera’s (met een grote beeldsensor van 36x24 mm) en op APS-C-spiegelreflexcamera’s (met een cropsensor van ongeveer 22x15 mm). Het EF-systeem wordt op de metalen lensvatting van de camera en op de zijkant van de lens aangeduid met een rode ronde stip. Aan deze rode stip op de camera kan de gebruiker zien dat de camera geschikt is voor EF-lenzen, en aan de rode stip op de lens kan de gebruiker zien dat het een EF-lens is. Het assortiment aan EF-lenzen bevat zo’n 80 lenzen en is daarmee de grootste lenzencollectie van Canon. De collectie bevat zowel goedkope lenzen als dure telelenzen. Ook de professionele L-serie behoort tot de EF-lenzen. In 2014 zijn er volgens Canon 100 miljoen EF-lenzen verkocht. Full-frame Canon camera’s waar alleen EF-lenzen op passen zijn bijvoorbeeld de Canon 5D of de 6D. Voorbeelden van de vele EF-lenzen zijn de primelenzen 50mm (f/1.2, f/1.4 of f/1.8), de 24mm (f/1.4 en f/2.8) en de zoomlenzen 70-200mm f/2.8 en 24-70mm f/2.8.

Camera’s met APS-H-sensors
Met de Canon 1D introduceerde Canon in 2001 een camera met een APS-H-sensor, dit is een sensor die qua afmetingen en beeld het midden houdt tussen een full-frame sensor en een APS-C-sensor. Deze sensor heeft afmetingen van ongeveer 29x19 mm en heeft een cropfactor van 1,3. De sensor werd gebruikt in de Canon 1D tot en met 1D mark IV, op deze camera’s passen alleen EF-lenzen.

EF-S lenzen (vanaf 2003)

Goedkope Canon EF-S 18-55mm lens met Image Stabilizer / Bron: Squirrel photos, Pixabay

Sinds 2003 heeft Canon de EF-S -ensvatting ingevoerd, lenzen met deze lensvatting zijn speciaal ontworpen voor EOS-spiegelreflexcamera’s met een APS-C-sensor. Deze sensor wordt in de meeste Canon camera’s aangetroffen en heeft met ongeveer 22x15mm een kleinere afmeting dan full-frame sensors (36x24mm). De APS-C-sensor wordt ook wel cropsensor genoemd, daar deze een 1,6 maal kleiner beeld fotografeert dan een full-frame sensor. De letter S uit EF-S staat voor ‘small image circle’ of ook wel ‘short back focus’, het eerste betekent dat de lens een kleinere ‘beeldcirkel’ op de sensor projecteert, het tweede betekent dat de lens dieper in de camera kan komen. Het voordeel van EF-S is dat de lenselementen kleiner kunnen zijn en dus goedkoper, en dat ze een grotere beeldhoek kunnen fotograferen, Omdat het achterste lenselement dichter bij de sensor kan komen zijn EF-S-lenzen niet geschikt voor full-frame camera’s, het achterste lenselement zou in deze camera’s namelijk tegen de opklappende spiegel kunnen komen. Andersom kunnen EF-lenzen wél op een APS-C-camera geplaatst worden, er ontstaat dan wel een 1,6 maal groter beeld dan wanneer dezelfde EF-lens op een full-frame camera zou zijn gezet.

Wit vierkantje, markering voor EF-S-lenzen
EF-S-lenzen zijn te herkennen aan een klein wit vierkantje op de zijkant van de lens, en camera’s die geschikt zijn voor EF-S-lenzen bevatten een wit vierkantje rechts van de midden op de metalen lensvatting. Een aantal Canon-camera’s die geschikt zijn voor EF-S is de EOS 7D, EOS 80D, EOS 200D, EOS 750D en de EOS 1200D. Deze camera’s hebben naast het witte vierkantje ook een rode ronde stip op de lensvatting staan, een teken dat er dus ook EF-lenzen op kunnen worden geplaatst. Lenzen met een EF-S-lensvatting zijn over het algemeen goedkoper dan EF-lenzen en zijn veelal van plastic gemaakt (de lenselementen zelf uiteraard niet). Voorbeelden van enkele EF-S-lenzen zijn onder andere de 10-18mm f/4.5-f/5.6, de 18-55mm f/3.5-f/4.5 en de 55-250mm f/4-f/5.6. Voorbeeld van primelenzen zijn de 24mm f/2.8 en de 35mm f/2.8.

EF-M lenzen (vanaf 2012)

Een Canon 'mirrorless' camera met een gemonteerde lens, op de lens is de ronde witte stip zichtbaar / Bron: Morio, Wikimedia Commons (CC BY-SA-3.0)

EF-M is de lensvatting van de in 2012 geïntroduceerde EOS-camera’s zonder spiegel. Deze 'mirrorless' camera’s hebben, net als EF-S geschikte camera’s, een APS-C-sensor en hebben dus een cropfactor van 1,6. Net als bij EF-S-lenzen is het assortiment van EF-M-lenzen niet zo uitgebreid als bij de EF-lenzen. Primelenzen in de collectie zijn onder andere een 22mm f/2, een 28mm f/3.5 en een 32mm f/1.4 lens, en zoomlenzen zijn onder andere een 11-22mm f/4-5.6, 15-45mm f/3.5-6.3, 18-55mm f/3.5-5.6, 18-150mm f/3.5-6.3 en de 55-200mm f/4.5-6.3 lens. Geschikte camera’s zijn onder andere de Canon EOS M5, M100 of de M50. Het EF-M-systeem is te herkennen aan een witte ronde stip links van het midden op de metalen lensvatting van de camera en aan dezelfde stip op de zijkant van een EF-M-lens.

Adapter
Met een EF naar EOS-M-vattingadapter kunnen ook EF- of EF-S-lenzen op een EF-M-camera worden geplaatst.

RF-lenzen (vanaf 2018)

Canon R camera, op de RF-lens is de rode langwerpige stip goed te zien / Bron: Onbekend, Wikimedia Commons (CC BY-SA-4.0)

Na de introductie van spiegelvrije camera’s met een kleine APS-C-sensor kon de introductie van spiegelvrije camera’s met een full-framesensor niet achterblijven. In oktober 2018 werd de Canon EOS R-camera op de markt gebracht. Op deze camera zit een RF-lensvatting, deze lensvatting is te herkennen aan een rode langwerpige stip met ronde hoeken dat bovenaan op het midden van de metalen lensvatting zit en op de zijkant van een RF-lens. Vooralsnog waren er eind 2018 vier RF-lenzen, te weten de 24-105mm f/4 L, de 28-70mm f/2 L, de 50mm f/1.2 L en de 35mm f/1.8 macro. Deze RF-lenzen passen niet op camera’s met een EF-, EF-S- of EF-M-lensvatting.

Adapter
Met een EF-EOS-R-vattingadapter kunnen op deze EOS-R-camera ook EF- en EF-S lenzen worden geplaatst.

Alle type lensvattingen samengevat

Hier volgen alle type lensvattingen in een schema:

Type lens	Markering	Geschikt voor camera:	Met behulp van adapter ook geschikt voor:
EF	Rode ronde stip	Full-frame met spiegel, APS-C met spiegel, APS-H met spiegel	APS-C zonder spiegel, full-frame zonder spiegel
EF-S	Wit vierkantje	APS-C met spiegel	APS-C zonder spiegel, full-frame zonder spiegel
EF-M	Witte ronde stip	APS-C zonder spiegel
RF	Rood balkje met ronde hoeken	Full-frame zonder spiegel