Zelf een pachisi maken, ontstaan en spelregels

Pachisi is een Indisch spel dat je heel makkelijk zelf kan maken en gewoon met munten kan spelen. Leuk voor jong en oud, maar je moet wel wat tactisch inzicht hebben om te winnen. Oorspronkelijk werd een pachisi uit stof gemaakt en speelde je met schelpjes. Het spel evolueerde later in onze contreien naar het paardjesspel en naar Mens-erger-je-niet.

Ontstaan

Pachisi is het nationale spel in India, men speelt het er al eeuwen. Pachisi betekent 25, en dat is het maximaal aantal vakjes dat men vooruit mag. In India waren de pionnen vroeger cauris, dit is een schelp met een bolle kant aan de ene zijde en een spleet aan de andere zijde. Deze schelpen werden vroeger gebruikt als geld. Bij het spel, telde de spleetzijde om het aantal vakjes te berekenen. Een traditionele pachisi is uit stof gemaakt, een effen lap stof als ondergrond en 96 vierkantjes gelijk verdeeld over de vier armen. Hij meet dan 70 x 70 cm. Er bestaan in Indië prachtig geborduurde exemplaren met erg levendige kleuren. De pionnen waren vaak uit ivoor of verguld. Dankzij de handel verspreidde het spel zich in de loop der eeuwen, eerst over Azië, daarna naar andere continenten. Naargelang het land verschillen de spelregels. In de 16de eeuw liet de Mongool Akbar een levensgroot bord aanleggen op zijn binnenplein. Slaven dienden als pion en hij keek toe vanop zijn troon. In onze contreien evolueerde het spel in Frankrijk tot het paardjesspel, bij ons tot Mens-Erger-je-Niet.

Zelf een pachisi maken

Benodigdheden: een groot wit karton van 38 bij 38 cm, kleurpotloden, een meetlat en een schaar.
Snijd uit het groot wit karton een kruis, waarbij de armen steeds 6 cm breed en 16 cm lang zijn (je snijdt dus eigenlijk op iedere hoek een vierkant van 16 op 16 cm weg). Teken nu op de vier armen blokjes van 2 bij 2 cm (24 blokjes per arm). Deze blokjes ga je nu inkleuren in verschillende kleurtjes behalve rood. In het rood kleur je drie willekeurige blokjes per arm (schuilvakjes). In het midden blijft een vierkantje over van 6 op 6 cm (het huis of char-koni). Je pachisi is nu klaar om te spelen.

De spelregels

Benodigdheden

• Je pachisi
• 6 gelijke euromunten (bedrag maakt niet uit)
• 16 pionnen (4 per kleur)
• Een schoendeksel

Doel van het spel

Met je 4 pionnen vanuit het huis te vertrekken, naar beneden te gaan via de middenstrook, eenmaal rond het bord te gaan in tegenwijzerszin (dus naar rechts vertrekken) en als eerste al je pionnen terug in het huis krijgen (midden van het kruis) via de middenbaan.

Spelregels

Dit spel kan gespeeld worden met 2 of 4 spelers. De euromunten bepalen hoeveel vakjes je vooruit mag, ze fungeren als dobbelsteen. Alleen kop (de beeldzijde van de munt) telt. Heb je geen kop, dan mag je 25 vakjes vooruit en nog eens gooien. Heb je 1 x kop, dan mag je 10 vakjes vooruit en nog eens gooien. Bij 2x kop mag je 2 vakjes vooruit. 3X kop is 3 vakjes vooruit. 4x kop is 4 vakjes vooruit, 5x kop is 5 vakjes vooruit, 6x kop is 6 vakjes vooruit en opnieuw gooien. Bij het begin van het spel, staan alle pionnen in het huis. De eerste pion mag vertrekken, ongeacht het aantal gegooide koppen. Om de andere pionnen te mogen laten vertrekken, moet je 6 x kop, 0x kop of 1x kop gooien. Per worp mag men maar met één pion vooruitgaan. Het aantal vakjes mag dus niet opgesplitst worden over verschillende pionnen. Wanneer men nog eens mag gooien, mag men wel een andere pion gebruiken om vooruit te gaan. Kom je met twee op hetzelfde vakje terecht, dan mag jij blijven staan en moet de andere terug naar het huis. Je wipt hem als het ware van zijn plaats. Op de rode vakjes (schuilvakjes), mag je wel met twee naast elkaar staan. Je mag ook twee van je eigen pionnen op één vakje zetten.

Verloop van het spel

De eerste begint en gooit de euromunten in het schoendeksel. Ga het aantal vakjes vooruit volgens het aantal keer kop. Daarna is het aan de volgende. Bedoeling is om uit het huis te gaan via de middenbaan, heel het bord rond te gaan langs de buitenkant tegen de wijzerzin in daarna langs de middenste band terug naar boven te gaan tot aan het huis. Aankomen moet met een juist aantal, je mag dus niet terug achteruit. Wie als eerste zijn vier pionnen in het huis heeft, wint. Leg de aangekomen pionnen neer om ze niet te verwarren met diegene die nog moeten vertrekken.

Pachisi online

Wanneer men "pachisi online" intikt op Google, vindt men heel wat mogelijkheden om ook pachisi online te spelen.