recensieBoekrecensie: Stephen King - De Scherpschutter (DT I)
Met een oeuvre van meer dan zestig boeken, een nog steeds stijgend aantal, mag Stephen King gerust een veelschrijver genoemd worden. Her en der zit er wel eens een misser tussen, maar King staat over het algemeen garant voor kwaliteit. Zijn The Dark Tower reeks, door velen gezien als zijn magnum opus, staat op heel veel vlakken garant voor kwaliteit. In deel één ('The Gunslinger', 1982. Nederlands: 'De Scherpschutter') introduceert King de centrale antagonist: Roland Deschain.
Boekgegevens
- Uitgever USA: Grant
- Uitgever Nederland: Luitingh-Sijthoff
- ISBN: 978-0937986509
- Aantal pagina's: 224
Woestenij
Veel kritiek op dit eerste deel van de (voorlopig) zevendelige serie richt zich op de vermeende trage start. In mijn ogen valt dat alleszins mee. King sleept de lezer direct mee in de wereld van de antagonist wiens naam lang onbekend blijft, maar die Roland Deschain blijkt te heten. In de eerste tientallen pagina's maakt de lezer kennis met zijn karakter en vooral met zijn doel: hij moet koste wat het kost The Dark Tower bereiken, maar waarom blijft lang in het ongewisse. Duidelijk wordt wel dat hij in het eerste boek nog een ander doel heeft. In de legendarische openingszin wordt er al duidelijk naar gehint: The man in black fled across the desert and the gunslinger followed. Het einde van de tocht van de scherpschutter is er één waar de trouwe fans lang op hebben moeten wachten. King begon al aan het eerste deel nog voordat Carrie, zijn eerste boek, in 1974 verscheen. In een fantasy magazine werden de hoofdstukken van The Gunslinger al gepubliceerd en in 1982 verscheen het verhaal dan eindelijk in boekvorm. 22 jaar later, in 2004, verscheen het zevende en laatste deel en inmiddels heeft King zelfs een achtste deel aangekondigd; dat deel zal in de lente van 2012 in de boekwinkels te vinden zijn.
In 1982 'debuteerde' de scherpschutter dus in King's oeuvre en een spannende tocht door de woestijn op zoek naar de geheimzinnige man in het zwart beslaat grofweg het grootste deel van het verhaal. Roland's wereld, Mid-World genaamd, krijgt bovendien een fijne introductie en King gooit direct een aantal eigen ingrediënten erin. De wereld lijkt in meerdere opzichten verdacht veel op onze wereld en in latere boeken zal die connectie meer aandacht krijgen. Dit eerste deel draait vooral om de kennismaking met Roland en die is met recht geslaagd te noemen.
Geheimzinnig
Want Roland is een heel bijzonder en vooral geheimzinnig personage. Hij gebruikt liever zijn vliegensvlugge handen dan zijn mond, zijn leeftijd is onbekend en zijn handelswijze vernietigend. Het is de de ultieme anti-held: aan de ene kant is het een nukkige man, aan de andere kant heeft hij één doel voor ogen en werkelijk álles moet wijken om dat doel te bereiken, wat op de een of andere manier toch wel weer sympathie opwerkt. Gedurende de hele reeks, en zeker ook in The Gunslinger, zijn er momenten waarop hij moreel onwenselijke beslissingen neemt, maar dat past allemaal in de paradox die hij personificeert. Mede daardoor is dit eerste boek al erg meeslepend. De stem van de nog jonge King is goed te horen en naast Roland zitten er nog een aantal sterke of interessante personages tussen. De plot is vooralsnog vrij eenvoudig: een vrij rechttoe en rechtaan verhaal dat zich centreert rondom de jacht op de man in het zwart. Een aantal flashbacks passeren de revue, maar die wekken eerder nieuwe vragen omtrent Roland op dan dat ze andere vragen beantwoorden. Dit eerste deel is met 250 pagina's met afstand het dunste boek in de reeks, maar de introductie van het verhaal en vooral van Roland is uitstekend. De vergelijking met de oude spaghettiwesterns is terecht, want in dit boek hangt precies hetzelfde sfeertje. Dat maakt dit boek en de serie zeker niet een westernverhaal; het is echt heel veel meer dan dat. Talloze fantasy-, thriller- en horrorelementen zijn in de verhalen te vinden, maar de personages staan weer als een huis en er is meer dan genoeg ruimte voor andere soorten van drama.
Prima start
King start in The Gunslinger dus prima aan zijn Dark Tower reeks. Het is een combinatie van meerdere genres, maar storend is dat allerminst. King gooit er immers genoeg eigen stemgeluid in en zijn fantasievolle wereld blijft boeiend. Hoofdpersoon Roland boeit eveneens: met een aantal flashbacks en een aantal flashforwards rijzen er direct veel vragen over zijn heden en verleden. Met een kleine 250 pagina's is The Gunslinger slechts een drempeltje op weg naar het eind van de queeste, maar het wekt absoluut interesse in meer op en is daarom geslaagd te noemen.
Lees verder