recensie

Kinderboekrecensie: Op de vlucht

Een klein meisje woont in een gebied waar oorlog uitbreekt. Ze is erg bang en vlucht op een vlot over de zee, haar knuffel is het enige wat ze mee kan nemen. Ze gaat wonen in een ander land. Het kost tijd, maar heel langzaam gaat ze zich thuis voelen in haar nieuwe omgeving. We lezen en zien veel over vluchtelingen op radio en televisie. Dit prentenboek laat zien hoe angstig en verdrietig kinderen zijn die moeten vluchten uit oorlogsgebied en hoe belangrijk het is dat ze zich, al zal het een poos duren, weer gelukkig en veilig voelen in hun nieuwe land. Het boek is geschikt om uitleg te geven aan kinderen vanaf een jaar of vijf, maar tevens is het een boek dat gebruikt kan worden om met een kind dat gevlucht is in gesprek te komen. Het is wel belangrijk dat een kind het boek samen met een volwassene doorneemt, je weet namelijk niet welke emoties er volgen op het verhaal. Het boek zou een plaatsje moeten krijgen in iedere schoolbibliotheek.

Gegevens van het boek Op de vlucht

• Tekst: Pimm van Hest
• Illustraties: Aron Dijkstra
• Uitgeverij: Clavis
• Gepubliceerd: 2017
• Aantal pagina’s: 28
• ISBN: 978-90-448-2861-0
• Geschikt voor: kinderen vanaf circa 5 jaar (onder begeleiding doornemen, daar het een heftig verhaal is)

Over de schrijver, Pimm van Hest

Pimm van Hest werd geboren op 25 augustus 1975 te Veldhoven. Na de middelbare school volgt hij een opleiding Leraar voor het Basisonderwijs. Tijdens zijn laatste jaar schrijft hij een kinderboek als afstudeeropdracht: De mysterieuze avonturen van Keob en zijn vrienden. Pimm geeft een jaar les en gaat daarna psychologie studeren in Tilburg. In zijn vrije tijd werkt hij in een boekhandel. In 2008 adopteren Pimm en zijn partner Eduard een meisje: Moira. Pimm krijgt het idee om een prentenboek te maken over adoptie, omdat er voor adoptiekinderen die met vragen komen, weinig voorlichtingsmateriaal is. Het boek krijgt de titel Rosita. Na de geboorte van Moira blijft Pimm fulltime thuis en houdt zich bezig met onder andere schrijven.

Over de illustrator, Aron Dijkstra

Aron Dijkstra werd geboren in 1992 te Sneek. Als kind verzon hij al verhaaltjes en maakte daar tekeningen bij. Aron verhuisde in 2011 naar Rotterdam en rondde in 2015 een studie Illustratie af aan de Willem de Kooning Academie. In 2016 debuteerde Aaron als schrijver en illustrator bij uitgeverij Clavis met het prentenboek Ridder Roel de drakenvechter. Als illustrator heeft Aaron een voorkeur voor potlood, inkt en verf (traditionele materialen). Aron Dijkstra werkt als museumgids in museum Boijmans Van Beuningen in Rotterdam.

Uitgeverij Clavis

Uitgeverij Clavis is een van de grootste kinder- en jeugdboekenuitgevers in het Nederlands taalgebied. Clavis heeft vestigingen in Hasselt, Amsterdam en New York.

De inhoud van het boek

Stel je voor dat het oorlog is, waar jij woont. Jouw stad of dorp wordt verwoest, in brand gestoken of geraakt door bommen. Zelfs jouw straat wordt getroffen. Er zullen gevoelens zijn van verdriet, kwaadheid, je zal bang zijn.

Plotseling is jouw veilige huis er niet meer. Je verlangt ernaar om even zonder angst te leven, een dag, een jaar, liefst een leven lang. Gewoon weer lekker naar school kunnen, samen met vriendjes en vriendinnetjes, net als vroeger. Nu kun je niet meer spelen op straat, er is honger, pijn en prikkeldraad.

Samen met je familie moet je vluchten, er is geen andere oplossing. Maar waar naar toe en hoe? Iedereen is bang. Jouw huis is jouw thuis niet meer. Je kijkt nog een keer om en weet niet of je jouw huis ooit nog zal zien. Alles moet je achterlaten, alleen knuffel gaat mee.

Je gaat naar een ander land, waar een andere taal wordt gesproken en ook het eten is er anders. Mensen heten je welkom, maar er zijn ook mensen die het niet fijn vinden om je te zien. Maar langzaam ga je wennen. Je leert de taal kennen en nieuwe mensen worden langzaam nieuwe vrienden. Ongemerkt en heel langzaam, laat je de angst los en je merkt dat in het nieuwe land ook de zon weer schijnt. Nooit meer op de vlucht.

De tekst en de illustraties

Op de voorkant van het boek staat een vogelkooi afgebeeld met daarvoor een meisje dat lijkt te slapen, met een knuffelbeer in haar armen. In grote zwarte letters: Op de vlucht. De illustraties in het prentenboek beslaan een dubbele pagina. Op de eerste pagina’s wordt de lezer gevraagd om zich voor te stellen dat het oorlog is, in jouw land, jouw dorp, jouw stad, jouw straat. Naast deze tekst die dwingt tot nadenken, staat een meisje getekend dat met een knuffelbeer in haar hand, een duif tekent op een muur. Op de volgende illustraties rent ze weg en kijkt angstig. Ze lijkt in de gaten te worden gehouden door kraaien, ze zitten op muren en daken. Er staat niet heel veel tekst bij de illustraties, maar de zinnen maken wel duidelijk dat het heel angstig is om in een oorlogssituatie verzeild te raken. Dat het meisje verlangt naar al was het maar een dag zonder angst. Je ziet haar in de klas met klasgenootjes en op het schoolplein spelen met andere kinderen. Het lijken vredige tafereeltjes, maar de kraaien vertellen iets anders. Het meisje vlucht over zee, met haar beer op een soort vlot. Het meisje, het vlot en de zee zijn grijs gehouden, maar bij de horizon is toch wat licht te zien. Op de volgende bladzijde, zie je het meisje op het vlot, heel klein getekend. Boven haar kraaien die worden tegengehouden door het hekwerk van een kooi. Buiten de kooi vliegt een grote witte duif. In het land waar het meisje terechtkomt zijn er mensen die haar helpen, maar ook mensen die niet blij zijn met vluchtelingen. Achter deze laatste groep zie je in de schaduw de koppen van kraaien. De tekeningen achterin het boek laten licht en vrolijkheid zien: in de tekst is te lezen dat het meisje zich langzaam thuis gaat voelen en dat ze nieuwe vrienden krijgt. De kraaien lijken verdwenen te zijn, je ziet alleen nog maar duiven. Wat opvalt in de tekeningen is dat er bijna geen volwassenen in voorkomen, je ziet bijvoorbeeld niet de ouders van het meisje. De tekeningen geven goed de sfeer weer die bij oorlog hoort, maar je ziet geen dode mensen of dieren, geen wapens. In het begin van het verhaal zijn de illustraties wat donker van kleur, maar er is ook altijd wat licht te bespeuren.

Twee fragmenten uit het boek

Fragment 1

Fragment 2

Op de vlucht

Een boek om kinderen te informeren over wat oorlog kan betekenen voor een kind. Hoe moeilijk het zal zijn voor een vluchteling om in een vreemd land te komen, hoeveel angst ze meebrengen uit hun eigen land. Hoe belangrijk het is om vluchtelingen weer een thuis te geven, een gevoel van veiligheid. Het boek kan ook een steun zijn voor kinderen die gevlucht zijn.