Investeren in goud: het Wilhelmina tientje

Een zeer populaire gouden munt om in te investeren is het Nederlandse gouden tientje. Vooral die tientjes die geslagen zijn onder het koningschap van Wilhelmina zijn gewild door hun gunstige prijsniveau. De prijs van de munt zit namelijk heel dicht tegen de goudprijs aan (situatie 2015). Maar niet alle jaren zijn interessant voor de goudbelegger. Van een aantal jaren zijn er maar weinig exemplaren aangemunt en hierbij betaalt de verzamelaar een meerprijs voor de schaarsheid.

De gouden tien gulden van het Koninkrijk der Nederlanden: 1818 - 1933

Meer dan een eeuw lang werden in Nederland gouden tientjes geslagen. Tijdens de periode dat Nederland en de Zuidelijke Nederlanden nog verenigd waren in het Verenigd Koninkrijk der Nederlanden gebeurde de muntslag in Brussel en Utrecht. Vanaf de Belgische opstand in 1830 bleef alleen Utrecht daar van over. In 1818 werden de eerste tien guldens van goud geslagen maar dit betroffen nog proefstukken om ervaring op te doen. Vanaf 1819 werden de eerste gouden tientjes onder koning Willem I (1815-1840) in omloop gebracht. Ook tijdens het koningschap van Willem II (1840-1849), koning Willem III (1849-1890) en koningin Wilhelmina (1890-1948) werden er gouden tientjes in Utrecht geslagen.

Koningin Wilhelmina

In 1890 overleed koning Willem III op 73-jarige leeftijd. Zijn dochter Wilhelmina was toen nog maar tien jaar oud. Volgens de grondwet moet een toekomstig monarch achttien jaar of ouder zijn om de troon te kunnen aanvaarden. Daarom werd haar moeder koningin Emma regentes tot het moment dat Wilhelmina meerderjarig werd. In 1898 werd Wilhelmina achttien jaar en kon toen op 6 september worden ingehuldigd als vorstin. Van koningin-regentes Emma zijn geen munten met haar portret geslagen. De regeringsperiode van koningin Wilhelmina duurde vijftig jaar. Zij trad terug op 4 september 1948 ten gunste van haar dochter Juliana. Op 28 november 1962 overleed Wilhelmina in Apeldoorn.

De 10 gulden koningin Wilhelmina

De gouden tientjes van koningin Wilhelmina zijn er in vier verschillende uitvoeringen. Het gewicht van alle munten is 6,72 gram, een goudgehalte van 90% (.900), een diameter van 22,5 mm en een dikte van 1,3 mm. Er zijn vier types: loshangend haar, het kroningstype (1898), borstbeeld met hermelijnen mantel én oudere Wilhelmina.

Tijdens het regentschap van Emma werden in 1892, 1895 en 1897 gouden tientjes met het portret van Wilhelmina gemaakt. Dit type wordt onder muntenverzamelaars Wilhelmina met loshangend haar genoemd. Van de jaren 1892 en 1895 zijn zeer weinig tientjes aangemunt, respectievelijk 61 en 149 stuks. Van het jaar 1897 zijn er veel meer in omloop gebracht namelijk 453.696 stuks. Wilhelmina is hierbij als tiener met loshangend haar afgebeeld. De kijkrichting is hierbij naar links, tegenovergesteld aan dat van haar vader Willem III waarbij het portret naar rechts kijkend was. Wilhelmina draagt op de afbeelding geen tiara of kroontje. Het muntmeesterteken hellebaard is de aanduiding van muntmeester H.L.A. van den Wall Bake.

In 1898, het jaar dat Wilhelmina koningin werd, is in een oplage van 99.239 stuks een gouden tientje uitgebracht. Dit gouden tientje wordt het kroningstientje genoemd. Dit tientje is ontworpen door de Nederlandse beeldhouwer en medailleur Pier Pander (1864-1919). Ook deze gouden munt heeft het muntmeesterteken hellebaard. Het portret kijkt nu niet meer naar links maar naar rechts. De jonge koningin wordt nu afgebeeld met het dragen van een kroontje.

