recensie

Martine Kamphuis - Nacht over Ameland

Psychiater Martine Kamphuis schreef een boek dat zich voor het grootste deel afspeelt op Ameland in het begin van de 20ste eeuw. Het is een kinderboek dat voor 10 plussers zelf is te lezen en dat zich heel mooi voor laat lezen aan kinderen van 8 jaar en ouder. Het is een spannend boek, tot de laatste letter en het heet 'Nacht over Ameland'. Kamhuis schrijft boeken voor jeugd en voor volwassenen. Het boek werd uitgegeven door Vuurtorenboox, de uitgeverij van de schrijfster zelf.

Kinderboek dat speelt op Ameland

• Nacht over Ameland
• Weglopen
• Beetje geschiedenis - dam naar Ameland
• Onduidelijkheden
• Martine Kamphuis

Nacht over Ameland

Het boek 'Nacht over Ameland' gaat over een jongen van een jaar of 11 die Daf heet, Daf de Vries en hij heeft een link met Ameland, al weet hij dat eerst zelf nog niet. Zijn vader, die ook Daf heet, werd op het eiland geboren en zijn oom, de broer van zijn vader, woont er nog steeds, met zijn vrouw en hun zoon. Daf’s ouders zijn er niet meer en hij zit al jaren in het weeshuis. Daar heeft hij een vriend en vriendin, Ernst en Annabel en een lieve ‘binnenvader’ en ‘binnenmoeder’ die voor hem zorgen.

Brief

En dan komt er een brief en wordt Daf op Ameland verwacht. Zijn oma is overleden en oom Gerben en tante Jacoba nodigen hem uit. Daf reist met zijn surrogaatmoeder naar Leeuwarden, gaat daarna alleen door naar Holwerd. Hij gaat met de trein, die in het begin van de twintigste eeuw nog van Leeuwarden naar het noorden reed, het Dokkumer lokaaltje.

Op het eiland wachten allerlei verrassingen, zoals een neef die ongeveer zo oud is als Daf, maar die helemaal niet op een maatje zit te wachten.

Als Daf eenmaal in huis is bij oom en tante komt de aap uit de mouw. De jongen is erfgenaam en hij moet afstand doen van de erfenis die oma heeft nagelaten. De knaap is zo bijdehand dat hij eerst de papieren wil lezen en niet direct tekent. Hij wantrouwt zijn familie en als hij later een schriftje van zijn opa vindt wordt hem het een en ander duidelijk.

Weglopen

Daf loopt weg, maar op een eiland kun je niet zo ver weglopen. Je komt altijd bij zee terecht en de reis via de veerboot is een makkelijk te controleren route. Hij denkt erover om over het wad naar de andere kant te lopen, maar dat wordt hem toch ten zeerste afgeraden door een van de eilanders. Wie niet bekend is met het wad begint aan een levensgevaarlijke tocht. Het komt er dan ook niet van. Gelukkig.

Het boek leest heerlijk en blijft tot de laatste letter spannend.

Beetje geschiedenis - dam naar Ameland

Aan het einde van het boek, als het verhaal uit is, zijn er een paar alinea’s toegevoegd met wat achtergrondinformatie over de weeshuizen aan het begin van de twintigste eeuw, de dam naar Ameland, het dichtgevroren wad, de eenden en eendenkooien, mevrouw Tromp, de vuurtoren en aardgas.

---

Onduidelijkheden

Er zitten wat onduidelijkheden, foutjes en missers in het boek. Wat is er met de ouders van Daf gebeurd? Het wordt niet duidelijk. Ook staan er hier en daar woorden in een zin die er niet in thuishoren en die een zin onbegrijpelijk maken. In elk zichzelf respecterend boek zit minstens één foutje en het is aan de lezer om die te ontdekken.

Aardgas onder het eiland

Een beetje ongeloofwaardig is de bijdehandheid van opa die een list bedacht om zijn beide zoons, de vader van Daf en oom Gerben, op het eiland te houden. Er zou gas onder het land zitten en dat zou een fortuin opleveren. Dat een boer op het eiland voor de Tweede Wereldoorlog zo’n streek bedenkt is wat ongeloofwaardig. Van een gasbel onder Groningen hadden de mensen toen nog niet gehoord en ook niet van gas onder de Waddeneilanden. De geschiedenis van het Nederlandse gas begint na de Tweede Wereldoorlog. De opa van Daf was dus een opa met wel een zeer vooruitziende blik. Het maakt dat in het boek de tijden wat door elkaar gaan lopen.

Enorme golven

Daf ziet enorme golven op de Noordzeekust van het eiland stukslaan en tegelijkertijd een zandbank met zeehonden. Die twee gaan niet zo goed samen. De zandbanken met zeehonden liggen aan de wadkant en daar zijn de golven niet zo hoog. En golven die met verpletterend kabaal stuk slaan op de kust? Dat klinkt meer als Ierland dan als Ameland.

Eekhoorntje

Halverwege het boek klimt een eekhoorntje met roodbruine staart in een boom. Het diertje wordt vaker opgevoerd in kinderboeken die op Ameland spelen. Het is natuurlijk ook een beestje dat tot de verbeelding spreekt, maar het is een misser, want eekhoorntjes komen op Ameland niet voor.

Streep aan de horizon

Aan het einde van het boek verlaat Daf het eiland met de veerboot. Ameland wordt langzaam een stip aan de horizon. Daar slaat de schrijfster de plank mis. Ameland wordt nooit een stip aan de horizon als je naar Holwerd vaart. Daarvoor is de afstand tussen eiland en vasteland te klein. Het wordt hooguit een streep aan de horizon.

Martine Kamphuis

Martine Kamphuis is in 1963 geboren. Ze studeerde geneeskunde en werkt als psychiater. Ze droomde als kind er al van om boeken te schrijven en begon op 8-jarige leeftijd met haar eerste verhaal. Dat werden een paar bladzijden en verder kwam ze toen niet. In 2000 pakte ze de pen weer op en begon ze serieus te schrijven. Haar eerste boek was een psychologische thriller met de titel ‘Vrij’. Het kwam uit bij de Arbeiderspers. Daarna volgen diverse boeken. In 2012 kwam ‘Mist’ uit een spannend boek voor volwassenen dat grotendeels op Ameland speelt.

De schrijfster heeft drie zoons die meehelpen met de research voor haar kinderboeken en die de manuscripten proeflezen.

Lees verder

• De Verdronken paarden Ameland in stripalbum
• Kinderen van het Ruige Land – boek van Auke Hulst
• Vertellingen van Elise de Boer-Jongsma over Ameland
• Ameland in 2011 - Jaar van de lustrums en jubilea
• Martine Kamphuis – Drie is te veel