Leer bewerken voor tassen

Leer bewerken voor tassen Als je een tas maakt van leer, komen daar bijzondere ambachtelijke technieken bij kijken. Hoe mooier je het leer tijdens het maken verwerkt, hoe mooier je tas wordt. De belangrijkste basistechnieken zijn het snijden, het schalmen en splitten, het lijmen en het omboeken. Het zijn technieken die de professionele vakman toepast en die garant staan voor een professioneel resultaat.

Patronen op het leer leggen

Een stuk leer is niet overal het zelfde zoals een lap stof. De nerf is niet overal gelijk, de dikte verschilt en er kunnen lelijke plekken op zitten. Daarom moet je goed opletten hoe je de patronen neerlegt op het vel. Bekijk het vel goed, en let daarbij op:
  • Waar is de huid lelijk of zelfs kapot? Teken deze stukjes even af met een pen of zilverpennetje (= speciaal pennetje om op leer te tekenen, waarvan de inkt weer van het leer kan worden afgeveegd.)
  • Wat zijn de mooiste stukken? Voor de onderdelen die als de tas af is, het best zichtbaar zijn, kies je de mooiste delen van het leer uit. De klep van een tas en het voorpand zie je beter dan de zijkant of de bodem.
  • Waar is de huid elastisch en waar niet? De huid aan de buik- en pootzijde is veel elastischer dan de rug en nek. Test met de hand hoe elastisch de huid overal is door er zacht aan te trekken. Geeft het heel erg mee, dan is het leer op die plek minder geschikt om te gebruiken. De tas zal dan heel snel zijn model verliezen. De elastische delen kan je wel gebruiken om bijvoorbeeld de voering of de binnenvakjes met leer af te zetten.
  • Hoe kan ik zo zuinig mogelijk snijden? Leer is duur materiaal, en je kan geld besparen als je zuinig met je leer omgaat. Als je de patronen efficiënt op het leer legt, kan je er misschien nog een bijpassend tweede tas(je) of een sleutelhoesje uithalen.

Leer snijden

Een vorm snijden uit leer vergt oefening. Als je voor het eerst in leer gaat snijden, dan is het aan te bevelen om eerst te oefenen in goedkoop leer. Goed snijden doe je zo:
  • Gebruik een vlijmscherp mes. Een scherp mes geeft een mooie, strakke snijlijn. Een scherp mes is ook het veiligste in het gebruik, omdat je zonder veel kracht door het leer heen snijdt. Juist met een bot messen gebeuren de ongelukken, omdat je veel kracht zet en daardoor makkelijker uitschiet. Een mes wordt snel bot als je het gebruikt om leer te snijden. Een stanleymes met mesjes waar je steeds een stukje af kan breken na gebruik, werkt heel prettig in de praktijk.
  • Zet het mes haaks op het leer. Als je het mes haaks, dus met een hoek van 90 graden, op het leer zet, voorkom je lelijke schuine snijranden en worden je panden mooi strak. Zeker bij dik leer kan de stand van het mes een groot verschil opleveren, waardoor je slordige of zelfs te kleine onderdelen krijgt.
  • Maak één soepele beweging. Als je je snijbeweging onderbreekt, dan krijg je een slordig resultaat. Controleer voor dat je het mes in het leer zet, of je voldoende ruimte hebt om de hele lijn uit te snijden en of het leer overal goed plat ligt.

Leer dunner maken

Leer kan heel dik en stug zijn. Zeker als je twee of meer lagen op elkaar stikt, wordt het resultaat lelijk als je de volle dikte gebruikt. Daarom ga je het leer eerst dunner maken. Dat kan op twee manieren:
  • Schalmen. Met schalmen maak je een deel van het leer dunner. Met een scherp mes haal je een deel van het leer weg. Dat doe je aan de vleeszijde en nooit aan de nerfzijde, want dan verliest het leer zijn stevigheid. Als je twee panden op elkaar wilt stikken, dan haal je bij beide panden de helft van de dikte weg, tot aan de plek waar je straks gaat stikken. Er zijn speciale schalmmachines, een machine met een vlijmscherp, ronddraaiend mes dat een laagje leer wegsnijdt. Schalmen is een redelijk moeilijke techniek, en vraagt enige oefening.
  • Splitten. Je split het leer als het hele stuk leer waar je mee werkt, te dik is. In tegenstelling tot schalmen, wordt bij splitten dus het hele onderdeel dunner. Het leer voor bijvoorbeeld de binnenkant van de klep kan je eerst splitten, zodat de tas niet te zwaar wordt maar toch mooi is afgewerkt als je de de klep omhoog doet. Ook het leer voor de riemen en banden waarvoor je aan de voor en achterkant leer gebruikt, split je voordat je het stikt. Splitten doe je met een splitmachine. Dat is een groot, zwaar en duur apparaat, die je niet zomaar gebruikt of aanschaft. Als je er geen ervaring mee hebt, dan is het echt af te raden om de machine zonder toezicht te gebruiken. Onhandigheid of onervarenheid kan leiden tot ongelukken.

