recensie

Boekrecensie: Stephen King - De Donkere Toren (DT VII)

Het langverwachte zevende en laatste deel van Stephen King's Dark Tower reeks werd geconfronteerd met erg hoge verwachtingen. Dit boek moest de kers op de taart van de serie worden, maar gezien het feit dat King met regelmatig een teleurstellend einde produceert, was ik toch wel enigszins huiverig toen ik het boek opensloeg.

Boekgegevens

• Uitgever USA: Grant
• Uitgever Nederland: Luitingh-Sijthoff
• ISBN: 978-1880418628
• Aantal pagina's: 845

Einde van een tijdperk

Met de verschijning van The Dark Tower (Nederlands: De Donkere Toren) komt er een einde aan een tijdperk, zowel voor Stephen King als zijn lezers. Nog vóór de verschijning van zijn eerste boek, Carrie (1974), schreef King al passages van The Gunslinger (Nederlands: De Scherpschutter), het eerste deel van de serie dat uiteindelijk in 1982 verscheen. In 2004 verscheen het zevende deel, waarmee er dan (eindelijk) een einde kwam aan de reis van Roland en zijn ka-tet. Een reis van 22 jaar en honderden pagina's. De vraag is of alle moeite en offers gedurende de gigantische reis niet voor niets zijn geweest en dit zevende deel geeft daar een antwoord op.

Samenkomst

Het boek start opnieuw met een opgesplitst ka-tet en gaat daarmee verder waar deel zes gebleven was. Boek zeven, het meest lijvige deel, start dan ook wat zweverig, maar erg lang duurt dit gelukkig niet. Het ka-tet ontmoet elkaar al vrij snel en vanaf dat moment start het verhaal eigenlijk pas echt. Het tempo gaat flink omhoog en zelfs in het laatste boek worden er nog nieuwe plaatsen en nieuwe personages geïntroduceerd. Voor het eerst is het reiselement ook echt flink aanwezig: in de zes eerdere delen werd naar mijn idee niet zoveel progressie geboekt als in dit deel. Lange tijd had ik dan ook niet het idee dat ik het laatste deel aan het lezen was, maar dat veranderde vrij snel.

Hoogtepunten

Een rits aan (emotionele) hoogtepunten volgt en langzaam maar zeker komt het einde dan toch echt in zicht. Dat gebeurt echter niet voordat King zijn gewaagde keuze in deel zes enigszins nieuw leven inblaast en hiermee opnieuw de grens tussen waarheid en fictie in de reeks doet vervagen. De spanning zit er flink in, maar hier en daar voelt het net wat te gehaast aan. Normaal neemt King flink de tijd om van hoogtepunt naar hoogtepunt te springen, maar nu gaat dat toch allemaal vrij snel. Daardoor komt de Dark Tower wel met rasse schreden dichterbij, maar uiteraard zijn er een aantal personages die de weg van het ka-tet willen versperren.

Anti-climax

Jammer is wel dat sommige personages wat al te simpel uit de serie verdwijnen. King is lang niet altijd in staat om met goede en plausibele verklaringen te komen, maar bij sommige personages schoot hij wel heel erg door. Je wacht toch vooral op een aantal confrontaties; soms komen ze, maar soms ook niet en de confrontaties die wel komen, zijn vaak licht teleurstellend. Toch komen deze minpunten pas echt naar boven nadat het boek dichtgeslagen is. Wanneer je eenmaal leest, neemt de honger naar het einde toch per pagina toe. Er zijn nog steeds veel vragen omtrent de Toren onbeantwoord en je voelt dat de antwoorden in End-World, waar de Toren zou moeten staan, naar de oppervlakte gaan komen. Ook gedurende de laatste kilometers zijn er nog ijzersterke passages en het reiselement komt nu echt heel nadrukkelijk naar voren. Maar dan komt toch het moment waarop je te weten komt of de Toren er is en of die Toren bereikt gaat worden...

