recensie

Boekrecensie: Merel is bang: over angst (Martine Delfos)

Boekrecensie: Merel is bang: over angst (Martine Delfos) Merel is bang, is een therapeutisch verhaal voor kinderen vanaf zes jaar tot een jaar of tien over angst. Het is bedoeld voor kinderen die heel angstig zijn maar het boek kan ook gebruikt worden om aan kinderen uit te leggen hoe angst werkt en wat je er aan kunt doen. Martine Delfos heeft de tekst geschreven, de illustraties zijn gemaakt door Sjeng Schupp. Het verhaal kan op school worden gebruikt als voorlichtingsmateriaal over angst en hoe hier mee om te gaan.

Gegevens van het boek

  • Titel: Merel is bang: over angst
  • Tekst: Martine Delfos
  • Illustraties: Sjeng Schupp
  • Uitgeverij: Pereboom
  • Jaar: 2003
  • Pagina’s: 31
  • ISBN: 90 77455 05 1
  • Genre: kinderboek, educatief boek

Over de schrijver, Martine Delfos

Martine heeft eind jaren zestig psychologie gestudeerd en in jaren negentig Franse taal- en letterkunde. Opgeleid als wetenschappelijk onderzoeker en sinds 1975 werkt ze in de praktijk. Martine Delfos heeft heel veel ervaring opgedaan in het diagnosticeren en behandelen van kinderen tot jeugdigen en volwassenen. Denk aan relatietherapie, eetstoornissen en autisme. Ze heeft een instituut opgericht om haar onderzoekswerk vorm te geven. Het PICOWO staat voor Psychologisch Instituut voor Consultatie, Onderwijs en Wetenschappelijk Onderzoek. Vanaf 1993 heeft Martine verschillende handboeken en specialistische boeken gepubliceerd onder andere op het gebied van psychologie. Voor haar eerste therapeutische kinderboeken ontving ze de Wilhelminaprijs.

Over de illustrator, Sjeng Schupp

Sjeng is een veelzijdig persoon, hij is naast illustrator ook musicus en animatiefilmer. Illustraties maakte hij voor schoolboeken, CD-hoesjes, folders, tijdschriften en kranten. Animatiefilms die hij samen met componist Michiel van Dijk heeft gemaakt, worden regelmatig vertoond op internationale festivals.

Titelverklaring van Merel is bang: over angst

Merel is altijd bang en durft bijvoorbeeld niet bij een vriendin te logeren als haar ouders een weekendje weg gaan.

De inhoud van het boek

Ten Geleide

Een korte uitleg over het boek aan volwassenen. Het verhaal is bedoeld om kinderen te helpen met angsten om te gaan. Uitleg over wat het verschil is tussen bang zijn en angst hebben. Als een kind bang is voor iets dan weet hij of zij waar het over gaat en ook een beetje wat er gedaan moet worden om niet meer bang te zijn. Bij angst ligt dat anders, een kind weet vaak niet waar het vandaan komt of waarom het zo groot is. Het kan ook zijn dat angst schaamte oproept, dit kan er voor zorgen dat een kind zich erg alleen voelt.

Het verhaal

In het hoofd van Merel springen angstige gedachten rond. Ze doet haar ogen dicht, stopt haar vingers in haar oren, maar het helpt niet. Merel weet niet waarvoor ze zo bang is, misschien is er niets om bang voor te zijn, maar ze is het wel.

Als Merel bang is wil ze bij haar moeder zijn, ze gaat dan bij haar zitten en durft niets meer te doen. Ze durft niet naar verjaardagspartijtjes, niet buiten te gaan spelen, eigenlijk zoveel dingen niet. De angst is er al zo lang, vroeger ging ze altijd bij haar ouders in bed slapen als ze angstig was. Merel heeft wel eens gelogen dat ze buikpijn had zodat ze bij haar ouders in bed kon kruipen.

Haar kleine broertje Diederik vindt het leuk om Merel te plagen met haar angst. Hij moet lachen als ze bang is voor de schaduw die ontstaat als de lantaarnpaal buiten licht werpt op het gordijn. Achter het gordijn staat namelijk een pop die dan een extra grote schaduw krijgt. Merel begrijpt Diederik wel, ze vindt het zelf ook stom dat ze zo bang is. Diederik helpt haar ook wel eens, dan verzint hij reizen naar bijvoorbeeld Afrika of India. Na zo’n spannende verzonnen reis is Merel meestal niet zo bang meer. Maar als haar ouders echt op reis gaan dan vindt Merel het vreselijk. Merel vindt zichzelf stom en wil graag dat ze wel kan genieten van het logeren bij haar vriendin Esther.

