recensie

Christelijk fundamentalisme en 't Woord van God: J.I. Packer

Christelijk fundamentalisme en 't Woord van God: J.I. Packer. Het woord 'fundamentalisme' heeft een negatieve connotatie. Het wordt geassocieerd met een antimoderne en onwetenschappelijke houding. De Engelse Bijbelgeleerde, docent, schrijver en prediker J.I. Packer schreef in 1958 het boek 'Fundamentalisme en het Woord van God' en het is nog even actueel als toen het uitkwam. Christelijk fundamentalisme betekent volgens hem 'Bijbelgetrouw christendom'. Hij neemt in het boek de vooroordelen weg.

• Fundamentalisme en het woord van God
• "Fundamentalisme en het Woord van God": Packer’s vurige verdediging van de Bijbel
• Fundamentalisme
• Bijbelgetrouw christendom
• Gezag
• Relevant

Fundamentalisme en het woord van God

• Titel: Fundamentalisme en het woord van God
• Auteur: J.I. Packer
• Uitgeverij: Novapres
• Jaar: 2000 (1958)
• ISBN 9789063187170
• Pagina’s: 170

"Fundamentalisme en het Woord van God": Packer’s vurige verdediging van de Bijbel

Stel je het volgende voor: het is de jaren '50 en de wereld is in de ban van moderne ideeën die de oude geloofstradities lijken uit te dagen. In dat klimaat kwam J.I. Packer met een knaller van een boek: Fundamentalisme en het Woord van God. Dit boek was als een frisse, krachtige bries in het debat over de autoriteit van de Bijbel, en Packer zette de toon voor wat nog steeds een cruciaal werk is in de theologie.

Met zijn scherpe pen en briljante geest ging Packer de strijd aan met critici die twijfelden aan de betrouwbaarheid en relevantie van de Bijbel. Hij verdedigde het fundamentalisme – niet als starre, ouderwetse koppigheid, maar als een diep vertrouwen in de Bijbel als Gods onfeilbare Woord. Hij liet zien dat geloof in de Bijbel juist de basis is voor een krachtig en dynamisch christelijk leven.

In dit boek legde Packer niet alleen uit waarom de Schrift volkomen betrouwbaar is, maar ook waarom het de enige echte gids is voor het leven en het geloof. Fundamentalisme en het Woord van God is pakkend, direct en dwingt je na te denken over de kern van je geloof. Met dit werk zette Packer zich stevig op de kaart als een van de meest gepassioneerde verdedigers van de Bijbelse waarheid in zijn tijd – en tot op de dag van vandaag blijft zijn boodschap inspireren.

Fundamentalisme

In de Verenigde Staten was het fundamentalisme aanvankelijk een beweging van de evangelicale conservatieve elementen, die aan het einde van de negentiende eeuw als reactie tegen het moderne, vrijzinnige christendom zich beriepen op een aantal vaste geloofsuitgangspunten, zoals de onfeilbaarheid van de bijbel - ofwel zogenaamde fundamenten van het geloof. Packer breekt een lans voor het fundamentalisme in de eigenlijke betekenis van het woord. De bedoeling van zijn boek is te laten zien wat fundamentalisme is. Het is volgens hem een twintigste-eeuwse benaming voor historische Bijbelgetrouwheid. Voorts wil hij aantonen dat een aantal eigenaardigheden die de fundamentalistische beweging wordt aangewreven, niet waar zijn - ofschoon er zich in de beweging veel zwakheden en tekortkomingen voordoen. Daar is hij zich terdege van bewust.

Bijbelgetrouw christendom

De erudiete Engelsman laat zien dat authentiek christendom, een godsdienst is die op de authenticiteit van de Schrift berust. Fundamentalisme is volgens hem Bijbelgetrouw christendom en daarom in principe niets anders dan het christendom zelf. Hij wijdt een heel hoofdstuk aan wat fundamentalisme is en een ander hoofdstuk aan de oorsprong van het woord. De overige vijf hoofdstukken handelen over:

• gezag (o.a. welke gezagsdragers zijn er, wat is de relatie van het Nieuwe Testament tot het Oude Testament);
• de Schrift (de goddelijke oorsprong van de Schrift, de aard van de Schrift, de uitleg van de Schrift) ;
• geloof (op grond waarvan moeten geloofsartikelen aangenomen worden?);
• de rede (de plaats van de rede in het geloof, het conflict tussen rede en geloof, de vrijheid van de rede gewaarborgd door het geloof);
• vrijzinnigheid (oude en nieuwe vrijzinnigheid).

