Leer voor tassen

Het aanbod in leer is groot en het kiezen van het juiste leer voor een tas, is een kunst apart. Elk soort leer, zelfs elke individuele huid, heeft specifieke eigenschappen. Met je gezonde verstand kom je een heel eind, maar met wat extra achtergrondkennis koop je precies het juiste vel voor de tas die je wilt maken.

Een huid herkennen

Het formaat en de vorm van de huid is de makkelijkste manier om te bepalen van welk dier het afkomstig is. Een slang heeft nu eenmaal een ander model dan een paard. Aan de andere kant zijn een geit, schaap of kalf moeilijker van elkaar te onderscheiden. En dat onderscheid is wel essentieel omdat geiten- en schapenleer snel kapot gaat en niet geschikt is voor alle tassen, en kalfsleer veel duurzamer en sterker is. Heb je een vel maar kan je niet direct zien wat het is? Dan is dit een handig trucje: sla het vel in de lengte dubbel en houd het met beide handen vast aan de uiteinden. Bekijk de vorm nu opnieuw. Met een beetje inbeeldingsvermogen zie je opeens het dier in het vel terug. Een geitenvel herken je bijvoorbeeld door de stand van de achterpoten: die staan ver en schuin naar achter, terwijl de achterpoten van een schaap recht op de rug staan. Een kalfsvel herken je aan de duidelijke plooien in de nek.

Naast vorm en formaat, kan je een huid ook herkennen aan andere kenmerken. Per leersoort volgt hier een overzicht:

Schapenleer

Schapenleer is zacht, dun en soepel en de vellen hebben een vierkante vorm (even lang als breed). Tegenwoordig kent iedereen wel schapenleer omdat de populaire Uggs er van worden gemaakt. Schapenleer is kwetsbaar: het scheurt makkelijk en het slijt snel. Je kan het dus beter niet gebruiken voor tassen die lang mee moeten gaan of die het zwaar te verduren krijgen. Schapenleer is wel heel leuk voor een zacht 'aaibaar' avondtasje of een kleine, soepele reticule (trekkoord-tas).

Rund

De huid van een rund is sterk, stevig en dik en het heeft een grove nerf. Een runderhuid kan wel een paar centimeter dik zijn, maar meestal ligt het niet zo dik in de winkel. Tijdens het bewerkingsproces worden er lagen van het leer afgehaald. Dat heet splitten. Let er op dat je alleen het leer koopt waar de nerf nog aan zit en niet het 'split' koopt: leer zonder nerf verliest zijn stevigheid en heeft niet de kwaliteit die je van rundleer mag verwachten. Rund leent zich, afhankelijk van de dikte, voor veel soorten tassen zoals stevige dossiertassen, leren messengerbags, maar ook damestassen, reticules, totes, etc. Een tas van rundleer is duurzaam en kan tegen een stootje.

Kalfsleer

Een kalfshuid is kleiner, fijner, dunner en soepeler dan rund maar is toch heel sterk. Kalfsleer geeft een glad, verfijnd en zelfs gedistingeerd resultaat en is bijzonder mooi voor een elegante damestas.

Pigskin

De huid van een varken wordt meestal verwerkt tot het zogenaamde 'pigskin': dunne, soepele split dat zich makkelijk laat verwerken en in ontelbare kleuren te koop is. Pigskin herken je aan de groepjes van drie kleine gaatjes (de haarimplant), die op regelmatige afstand van elkaar over de huid verspreid liggen. Pigskin wordt veel gebruikt als voering voor tassen en het is ook ideaal om ander leer 'stand' te geven. 'Stand' is de mate waarin het leer rechtop blijft staan. Als je dun leer verstevigt door er pigskin achter te plakken, dan krijgt de tas veel 'stand': hij zakt niet in elkaar als je hem neerzet, maar hij blijft mooi in model.

