Silhouetten fotograferen: tips en trucs

Hoewel de meeste fotografen al op de beginnerscursus krijgen uitgelegd dat ze niet tegen het licht in moeten fotograferen kan dit soms toch heel handig zijn. Als u het leuk vindt silhouetten vast te leggen dan is werken met tegenlicht een 'must'. Hieronder een aantal tips en trucs voor het verkrijgen van mooie silhouetten.

Silhouetten vastleggen met de digitale spiegelreflexcamera (SLR)

Fotograferen met tegenlicht
Werken met tegenlicht is een creatieve vorm van fotografie. U kunt er prachtige silhouetten mee vast leggen, een welkome afwisseling in een serie foto's. Dit artikel is met name bedoeld voor fotografen die gebruik maken van een SLR en deze camera handmatig bedienen (de m ofwel manueel-stand).

Stabiele camera voor silhouetten

Een statief kan een handig hulpmiddel zijn als u silhouetten vast wilt leggen. Zeker wanneer u de opnames 's-morgens vroeg of 's avonds gaat maken kunt u hiermee bewegingsonscherpte voorkomen. Heeft u geen statief voorhanden? Gebruik dan een zakje ongekookte bonen of een muurtje om de camera op te leggen. Zo blijft de camera toch stabiel.

Silhouetten fotograferen: wat is er nodig

Contrast

Om silhouetten vast te leggen is het noodzakelijk dat er een verschil is in contrast tussen de voor- en achtergrond. Het object (de voorgrond) heeft bijvoorbeeld een lichte kleur zoals wit of lichtgeel en de lucht (achtergrond) heeft een blauwrode kleur van de avondzon. Op dit moment van de dag kunt u prima een silhouet fotograferen.

Silhouet met herkenbare vorm

Let wel op dat het object dat u als silhouet wilt vastleggen een mooie en herkenbare vorm heeft zodat het als silhouet ook daadwerkelijk te herkennen is. Denk hierbij aan een standbeeld, een kerktoren of bijvoorbeeld een molen.

Tegenlicht en silhouetten

Normaal gesproken fotografeert een fotograaf met het licht in de rug of van de zijkant om een object te belichten. Wanneer het licht van de voorkant komt noemen we dit tegenlicht. Met tegenlicht kunnen fantastische resultaten worden bereikt, waaronder het vastleggen van silhouetten. Tegenlicht is bijvoorbeeld afkomstig van:

• de zon
• (studio-)flitser
• kunstlicht
• sneeuw
• zand
• overige objecten die licht terugkaatsen

We spreken van een silhouet als we alleen de omtrek van een voorwerp nog kunnen zien. Van de kleur en de textuur van het voorwerp is niets meer waar te nemen. Het hele object is zwart en dat is de reden dat silhouetten fotograferen vaak het mooist is met een contrastrijke lucht of andere achtergrond.

Silhouetten fotograferen en belichting

Techniek

Silhouetten fotograferen gaat met een relatief eenvoudige belichtingstechniek. Als u deze techniek gaat toepassen kunt u het beste een aantal keer experimenteren met belichten. Om silhouetten op een beeldscherm te verkrijgen meet u dit keer niet het object dat u wilt fotograferen maar de lucht of de achtergrond achter het betreffende object. Als de achtergrond correct belicht is (0 op de belichtingsmeter) maakt u de foto en kijkt u of het silhouet zonder kleur en textuur verschijnt.

Onderbelichten bij silhouetten

Als dit niet het geval is kunt u iets gaan onderbelichten om het resultaat te verbeteren. Onderbelichten is in dit geval ook aan te raden omdat bij het fotograferen vlak na of voor zonsondergang het avondrood in warmere kleuren op het beeldscherm verschijnt. Ga in kleine stapjes net zo lang door met onderbelichten tot u het perfecte resultaat verkregen hebt. Het geduld is beslist de moeite waard.

Gedeeltelijk silhouet

Symmetrie
In sommige gevallen kan het mooi zijn een object gedeeltelijk als silhouet vast te leggen. Dit is met name het geval als een object symmetrisch van vorm is zoals een kerktoren. Door het object gedeeltelijk zonder kleur en textuur vast te leggen wordt het andere gedeelte juist extra benadrukt, wat een spectaculair resultaat geeft. Bij avondfotografie zijn een statief en draadontspanner dan onontbeerlijk om scherpe foto's te verkrijgen.

Spotmeting bij gedeeltelijk silhouet

Om een gedeeltelijk silhouet te verkrijgen zet u de camera op spotmeting en stelt u de belichtingsmeter af op het gedeelte dat verlicht op de foto moet verschijnen. De plek waar u de foto neemt is van essentieel belang om te kijken of de lichtval op het object hier ideaal is. Experimenteer met de belichtingstijd net zolang tot u tevreden bent. Dit kan soms wel oplopen tot enkele minuten. Bevestig in dit geval een draadontspanner aan de camera. Ook als u (zeer) lang belicht voorkomt u hiermee bewegingsonscherpte. Alleen voor de gevorderde fotograaf!

Tips bij het fotograferen van silhouetten

• Fotografeer nooit rechtstreeks in de zon. Als u niet rechtstreeks in de zon kunt kijken zonder gedegen zonnebril dan is fotograferen ook niet te doen.
• Wilt u toch met zonlicht fotograferen, schaf dan evt een grijsverloopfilter aan. Dit houdt licht tegen.
• Fotografeer altijd met een zonnekap om lichtvlekken in de foto te voorkomen.
• Fotografeer het liefst tijdens het blauwe kwartiertje (een kwartier voor zonsondergang of een kwartier na zonsopgang). Het licht is dan op zijn mooist.
• Wilt u een extra sfeervol beeld dan is het het mooist om vlak na zonsopgang te fotograferen als er nog nevel in de lucht hangt. Het licht wordt dan mooi diffuus verspreid.
• Maak opnames met diverse belichtingstijden. Leg gerust het onderwerp op hetzelfde tijdstip vijf keer vast met verschillende belichtingstijden (twee keer overbelichten, een keer correct belichten en twee keer onderbelichten) en bekijk dan uiteindelijk wat het beste resultaat geeft.
• Experimenteer met de functie witbalans. U kunt deze op daglicht of bewolkt instellen. Omdat de variaties in witbalans per camera verschillen is het handig deze functies op verschillende standen uit te proberen.
• Mocht het silhouet bij thuiskomst toch niet helemaal zwart zijn dan kunt u altijd met fotobewerkingsprogramma's zoals Lightroom of Photoshop de belichting nog wat aanpassen.