recensie

Boeren op Ameland - Boek over agrariërs op het Waddeneiland

Het boek ‘Boeren op Ameland’ draagt als ondertitel: 'gansch omspoeld door zilte baren.' Het 200 pagina's tellende boek brengt de eilander agrariërs in beeld, boeren die op een klein en door water omringd gebied het met elkaar en hun eiland moeten rooien. Portretten, in woord en beeld, van de mannen en vrouwen in het boerenbedrijf laten de verschillen en overeenkomsten zien van de boeren op Ameland: een uniek portret van de agrarische gemeenschap. Het boek kwam in 2011 uit.

Boeren op Ameland

• Boeren op Ameland in 43 portretten
• LTO Noord-afdeling Ameland
• Uniek portret van de agrarische sector
• Aan de keukentafel
• Fragment over De Vennoot
• Tweede druk van het boek
• Een tijdsdocument

Boeren op Ameland in 43 portretten

In 43 portretten in woord en beeld leren we de boeren kennen, zoals we ze niet eerder zagen. De sector laat ons onvermoede passies en enthousiast aangeboorde talenten zien, die de boeren voorstelt als ondernemers, onderzoekers, ontdekkers en ontwikkelaars.

LTO Noord-afdeling Ameland

Het boek ziet het licht als uitvloeisel van een project van LTO Noord-afdeling Ameland. De boerenbelangenbehartigende organisatie toont met trots de portretten van de voltijd-, deeltijd- en al gestopte boeren op Ameland. De LTO Noord-afdeling Ameland vond het tijd worden dat de agrarische sector van het eiland in beeld kwam. De boeren dragen in belangrijke mate bij aan het uiterlijk van het eiland en vormen een belangrijke beroepsgroep.

Uniek portret van de agrarische sector

'Boeren op Ameland' is geschreven door Jeanet de Jong (1956) en Tom Wouters (1944) maakte de foto’s. Burgemeester Albert de Hoop schreef het voorwoord. "De agrariërs geven in dit boek een kijkje in het leven, dat schuilgaat achter het boerenbestaan op Ameland, vroeger en nu," schrijft De Hoop. "Een uniek portret van de agrarische sector."

Aan de keukentafel

De Jong en Wouters zaten twee jaar lang bij boeren aan de keukentafel, hielden interviews en sprongen over sloten en hekken om de mooiste foto's te maken. Interessante en ontroerende verhalen kwamen op tafel en soms vloeide er zelfs een traan bij de herinneringen aan een dramatische gebeurtenis. Door de interviews kwamen ze weer naar boven.

Boerenbedrijf

Van elke bedrijf is vermeld waarin het zich onderscheidt van de andere, van elke boer en boerin staan de karakteristieken in het verhaal. Zowel auteur als fotograaf woont op Ameland en is er geboren. De Jong heeft er een persbureau en Wouters heeft zich als eilandfotograaf altijd intensief gericht op Ameland.
Het boek vol met verhalen en prachtige foto’s van de boeren en van Ameland kwam in maart 2011 uit.

Fragment over De Vennoot

“De Vennoot is zo mooi gebleven omdat er geweid wordt.”
Andries Molenaar uit Buren was herder – Dries de veehoeder - op het terrein van de Maatschappij tot exploitatie van onroerende goederen op het Oosteinde, Oerd en Nieuwlandsreid B.V. en hoedde het terrein van wat kortweg op z’n Amelands ‘t Fennoat wordt genoemd, de Vennoot.

Oerd

De Vennoot ligt aan de zuidkant van de stuifdijk. Omstreeks 1880 werd een begin gemaakt met de aanleg van deze dijk op het Oerd. Voordien liep bij hoge tijen het water van de Noordzee over de vlakte – die was toen nog niet begroeid - naar de Waddenzee. Andries’ overgrootvader, Pieter Schoenmaker, heeft dat nog meegemaakt. Hij vertelde dat hij meermalen zag dat men vanwege het hoge water niet van het Oerd af kon komen.

Tweede druk van het boek

Het boek 'Boeren op Ameland' is in een kleine oplage van 500 gedrukt. In 2012 volgde een herdruk.
In het voorjaar van 2012 organiseerden de Amelander musea twee exposities en een wandel- en fietsroute langs een 15-tal bijzondere agrarische plekken. Het boek 'Boeren op Ameland' was een van de bronnen van die expositie en route.

• Titel: Boeren op Ameland
• Ondertitel: Gansch omspoeld door zilte baren
• Vormgeving en druk: Grafische Industrie De Marne
• Uitgever: Ameland Pers uitgeverij in samenwerking met LTO Noord-afdeling Ameland
• Pagina's: 200
• Prijs: € 27,50
• ISBN: 978-90-79945-04-7

Een tijdsdocument

Het boek is een tijdsdocument geworden. Van 2009 tot en met 2010 werden de boeren en boerinnen geïnterviewd, in 2011 kwam het boek uit en jaren later is te constateren hoe de agrarische wereld op het eiland alweer is veranderd. Geportretteerde boeren zijn gestorven, agrariërs zijn definitief gestopt of de boeren breidden juist hun bedrijf uit en bouwden een nieuwe, grote schuur voorzien van alle nieuwe snufjes. Het zou een mooi vervolg opleveren over de boerenstand van Ameland, jaren later. Het boek 'Boeren op Ameland' uit 2011 laat zien dat de sector ontwikkelt. Die observatie maakt het boek alleen maar waardevoller. Om met een van de geportretteerde boeren te spreken: "Kijk eens, zo was het in 2010 en moet je zien hoe het in een paar jaar tijd alweer is veranderd!"

Boeren in beeld

De mooie foto's verliezen niet aan glans, integendeel, hoe langer het boek op tafel ligt, hoe mooier de foto's lijken. Lang niet alle aspecten van het boerenleven op Ameland zijn behandeld, of zijn slechts kort aangestipt. Over de molens is in 2015 een eigen boek verschenen en over de bouw van boerenschuren verscheen een lijvig werk. Er zijn meer onderwerpen waarvan een eigen uitgave een aanvulling zou kunnen zijn. Neem de dijken en het waterschap, de melkfabrieken en de ontwikkeling van boerderij naar kampeerboerderij, het natuurbeheer en de weidevogels. Al met al zijn de boeren op Ameland mooi in beeld gebracht en leren we ze inderdaad kennen zoals we ze nog nooit zagen.

Lees verder

• Een en al Boerderij - boek van dokter Straatsma
• Ameland in 2011 - Jaar van de lustrums en jubilea
• Vertellingen van Elise de Boer-Jongsma over Ameland