In het begin is er genoeg afleiding op het logeeradres, maar als het etenstijd is, mist ze haar moeder. ’s Nachts wordt het erger als haar vriendin Esther in slaap is gevallen en Merel nog wakker is. Maar dan denkt ze aan Diederik en aan de verhalen die hij altijd verzint. Merel verzint zelf een verhaal en valt in slaap.

De volgende ochtend mag Merel haar ouders bellen. Ze moet huilen als ze haar moeder aan de lijn krijgt. Haar moeder is trots op Merel, dat ze goed geslapen heeft. Haar moeder echt op reis en Merel heeft een nepreis gemaakt. Merel voelt zich goed na het telefoongesprek met haar moeder en gaat chocolademelk drinken. Daarna gaan Esther en Merel schommelen. Van schommelen wordt Merel vanzelf rustig en ze krijgt altijd leuke ideetjes tijdens het schommelen. Ze is misschien een angsthaas maar daar kan ze niets aan doen, het is niet haar schuld. Tijdens het schommelen bedenkt Merel de tegen-bang-zijn-kermis op. Ze kan dan altijd naar de kermis met leuke kraampjes en lieve mensen als ze angstig is.

Blokjes met toelichting op de tekst

Toelichting op de tekst vind je rechtsonder op nagenoeg iedere bladzijde met tekst. Het is in principe niet de bedoeling om deze voor te lezen, maar het is niet erg als een kind het leest.

Angst overspoelt en heeft vaak geen begrijpelijke reden. Kinderen kunnen daarom vaak hun angst niet benoemen. Kinderen kunnen proberen het angstige gevoel te voorkomen door situaties te vermijden. De angst neemt daardoor toe en zal zich verspreiden als een olievlek. ’s Nachts neemt de angst vaak toe omdat je in bed niets doet, ziet of hoort. De angsthormonen worden dan niet opgebruikt en daardoor kan de angst toeslaan bij een kind. Het is voor niet-angstige kinderen soms moeilijk dat een ander kind angst heeft. Dit kan soms leiden tot plagen of zelfs pesten. Het is belangrijk om kinderen die angstig zijn te helpen om hun gevoelens te uiten. Kinderen die angstig zijn, hebben de neiging om hun moeder te claimen en angstige kinderen kunnen veel kritiek op zichzelf hebben waardoor ze een heel negatief zelfbeeld krijgen. Kinderen hebben allerlei strategieën om de stress het hoofd te bieden en het is belangrijk om dit te respecteren. Waardering van het kind is enorm belangrijk, het kan de angst doen verminderen. Activiteiten kunnen de angst doen afnemen, stilzitten zal de angst doen toenemen.

De tekst en de illustraties

Op de voorkaft een afbeelding van een kind wat een vrouw vasthoudt en de vrouw omarmt het kind. Het kind kijkt wat angstig uit de ogen. In grote appelgroene letters de titel: Merel is bang. In kleine witte letters het tweede gedeelte van de titel: over angst. Voor het verhaal vind je voorin het boek uitleg over het boek voor volwassenen. Op iedere linkerpagina vind je een afbeelding in zwart/wit uitgevoerd. Je ziet Merel met haar handen in haar oren en haar ogen dicht om de angst maar niet te voelen in haar hoofd. Er zijn tekeningen waarop je kunt zien dat Merel zich angstig voelt, onprettig voelt. Maar er zijn ook afbeeldingen waarop Merel blijheid uitstraalt. Als ze tussen haar ouders in slaapt, als ze een fantasieverhaal beleeft met haar broertje en als ze aan het schommelen is met haar vriendinnetje Esther. Op iedere rechterpagina vind je tekst, van zes regels tot iets van twintig zinnen. Het zijn korte zinnen die fijn voorlezen. Kinderen vanaf een jaar of zes zullen de tekst goed kunnen begrijpen. In een kleine letter staat op bijna iedere rechterpagina uitleg over de tekst, het wordt gescheiden van het verhaal door een horizontale streep.

Drie fragmenten

Fragment 1

Merel gaat bij Esther logeren. Esther woont bij haar in de straat en ze zit ook bij Merel in de klas. Merel kent de vader en moeder van Esther goed, maar ze vindt het toch eng. ‘Het is maar voor twee nachtjes,’ zegt mama. Merel zegt niets, ze vindt één nachtje al héél erg veel. Maar ze durft niet tegen mama te zeggen dat ze niet wil, mama wil zó graag op reis.