In de jaren 1911, 1912, 1913 en 1917 werden gouden tientjes met een vernieuwde voorzijde en achterzijde geslagen. Nu staat op de voorzijde een iets oudere Wilhelmina waarbij je het bovenstuk van een hermelijnen mantel ziet. Het muntmeesterteken is ook gewijzigd en wel in een zeepaard dat staat voor muntmeester dr. C. Hoitsema. In totaal zijn er 8.913.020 stuks van dit type geslagen. De koningin draagt een kroontje en kijkt naar rechts. Het ontwerp is van Johannes Cornelis Wienecke (1872-1945). Hij is ook verantwoordelijk voor het ontwerp van het portret van het enige gouden vijfje dat onder koningin Wilhelmina is geslagen. Dit is het gouden vijfje van 1912.

Het vierde type gouden tientje met het portret van koningin Wilhelmina. Opnieuw is ze ouder geworden en draagt ze weer een kroontje, hoewel dit keer zeer minimaal op de voorzijde aangegeven. Het muntmeesterteken is niet gewijzigd en blijft dat van de heer Hoitsema: het zeepaardje. Opnieuw is het ontwerp van de hand van Wienecke. In de jaren 1925, 1926, 1927, 1932 en 1933 werden in totaal 12.286.053 gouden tientjes geslagen. Dit type is tezamen met de type met hermelijnen mantel van alle Wilhelmina gouden munten relatief het goedkoopst.

Algemene specificaties 10 gulden muntstuk
De algemene specificaties van alle gouden tientjes die geslagen zijn onder koningin Wilhelmina zijn:

• Muntplaats: De mercuriusstaf verwijst naar de Munt te Utrecht
• Keerzijde: Staatswapen van het Koninkrijk der Nederlanden, met de aanduiding 10 G
• Rand: Kartelrand
• Diameter: 22,5 millimeter
• Dikte: 1,3 millimeter
• Gewicht: 6,72 gram
• Goudgehalte: 90% (.900)

Aantallen en muntmeesterteken per jaar van de koningin Wilhelmina 10 gulden-muntstukken

In de tabel staan de aantallen en een aantal kenmerken van de gouden tientjes.

Vervalsingen

Bij het kopen van gouden tientjes is het van groot belang goed geïnformeerd te zijn zodat mogelijke vervalsingen niet gekocht worden. Voor het herkennen van valse gouden munten is het belangrijk om de jaren van aanmunting, het gewicht en de details zoals de aan- of afwezigheid van muntmeestertekens te weten. Om zekerheid te verkrijgen over de echtheid van de betreffende munt is het aan te bevelen om bij de reguliere handelaren te kopen en niet tijdens een vakantie op Java bij iemand die nog wat in een la van vroeger heeft liggen.

Grafiek goudprijs 1974-2015 in Amerikaanse dollars per kilogram

In bijgaande grafiek staat de goudprijs afgebeeld van de afgelopen vijftig jaar. De goudprijs piekte aan het begin van de jaren tachtig van de twintigste eeuw voor het eerst. Daarna zakte het naar een niveau dat flink hoger lag dan het prijsniveau van de jaren daarvoor. In de jaren tachtig en negentig behoudt de goudprijs haar waarde. Aan het begin van de negentiende eeuw begon met het zakken van de goudprijs. Maar sinds 2004 en vooral met het uitbreken van de kredietcrisis in de zomer en najaar van 2007 begon de goudprijs een hoge vlucht te nemen. Op vrijdag 24 september 2010 bereikte de goudprijs de hoogste stand ooit: $ 1.298,25 per troy ounce (31,1 gram). Dit is $ 41.744 per kilogram. Op die dag piekte trouwens ook de zilverprijs met 21,35 dollar per ounce (28,3 gram). Beleggers zagen goud en zilver massaal als een veilige belegging. Vanaf die dag zakte de goudprijs. Op 25 mei 2015 ligt de goudprijs op $ 38.731 per kilogram.