Foto's zoals ze horen: RAW!

Fotograferen en nabewerken zijn onafscheidelijk: het één kan niet zonder het ander. Of het nu bijsnijden van een opname is, tot compleet retoucheren (bijwerken) van de foto: het hoort er gewoon bij! Voor optimaal gebruik van je camera is het zeer aan te raden de foto's in rauw formaat vast te leggen: alleen zo heb je maximale informatie voorhanden die nabewerken vereenvoudigen. Dus: verlaat de Jpeg-bestanden en ga over naar "rauw"...

JPEG en Raw/rauw formaat: what's the difference?

In het begin (jaren 80-90) was voor de digitale fotocamera de opslagcapaciteit behoorlijk prijzig, zeker vergeleken met de prijsstelling van externe geheugenkaartjes van vandaag de dag! De fabrikanten produceerden toen al mooie camera's, maar om ruimte te besparen kon men voorheen met name in JPEG formaat schieten.

JPEG (Joint Pixel Expert Group) is een standaard geworden die een foto vast kan leggen in 8 bit diepte. Elke kleur/tint werd in 8 bits beschreven. Voordeel: snel een foto in JPEG formaat nemen, die weinig omvangrijk is. Goed voor internet, publicaties of gewoon om rond te sturen. Helaas ontwikkelde de fotocamera zich, en namen de eisen ook toe.

Zo bleek veelvuldig dat een onjuist belichtte JPEG-foto moeilijk te corrigeren was, met een mislukte opname tot gevolg. Als antwoord op deze klacht, heeft menig producent besloten om 'ruwe' informatie van de beeldsensor weg te schrijven. Veelal in een eigen "rauw' formaat:

• Canon gebruikt o.a. CRW en CR2 als extensie;
• Nikon gebruik NEF (Nikon Electronic Format);
• Minolta gebruikt dan weer MRW;
• etcetera

Verschil in bestandsformaat is onherroepelijk, maar... ze bevatten puur en alleen de digitale informatie van de beeldsensor in de camera, zonder nabewerkingen (zoals witbalans, compressie, kleurpalet etc.).

Wat is in een 'rauw' bestand te corrigeren?

Met applicaties zoals Photoshop, CaptureNX en andere applicaties kan een 'rauw' formaat bestand omgezet worden naar een ander formaat om bijvoorbeeld af te laten drukken.

Enkele veelgebruikte aanpassingen in de nabewerking zijn:

Witbalans:
Meestal staat deze op "automaat", maar door naderhand (op een bij voorkeur geijkt beeldscherm) deze te wijzigen kun je de sfeer beinvloeden. Wijzig je een gemaakte foto naar "bewolkt", dan zal je zien dat de foto warmer van tint wordt. Ga je naar witbalans "zonnig", dan wordt de foto wat koeler gemaakt.

Kleurpalet:

Zonder al te veel op de techniek in te gaan, zijn er enkele beperkingen in het toegepaste kleurpalet. Zo is het kleurpalet 'sRGB' goed voor 99% van alle internetpublicaties, maar niet geschikt voor een mooie foto.

Voor echt afdrukken is 'aRGB' (of ook bekend als Adobe RGB) een stuk beter: meer verlopende kleuren en vooral tinten, die de foto echt afmaken!

Met diverse applicaties zoals al genoemd zijn, kun je vrij eenvoudig een optimale weergave instellen. Heb je een foto voor specifiek je eigen website, zet de foto om naar kleurpalet sRGB. Ga je een mooi fotoalbum laten printen, zorg dat het kleurpalet aRGB is.

Belichting:

Zoals al eerder aangegeven: een JPEG bestand kan moeilijk bewerkt worden. Zo ook met belichting: achteraf had de genomen foto lichter/donkerder mogen wezen, maar ja.... je had wat vergeten goed in te stellen. Geen probleem bij een 'rauw' formaat fotobestand: je kan meestal zeker tot 2 stops over-en onderbelichten corrigeren in de software. Hierdoor kan een "net niet' optimaal belichtte foto alsnog goed gezet worden. Bij een JPEG bestand loop je veel sneller op uitgebeten (witte) delen, of onbelichtte (zwarte) delen, terwijl het 'rauw' formaat toch nog detaillering bevat die zichtbaar gemaakt kunnen worden!

Eindconclusie

Dit artikel is niet alleen voor de professionele/semi-professionele spiegelreflex geschikt, maar kan ook op menig compact-camera worden losgelaten. Het advies is om, zeker bij unieke gebeurtenissen als doop/vormsel/huwelijk, zoveel mogelijk in "rauw' materiaal te fotograferen, en pas uitsluitend op het laatst (na het nabewerken) om te zetten naar JPEG-bestand.
Alleen zo kun je maximaal profiteren van je digitale camera!