Werken met flitsers: Strobist!

Vaak denken mensen aan het gebruik van flitsers in termen als : moeilijk, vervelend, witte gezichten. Gelukkig bewijzen steeds meer en meer fotografie-liefhebbers dat een flitser ook zeer creatief ingezet kan worden! Dit leidt al snel tot zeer mooie foto's, en zijn met wat eenvoudige middelen en beperkte financiele middelen zelf ook te maken. Lees hier over wat je zoal nodig hebt om te starten... Over de hele wereld zijn er fotografen die graag spelen met licht en licht-effecten. Menig fotograaf sleurt een hele stellage aan lampen/spots en flitsers met zich mee, om de ultieme foto te maken. Enkelen zagen al snel nadelen: het gewicht van een complete flits-installatie (flitsers, softboxen, statief, voedingen) was gewoon zwaar. Totdat een enkeling bedacht om zijn externe flitser (de z.g. reportageflitser) te benutten hiervoor. En zie daar: al snel werd de kreet "strobist" een feit. Strobist is een verbastering van het engelstalige woord "strobe" hetgeen een zelfstandige reportageflitser heet. Strobist is de persoon die zich met deze reportageflitser bekwaamt in de fotografie.

Wat is er voor nodig?

Uiteraard dien je een fotocamera in bezit te hebben, anders gaat het fotograferen zo lastig ;)
Een simpele set voor het strobist-gebeuren kan al met 1 reportageflitser worden samengesteld:

• een statief;
• een swivel (dit is een scharnier-punt waar de flitser en de paraplu op gemonteerd kunnen worden);
• een flits-paraplu (wit/doorschijnend of zilver/goudkleurig voor het kaatsen (ook wel 'bouncen' genoemd);
• een zender voor op de camera (deze komt op de hot-shoe, het montagepunt waar normaal de flitser zit);
• een ontvanger (die aan de externe flitser wordt gekoppeld);

Afhankelijk van de flitser, die je vaak ook tweedehands kan aanschaffen, bedragen de kosten voor de overige materialen zo rond de 130-150 Euro (geschat/begroot). Het grote voordeel is dat zo'n set enorm licht in gewicht is, en daarmee ook zeer draagbaar naar binnen- en buitenlocaties!

De reportageflitser

De reportageflitser mag van hetzelfde merk zijn als de camera die je bezit, maar dit is niet verplicht. Je kan zelfs hele oude flitsers uit het analoge fotografie-tijdperk benutten! Door gebruik te maken van een radiografische zender/ontvanger kun je hiermee afwijken. Dus zoek je een tweedehands exemplaar, kijk alvast na welk richtgetal de flitser heeft. Het richtgetal geeft aan hoe 'krachtig' de flitser is, om op 1 meter afstand een object te belichten bij het grootste diafragmagetal (en dus kleinste diafragma-gat), met een 50 mm lens op een 35mm camera.
Sommige fabrikanten vermelden het richtgetal op ISO 100, anderen op ISO 200, waarmee een factor 1,4 verschil in richtgetal zichtbaar wordt. Let hier dus goed op!
Verder moet de flitser gewoon werken, en dus licht geven. Ideaal is een handmatig instelbare flitser met een bereik van 1/128 tot 1/1 (vol vermogen).

Het statief

Het statief moet solide zijn, zeker niet te wankel/gammel! Er zijn vele statieven op de markt, en wat belangrijk is (naast de stevige plaatsing), is de hoogte van het statief. Doorsnee is een hoogte van 180cm/200cm mooi en zeer bruikbaar. Is de hoogte van het statief te laag, dan beperk je jezelf in de toepassing van belichting op het model.

De swivel

De swivel is het scharnierpunt van het statief met de flitser/paraplu combinatie. Hiermee kun je de flits-paraplu kantelen naar boven/beneden, alsmede ook draaien (links/rechts) om je model/onderwerp correct uit te lichten.
Let bij aanschaf er op dat je swivel een goede stevige verbinding met de flitser kan maken. Je moet er niet aan denken dat je flitser uit de swivel schuift, en op de harde ondergrond valt....

De flits-paraplu

De flits-paraplu zorgt voor de verspreiding van het licht: je kan het licht bundelen (convergeren) middels een zilveren/gouden flitsparaplu, of verspreiden (divergeren) middels een witte paraplu (ook wel 'shoot-through' genoemd). Voordeel van een witte paraplu is een mooi diffuus licht, wat zeer mooi de huid van een persoon doet oplichten. Huid-oneffenheden worden zachtjes gemaskeerd hiermee.
De zilveren/gouden paraplu is voor gecontentreerde (en harder) licht op het model te werpen. Met de gouden variant krijgen huid-tinten een warmere gloed over zich heen geworpen. De zilveren paraplu is goed voor het hard uitlichten van een onderwerp.

De zender/ontvanger

De zender en ontvanger zijn belangrijk voor de communicatie tussen de camera en de flitsers. Doordat de flitser van de camera is, moet het signaal goed verzonden worden. Om te beginnen zijn er instap-modellen verkrijgbaar die voor 40-60 EUR (begroot) over de toonbank gaan. Professionelere zender/ontvangers, zoals de PocketWizard en de Elinchrom Skyport, gaan voor bedragen die vele malen hoger zijn weg. Daartegenover staat wel een grotere betrouwbaarheid in flits-communicatie, en reikwijdte.
De zender schuif je op de hotshoe van de camera, waarbij de instelling op de zender en de ontvangers vooraf goed moet worden afgestemd. Controleer ook je handleiding op de flits-synchronisatietijd. Doordat je boven deze flitssynchronisatie kan gaan werken, kan je een foto maken waarop het sluitergordijn een deel van je foto afdekt (en dus zwart laat).
Doorsnee ligt de flits-synchronisatie rond de 1/200 a 1/250 seconde. Dus tot DIE tijd, wordt de sensor/film in zijn geheel in een keer belicht.

En nu verder...

Nu je voor een flitser een starters-set gemaakt hebt, kun je aan de slag met strobist-fotografie. Wil je uitbreiden, omdat je meer flitsers hebt, dan zul je voor elke flitser in elk geval een extra ontvanger nodig hebben. Daarnaast, als je meer en meer bekwaam raakt in deze tak van fotografie, kun je nog uitbreiden met accessoires als gels (om de flitser een kleur uit te laten stralen (erg mooi voor de achtergrond)), snoots (om flitslicht te bundelen tot een straal licht), honingraat (om licht parallel te stralen naar het onderwerp, zonder verstrooiing) en noem maar op!
De creativiteit is uiteindelijk de enige hindernis van de fotograaf!