Lijmen

De onderdelen die je aan elkaar wilt stikken en die je mooi geschalmd hebt, ga je eerst lijmen. Dan blijven de onderdelen precies op de juiste plaats als je de tas onder de naaimachine legt en tijdens het naaien.
Lijmen vraagt grote zorgvuldigheid en een flinke portie geduld.
  • Kies de juiste lijm. Er zijn veel soorten lijmen, maar het belangrijkste onderscheid is of de lijm permanent is of tijdelijk. Voor het lijmen van onderdelen die later gestikt worden, kies je een tijdelijke lijm als rubbercement. Het voordeel van zo'n lijm is dat je het nog een leer los kan trekken als het scheef zit. Voor permanente lijmverbindingen gebruik je bijvoorbeeld schoenmakerslijm.
  • Ruw het leer eerst wat op. Als je lijm gebruikt op de nerfzijde, ruw je het eerst een beetje op met schuurpapier of het puntje van je mes. Op gladde oppervlakten pakt lijm niet goed.
  • Lijm op beide onderdelen aanbrengen en laten opdrogen. Elke lijm heeft zijn eigen gebruiksaanwijzing die op de verpakking staat beschreven. Over het algemeen smeer je beide te plakken delen in en laat je vervolgens de lijm opdrogen voordat je de delen op elkaar legt.
  • Aankloppen. Als de delen goed op elkaar liggen, klop je de delen met een hamertje stevig vast.

Omboeken

Omboeken is een vakterm. Het is het omslaan van de rand het leer, zodat je niet de ruwe zijkant ziet, maar een mooie afgewerkte rand. De techniek wordt veel gebruikt om de bovenkant van het voorpand af te werken of de rand van de klep.
Omboeken doe je in een paar stappen:
  • Schalmen. Je maakt het leer de helft dunner, zodat na het omslaan de rand niet dikker is dan de rest van het leer.
  • Lijm aanbrengen en laten drogen.
  • De delen op elkaar vouwen en goed aankloppen. Het onderdeel is klaar om verder te verwerken, bijvoorbeeld om te stikken .

Lees verder

© 2012 - 2024 Artisan, het auteursrecht van dit artikel ligt bij de infoteur. Zonder toestemming is vermenigvuldiging verboden. Per 2021 gaat InfoNu verder als archief, artikelen worden nog maar beperkt geactualiseerd.
Gerelateerde artikelen
Over leerlooienHet bewerken van de huid van dieren om er leer van te maken heet leerlooien. Het gelooide leer kan gebruikt worden voor…
DIY: Pimp je eigen kledingkast heel gemakkelijk!Heb jij een mooie kledingkast, maar ben je toch niet helemaal tevreden met de uitstraling van de kast met betrekking tot…
Sloten en sluitingen voor tassenSloten en sluitingen voor tassenVoor het afsluitbaar maken van een tas, heb je verschillende mogelijkheden. Welke sluiting je kiest als je een tas maakt…
Schouder- en handtassenSchouder- en handtassenVoor veel vrouwen geldt, hoe groter de tas hoe meer rotzooi er mee gaat en we krijgen de tas iedere keer weer vol. Wat v…

Fournituren voor tassenFournituren voor tassenFournituren zijn de metalen of plastic onderdelen aan een tas, zoals het slot, een gesp, sierdrukkers en andere versieri…
Heb ik aanleg voor tassen maken?Heb ik aanleg voor tassen maken?Je eigen tas maken geeft veel voldoening. Tassen maken kan op allerlei niveaus. Voor een professionele, goed afgewerkte…
Reactie

Ria Webster, 19-11-2013
Ik heb eigenlijk een vraag! Het gaat om een afsluit leertje op mijn accordeon daar zit namelijk een drukker op nu is die drukker eigenlijk lam zodat de balk aldoor open springt het leertje is vrij dik dus nu is mij vraag hebben jullie toevallig drukkers met een vrij lang pennetje die dan lang genoeg is voor het bewuste leertje want ik ben al heel wat winkels afgeweest maar die drukkers zijn dus tekort! Ik hoop dat U mij kunt helpen of evt voor mij nog een suggestie?
In afwachting op Uw antwoord Gr Ria Webster Reactie infoteur, 21-11-2013
Hallo Ria,
De meeste winkels verkopen inderdaad alleen maar standaard drukkers voor op een bloesje e.d. Je kan het best informeren bij het leerlokaal in Arnhem ( www.hetleerlokaal.nl )
Ze zijn erg behulpzaam en je kan over de mail uitleggen wat je nodig hebt, eventueel met foto erbij. Als zij het niet hebben, wordt het denk ik moeilijk in Nederland.
veel groeten,
Artisan

Artisan (9 artikelen)
Laatste update: 07-04-2012
Rubriek: Hobby en Overige
Subrubriek: Diversen
Per 2021 gaat InfoNu verder als archief. Het grote aanbod van artikelen blijft beschikbaar maar er worden geen nieuwe artikelen meer gepubliceerd en nog maar beperkt geactualiseerd, daardoor kunnen artikelen op bepaalde punten verouderd zijn. Reacties plaatsen bij artikelen is niet meer mogelijk.