Speelgoed LEGO: ook in computertijdperk nog veel liefhebbers

LEGO is al lang niet meer alleen de naam van een fabriek maar is ook de soortnaam geworden van het speelgoed dat de firma produceert. De gekleurde kunststof blokjes en figuurtjes zijn wereldwijd bekend. LEGO is als Deens familiebedrijf de grootste fabrikant van speelgoed in Europa en is de tweede op de ranglijst van de wereld (2015). De Amerikaanse speelgoedfabrikant Mattel is nummer een. Mattel is vooral bekend van het merk Barbie. LEGO won al twee keer de prijs “speelgoed van de eeuw” en is zelfs in het computertijdperk nog populair bij veel kinderen.

Van werken met hout naar plastic steentjes

Het begon ooit allemaal in 1916 toen door Ole Kirk Christiane in het Deense stadje Billund een houtbewerkingszaak werd opgericht. Vanaf 1932 ging Christiansen zich ook toeleggen op het produceren van houten speelgoed onder de naam LEGO die afgeleid is van de Deense woorden leg godt dat speelgoed betekent. Na het populair worden van kunststof produceerde het bedrijf vanaf 1947 ook speelgoed-bouwsteentjes van plastic. Die steentjes hadden aan de bovenkant noppen en aan de onderkant uitsparingen waarin die noppen pasten en de steentjes op allerlei manieren aan elkaar konden worden verbonden.

Patent verworven in 1957

LEGO verwierf in 1957 patent op de steentjes zoals we die nu nog kennen met een verbetering ten opzichte van de oorspronkelijke steentjes. Door die verbetering (buisjes in de onderzijde) werd het mogelijk de steentjes op meer manieren aan elkaar te verbinden. Maar helaas zorgde de slechte kwaliteit van het plastic voor een slechte naam van het speelgoed. Pas na het overlijden van de oprichter van het bedrijf Ole Kirk Christiansen werd de kwaliteit beter toen zoon Godtfred de zaak had overgenomen. Na een brand in 1960 werd besloten voortaan geen speelgoed van hout meer te maken maar alleen kunststofblokjes.

Nieuwe ontwikkelingen

In 1961 breidde het systeem uit doordat voortaan ook wielen werden geproduceerd wat veel nieuwe bouwmogelijkheden met zich meebracht. Vanaf dat jaar werd LEGO ook in de Verenigde Staten en Canada verkocht. Een jaar later werden elementen geïntroduceerd die maar een derde van de standaardhoogte hadden. Weer een jaar later werd het kunststof celluloseacetaat vervangen door het stabielere ABS (acrylonitril-butadieen-styreen) dat ook nu nog wordt gebruikt. In 1966 verscheen het treinsysteem en kon met zelfgebouwde treintjes over rails worden gereden (veel later werden in 2006 draadloos bestuurbare treintjes op de markt gebracht).

Productie DUPLO en nieuwe series LEGO

Na het succes van de steentjes wilde LEGO ook voor de jongere kinderen het bouwen met steentjes mogelijk maken en ontwikkelde DUPLO in 1969. De steentjes van DUPLO zijn groter. Vanaf 1970 kende het bedrijf een enorme groei en werden wereldwijd enkele fabrieken opgericht. Vanaf die tijd bleef het ontwikkelen van nieuwe elementen alsmaar doorgaan. Zo ontstond de serie ruimtevaart waar ruimteschepen, raketten en maanvoertuigen mee gebouwd konden worden. Later verscheen de technic-serie die weer later werd uitgebreid met de serie pneumatic en diverse andere series. Met een van de laatste uitbreidingen kunnen zelfs robots worden gebouwd.

Steentjes en talrijke andere modellen

Ook wat de steentjes op zich betreft zijn in de loop van de jaren vernieuwingen doorgevoerd. Aanvankelijk bestond het systeem slechts uit bouwsteentjes van een rode en witte kleur. Daar kwamen daken, deuren en ramen bij en ook groengekleurde steentjes. Weer later verschenen gele steentjes en de modernste kleuren zijn lichtgroen, lichtblauw en oranje. Naast de steentjes werden talrijke andere modellen ontwikkeld om als bouwmateriaal te gebruiken.

Van verlies weer naar winst

Maar helaas voor LEGO verliep in 1988 het laatste patent voor de originele blokjes. Vanaf die tijd stond het andere fabrikanten vrij om de blokjes na te maken en onder een andere naam uit te geven. Toch bleven veel liefhebbers van het speelgoed het merk LEGO trouw totdat het aan het eind van de twintigste eeuw niet meer zo goed ging met het bedrijf door de opkomst van de computer en vooral de spelcomputer. Jarenlang heeft LEGO met verliezen te maken gehad en kwam tot het randje van een faillissement. Door nieuwe trends te volgen zoals het inspelen op films en tv-series als Harry Potter en Batman en mede door de nieuwe series daarop te baseren werden weer successen geboekt. De fabrieken van LEGO produceren gezamenlijk ongeveer 20 miljard LEGO-steentjes per jaar.

Categorieën van bouwdozen

De ongeveer 400 bouwdozen van LEGO zijn ingedeeld in de categorieën:

• Architecture
• Bionicle
• Chima, City, Classic, Creator
• Dimensions, Disney Princess, Duplo
• Elves
• Friends
• Hero factory, Hobbit
• Juniors, Jego Jurassic World
• Lord of the Rings
• Mindstorms, Minecraft, Movie
• Nieuw, Ninjago
• Overig
• Pirates
• Specials, Speed Champions, Starwars, Super Heroes
• Technic, Turtles
• Ultra Agents

Lees verder

• DUPLO: bouwstenen en modellen voor peuters en kleuters