Waterslang

Slangenleer is verboden in Nederland, met uitzondering van de huid van de waterslang. Waterslang is er in verschillende tinten bruin tot helder wit. De huid heeft een mooie tekening en is, verwerkt als detail in combinatie met ander leer, een exotische blikvanger voor je tas. De huid heeft een smalle, langwerpige vorm en is zeer kwetsbaar. Het lijkt wel een beetje op perkament. Voor het verwerken van dun slangenleer is het daarom raadzaam om het aan de achterzijde te beplakken met pigskin, om het sterk te maken en 'stand' te geven.

Rog

Deze vissenhuid is in opkomst en is tegenwoordig op verschillende plaatsen te koop. Het vel van een rog is uiteraard klein, dun (perkament-achtig), het heeft een zeer fijne structuur en er zitten prachtige stukjes parelmoer op. Het formaat en de uitstraling van de huid maakt het geschikt voor een chique avondtasje en voor luxe accessoires als een horlogebandje of een armband.

Struisvogel

Struisvogelleer wint terrein in Nederland, omdat de vogels gekweekt worden voor hun magere, cholesterol-arme vlees. Het leer van struisvogels is sterk en decoratief. Op de plaats waar de veren zaten, zie je ronde bobbeltjes op de huid. De bobbeltjes zijn in een patroon gerangschikt, maar niet volledig regelmatig over de huid verdeeld. Aan de buikzijde en naar de poten toe, zijn het er steeds minder. Dat heeft niets met de kwaliteit van het vel te maken, maar het vraagt wel om extra oplettendheid als je het vel verwerkt. Struisvogel leer is vanwege het opvallende patroon goed te gebruiken voor modieuze damestassen.

Paard

Een huid van een paard kenmerkt zich vooral door zijn gigantische formaat. Een huid kan wel zeven meter lang zijn. Paardenleer is soepel en dik en het voelt zacht en een beetje vettig aan. Het is vanwege zijn soepele structuur makkelijk te verwerken. Paardenleer kan je aan de achterkant goed herkennen door de wat losse, rulle huidstructuur.
Het is geschikt voor de wat grotere tassen. Het soepele, dikke leer geeft de tas een stoere en tegelijkertijd dure uitstraling.

Een huid beoordelen op kwaliteit

Wat bepaalt de kwaliteit van een huid en hoe beoordeel je de kwaliteit? Houd onderstaande punten in je achterhoofd als je leer gaat kopen.

• Hoe is de huid bewerkt? Een huid kan op honderden manier worden verwerkt. Let goed op dat je nerfleer koopt en geen split. Soms is er zo'n dikke verflaag op de huid aangebracht dat je niet kan zien of er wel of geen nerf is. Als je op zoek bent naar een goede kwaliteit leer, kan je zulk leer beter niet kopen.
• Hoe is het opgeslagen? Zonlicht en een lage luchtvochtigheid zijn slecht voor leer. Het leer verkleurt en droogt uit, waardoor het brokkelt en scheurt. Rommelig opgehangen of slordig opgevouwen leer, koop je beter ook niet. Een plooi krijg je er niet meer uit. Leer bewaar je door het zorgvuldig op te rollen of het over een balk of schragen te hangen.
• Is het leer door en door geverfd of alleen aan de oppervlakte? Kijk naar de zijkant van het leer. Daar kan je zien of de verflaag door en door is. Als dat niet het geval is, kan de tas tijdens het gebruik lelijke slijtage plekken krijgen, doordat de verflaag verslijt.
• Als je niet een heel vel maar een deel van een huid moet beoordelen, dan is het goed om te weten dat de rug van een huid (bij een heel vel het middenstuk over de gehele lengte) altijd het sterkste is en minder elastisch, terwijl de zijkanten (buik en poten) minder sterk zijn en erg elastisch. Je kan daar achter komen door voorzichtig aan het leer te trekken. Geeft het snel mee dan weet je dat het waarschijnlijk om een deel van de buik of poten gaat en dat je het minder sterke deel van het vel in handen hebt.

Lees verder

• Fournituren voor tassen
• Sloten en sluitingen voor tassen
• Basismodellen voor tassen