Schitterend einde

En op al die vragen volgt gelukkig een duidelijk antwoord tijdens de allerlaatste pagina's van Rolands queeste. Het einde zelf viel me echt alles mee; sterker nog, ik ben er zelfs heel positief over. Het is erg symbolisch voor de hele reeks en in mijn optiek ook het enige passende einde bij het verhaal. Het geeft ruimte voor eigen interpretatie, maar geeft ook weer voldoende zekerheid. Gelukkig stelde King dus niet teleur met het einde van zijn ijzersterke reeks, al zijn er ook genoeg mensen die daar anders over zullen denken. Het einde is natuurlijk ontzettend belangrijk in zo'n lange en sterke reeks, maar behelst slechts een klein aantal pagina's ten opzichte van het geheel. Mede daarom sluit ik me bij de woorden van King aan: het gaat niet om het einde zelf, maar om de reis richting het einde. En die reis was ontegenzeggelijk geweldig.

Geweldige serie

Van de reis richting de mysterieuze Toren heb ik namelijk ontzettend genoten. De serie biedt zo ontzettend veel: talloze genres die goed gecombineerd worden, een ijzersterke groep hoofdpersonen, talloze bijpersonages die interessante verhalen hebben en erg veel aan het verhaal toevoegen, maar de serie herbergt ook veel (emotionele) hoogtepunten, een prachtige fictieve wereld en een geweldige uitwerking van parallelle universums. Deze opsomming kan nog veel langer, maar duidelijk zal zijn dat Stephen King met deze reeks een absolute topprestatie heeft geleverd. Het is heel anders dan de 'standaard' fantasy, maar absoluut niet minder.
Voor de trouwe Stephen King lezer zal de Dark Tower serie ook voor ontzettend veel herkenning zorgen. King's verwijzingen naar andere boeken zijn soms zelfs expliciet, maar zitten ook vaak goed in het verhaal verstopt. Een aantal personages zullen al zeer bekend zijn voor diegene die al alles van King heeft gelezen en het nieuwe personage Roland Deschain zal iemand zijn die je niet snel vergeet. Het is in feite één grote paradox: je krijgt zelden echt hoogte van hem, maar je leeft toch ontzettend met hem mee, al is het maar vanwege de importantie en de onmogelijkheid van zijn doel. King laat ook duidelijk zijn eigen stem horen, vaak door middel van bizarre en typische King vondsten. Af en toe slaat hij wat door, maar dat neem ik voor lief. Hij slaat bij vlagen ook door als hij het ka-tet onze wereld laat bezoeken; vaak waren dat toch de net iets mindere en vooral net wat te langdradige passages. Ook dat is een klein minpuntje dat niet opweegt tegenover de talloze pluspunten.

Absolute aanrader

Kortom: The Dark Tower serie is echt een dikke aanrader voor elke fantasyliefhebber, maar zelfs ook voor mensen die dat genre niet erg hoog in het aanzien hebben staan. De serie is erg veelzijdig en voor elke lezer zullen er zaken zijn die blijven boeien. De serie wordt ook nog eens erg herkenbaar als je Dark Tower gerelateerde boeken hebt gelezen (zoals Insomnia, IT, The Talisman en Black House), maar is ook prima te volgen als je geen van die boeken gelezen hebt. The Dark Tower VII: The Dark Tower sluit de reeks op een prachtige manier af. Sommige zaken worden ietwat teleurstellend afgesloten, maar het verhaal is opnieuw zo spannend, meeslepend en emotioneel dat dit soort minpuntjes de ervaring niet kunnen verpesten.

Hoewel... einde?

De queeste is afgesloten, maar het verhaal nog niet! Onlangs kondigde King een achtste Dark Tower deel aan: The Dark Tower VIII: The Wind Through the Keyhole. Dit boek zal niets meer aan het einde gaan veranderen, maar speelt zich af tussen deel vier en vijf. Begin april in 2012 zal het boek uitgegeven worden en ik kijk er ontzettend naar uit om tijdelijk terug te keren naar Rolands Mid-World. Kom maar op!

Lees verder

• Boekrecensie: Stephen King - De Scherpschutter (DT I)
• Boekrecensie: Stephen King - Het Teken van Drie (DT II)
• Boekrecensie: Stephen King - Tovenaarsglas (DT IV)
• Boekrecensie: Stephen King - Wolven van de Calla (DT V)