Fragment 2

Kinderen putten kracht uit waardering. Een positief gevoel is strijd met angst en kan de angst daarom doen verdwijnen. Het meest krachtige positieve gevoel is gewaardeerd worden, het gevoel ‘een goed kind’ te zijn.

Fragment 3

Merel is nog steeds een beetje bang, maar wel wat minder. Het helpt heel erg dat ze mama kan bellen. Esther vraagt of ze mee gaat schommelen. Merel houdt erg van schommelen. Als ze schommelt, wordt ze vanzelf rustig. Ze kan goed dingen verzinnen onder het schommelen.

Voor welke leeftijd?

Het is een verhaal voor kinderen van zes tot ongeveer tien jaar. Een ouder kind wat goed kan lezen kan het boek zelf doornemen.

Boeken uit dezelfde serie

In dezelfde serie verschenen boeken over onderwerpen als: adoptie, opgroeien met verslaafde ouders, seksueel misbruik, mishandeling, negatief zelfbeeld, opgroeien met psychiatrisch gestoorde ouders, echtscheiding, ADHD, de dood.

Goed om te weten

In het voorwoord/ten geleide wordt de tip gegeven om het verhaal bij voorkeur in zijn geheel voor te lezen. In een rustige omgeving lezen, zodat het mogelijk is om na het voorlezen nog na te praten. Bij voorkeur niet voor het slapen gaan voorlezen, maar wordt dat wel gedaan, zorg ervoor dat het kind zijn of haar angst kwijt is voordat het gaat slapen. De blokjes met toelichting op het verhaal moet je in principe niet voorlezen, al is het geen probleem als een kind wat het boek zelf leest ook deze tekst bekijkt. Het verhaal kan op school worden gebruikt als voorlichtingsmateriaal over angst en hoe hier mee om te gaan.
© 2012 - 2024 Wolfje02, het auteursrecht van dit artikel ligt bij de infoteur. Zonder toestemming is vermenigvuldiging verboden. Per 2021 gaat InfoNu verder als archief, artikelen worden nog maar beperkt geactualiseerd.
Gerelateerde artikelen
Maartje de suikerheldin: kinderboek over Diabetes MellitusrecensieMaartje de suikerheldin: kinderboek over Diabetes MellitusMaartje de suikerheldin is een therapeutisch verhaal voor kinderen in de basisschoolleeftijd die suikerziekte hebben. He…
PDD-NOS Boeken voor ouders, leerkrachten en hulpverlenersPDD-NOS Boeken voor ouders, leerkrachten en hulpverlenersPDD-NOS is een autistische stoornis, hierover zijn enkele boeken geschreven. In deze lijst worden ook een aantal boeken…
Dood is niet gewoon: over de dood van een ouder (recensie)recensieDood is niet gewoon: over de dood van een ouder (recensie)Nagenoeg ieder kind krijgt te maken met een overlijden in zijn of haar omgeving. Dood is niet gewoon is een therapeutisc…
Kinderboek over echtscheiding: Van alles tweerecensieKinderboek over echtscheiding: Van alles tweeVan alles twee is een therapeutisch kinderboek, het verhaal is bedoeld voor jonge kinderen, van ongeveer drie tot zeven…

Ambachtelijke Dag in Ballum - jubileumboekrecensieAmbachtelijke Dag in Ballum - jubileumboekBallum 25 jaar Ambachtelijke dag 1987 – 2011 een impressie in foto’s. De commissie Ambachtelijke Dag gaf in 2012 een boe…
Bronnen en referenties
  • Merel is bang: over angst (ISBN 90 77455 05 1)
Wolfje02 (525 artikelen)
Laatste update: 20-03-2016
Rubriek: Hobby en Overige
Subrubriek: Boeken
Bronnen en referenties: 1
Per 2021 gaat InfoNu verder als archief. Het grote aanbod van artikelen blijft beschikbaar maar er worden geen nieuwe artikelen meer gepubliceerd en nog maar beperkt geactualiseerd, daardoor kunnen artikelen op bepaalde punten verouderd zijn. Reacties plaatsen bij artikelen is niet meer mogelijk.
Artikelen met het label 'Recensies' bevatten naast objectieve informatie ook subjectieve informatie in de vorm van een beoordeling.