Gezag

Het is van kardinaal belang dat erkent wordt dat de Bijbel Gods Woord is. Als dit niet wordt erkend, dan kan niet langer met zekerheid worden gezegd wie God is en wat Hij van de mens vraagt. Hoe komen we erachter wat het Woord van God is? Waar beroepen we ons op? Er zijn volgens Packer drie elkaar uitsluitende antwoorden mogelijk omtrent het gezag van de Schrift. De drie onderscheidende gezagsdragers zijn:

• de Heilige Schrift;
• de kerkelijke traditie; of
• de christelijk rede.

Deze zijn respectievelijk het evangelische, het traditionele en het subjectivistische antwoord. het eerste standpunt is voor het eerst geformuleerd tijdens de reformatie. Het gaat er van uit dat de Bijbel Gods Woord is en absoluut gezaghebbend is voor geloof en leven. In de Bijbel openbaart God Zich aan de mens. Wil je God leren kennen, dan moet je de Bijbel lezen. De Bijbel is het geïnspireerde, dat wil zeggen door God ingegeven, Woord van God. De Bijbel is volledig (genoegzaam) en begrijpelijk (duidelijk). God heeft Zich op klare en ondubbelzinnige wijze geopenbaard. Hij spreekt niet in raadselen tot ons. Naast het licht van Gods openbaring, zijn er geen andere lichtbronnen nodig om te weten wat de wil van God is. Bovendien is de heilige Geest gegeven als Getuige en Uitlegger. Wie kan beter uitleggen wat er bedoelt wordt, dan de Auteur? De traditie kan behulpzaam zijn in het verstaan van de Schrift, maar mag niet verheven worden tot een afzonderlijke kwaliteit.


Het traditionele standpunt beroept zich daarentegen op kerkelijk gezag: de uiteindelijke autoriteit voor leer en leven is dan de officiële leer van de gevestigde kerk. Hiermee wordt geïmpliceerd dat de Bijbel niet genoegzaam en duidelijk is, ofschoon het gezag van de Schrift wel wordt erkend. De traditie vult aan wat in de Schrift ontbreekt. Het geloof wordt op deze manier gedevalueerd tot geloven wat de kerk heeft vastgesteld in plaats van dat de gelovige zélf ziet dat de Bijbel dat zegt.

Het subjectivistische standpunt kan allerlei gedaanten aannemen, want 'zoveel hoofden, zoveel zinnen'. Kort gezegd komt het er op neer dat wat ik denk of wat ik voel, datgene is wat God zegt. De Bijbel verwerpt echter het gebruik van de autonome rede. Let wel, de Bijbel verwerpt niet het gebruik van de rede zelf. Het subjectivistische standpunt verheft de autonome, puur menselijke wijsheid tegenover het de wijsheid van God, die Zich op klare en duidelijk wijze heeft geopenbaard in de Bijbel. Packer verzet zich tegen dit subjectivisme en stelt dat de rede onderworpen moet zijn aan de openbaring en niet andersom. De menselijke rede moet geleerd en geleid worden door de openbaring.

Relevant

Authentiek christendom is gebaseerd op Bijbels gezag. Deze en andere christelijke uitgangspunten zijn heden ten dage nog net zo relevant als een halve eeuw geleden, toen het boek voor het eerst van de drukpers kwam. Zeker in deze postmoderne tijd, waarin het subjectivisme hoogtij viert. Op indringende en eloquente wijze verklaart en bespreekt de Engelsman fundamentele christelijke uitgangspunten.

Noten

1. http://www.eo.nl/thema/christelijkgeloof/inspirerende_christenen/page/J_I__Packer__de_laatste_puritein/articles/article.esp?article=6785035

Lees verder

• De afschaffing van de mens: C.S. Lewis
• Bewijs genoeg... Wat is er feitelijk over Jezus bekend?
• Bijbels Christen Zionisme: wat geloven christen zionisten?
• Twaalf Joden vinden de Messias: Ben Hoekendijk
• Jezus-belijdende Joden ingelijfd in christendom en Kerk?