Monster-quiz: griezels uit de Grieks Klassieke Oudheid

Monsters, griezels, gedrochten: de Grieken konden er wat van! In de Odyssee, het heldenepos waarin Odysseus de hoofdrol speelt, komen er de nodige monsters voor. Hun uiterlijk en hun gedrag zijn griezelig. Monsterlijk zelfs! Meedoen aan een quiz over Griekse monsters? Kent u hun uiterlijk, hun gedrag? Weet u hoe gevaarlijk ze zijn? Voor leerlingen van middelbare scholen die Latijn en Grieks leren, voor studenten aan universiteiten die de culturen van Griekenland en Italië bestuderen, voor literatuurliefhebbers, voor toeristen die naar Griekenland gaan.... Test uw kennis met deze monsterquiz die u ook met Halloween kunt spelen.

Monsters uit de Griekse klassieke cultuur

In alle culturen komen monsters voor: niet menselijke, half menselijke, dierlijke, spookachtige wezens. Monsters zijn:

• gedrochten om te zien: hun uiterlijk is angstaanjagend
• ze zijn vaak ook nog eens smerig: slijm, kwijl...
• hun gedrag is ook niet om over naar huis te schrijven: ze zijn gevaarlijk, vaak levensgevaarlijk!

Welke monsterlijke, griezelige, gevaarlijke wezens waren er in de (Grieks) Klassieke Oudheid?

Griekse gedrochten: vragen

1. Welk monster werd door Orpheus door te spelen op zijn lier gekalmeerd?
2. Waar in de moderne (jeugd)literatuur komen de Centauren uit de Griekse Oudheid ook voor?
3. Wat is de naam van de beruchte Cycloop uit de Odyssee, die een aantal kameraden van Odysseus opeet?
4. Hoe zien de Erinyen, de Griekse wraakgodinnen, eruit?
5. Wat gebeurt er als een mens een Gorgoon aankijkt?
6. Op welke dieren lijken de Harpijen?
7. Welke held versloeg de Hydra (een soort draak met meerdere koppen)?
8. Hoeveel jongens en hoeveel meisjes werden jaarlijks aan de Minotaurus geofferd?
9. Welke smerige gewoonte hadden de vogels van het Stymphalos-meer, die door Heracles werden gedood?

Griezelige Griekse monsters: antwoorden

1. Cerberus, de hellehond, werd door Orpheus met de muziek van zijn lier gesust.
2. De Centauren komen ook voor in de Harry Potter reeks.
3. De bekendste Cycloop uit het heldenepos over Odysseus is Polyphemus.
4. De Griekse wraakgodinnen, de Erinyen, zijn slangen. Of het zijn vrouwen met slangen in het haar of in hun handen.
5. Als mensen en goden een Gorgoon aankijken, verstenen ze.
6. De Harpijen lijken op vogels.
7. De held Heracles versloeg de Hydra.
8. De Minotaurus verslond ieder jaar zeven jongens en zeven meisjes.
9. De vogels van het Stymphalos-meer bevuilden de eetbare gewassen.

Gevaarlijke Griekse gedrochten: gedrag en uiterlijk

1. Cerberus

Gedaante: Cerberus, de hellehond, was een hond met drie koppen; zijn haar en staart waren slangen.
Gedrag: Cerberus was een kwaadaardige hond die de toegang tot de onderwereld bewaakte. Frank Groothof vertelt het verhaal van de hellehond en Orpheus in een kinderboek en cd met gesproken tekst en muziek.

2. Centauren

Uiterlijk: Centauren hebben het bovenlichaam van een mens en de romp en benen van een paard.
Gedrag: Op de goede Centaur Cheiron na, zijn Centauren wild en dol op drank. Vrouwen zijn voor hen niet veilig.

3. Cyclopen

Uiterlijk: De Cyclopen zijn reuzen met midden op hun voorhoofd een oog.
Gedrag: De bekendste van deze reuzen, Polyphemus, verslindt een aantal vrienden van Odysseus, als hij ze in zijn grot vindt. Dit avontuur staat in boek IX van de Odyssee.

4. Erinyen

Gedaante: De Erinyen zijn wraakgodinnen. Zij worden eerst uitgebeeld als slangen. Later hebben ze slangen in hun handen of dragen zij slangen in hun haar.
Gedrag: De wraakgodinnen jagen moordenaars, vooral mensen die familieleden hebben omgebracht, op. Ze drijven hen tot waanzin (bijvoorbeeld in de 'Orestes' van Euripides) en zorgen ervoor dat de moordenaars worden omgebracht.

5. Gorgonen

Gestalte: Gorgonen hebben bronzen handen, gouden vleugels en slangenhaar. Zij hebben een groot, rond hoofd, opengesperde ogen en een open mond met uitgestoken tong.
Gedrag: Als Gorgonen iemand (goden en mensen) aanstaren, dan verstenen diegene die ook hen aankijken. Alleen de zeegod Poseidon verdraagt hun blik.

6. Harpijen

Uiterlijk: De Harpijen hebben het hoofd van een vrouw; zij hebben vleugels, veren en scherpe klauwen.
Gedrag: De Harpijen zouden de zielen van overledenen meevoeren in hun klauwen. In de 'Argonautica' van Apollonius roven ze het voedsel van Phineus en bevuilen zijn tafel.

7. Hydra van Lerna

Gedaante: De Hydra was een soort draak. Volgens sommige schrijvers had hij vijf koppen, volgens andere 100.
Gedrag: De Hydra doodde mensen met zijn adem! Zijn bloed was giftig. Als je een kop afhakte, groeiden er twee nieuwe.

8. Minotaurus

Gedaante: De Minotaurus heeft het lichaam van een mens en de kop van een stier.
Gedrag: De Minotaurus verslond jaarlijks een offer dat bestond uit zeven jongens en zeven meisjes. Frank Groothof maakte een ludieke bewerking in boekvorm en op cd, met muziek van Bach: 'Het Monster van het Labyrint'.

9. Vogels van het Stymphalos-meer

Uiterlijk: Deze vogels hadden ijzeren veren.
Gedrag: De vogels bevuilden de gewassen, deden de oogst mislukken en gebruikten hun ijzeren veren als pijlen.

Conclusie Griekse monsters

Ook in de Grieks Klassieke oudheid kende men monsters. Veel van onze monsters lijken op die oude monsters, zowel qua uiterlijk als qua gedrag.

Lees verder

• Quiz over monsters: draken, vampiers, aliens, weerwolven
• Halloween-quiz voor volwassenen: monsters in boek en verhaal
• Roemenië en de Roemenen: kennismakingsquiz