Waar op te letten bij de aanschaf van een jukebox

De aanschaf van een jukebox is vaak een aanschaf die niet snel herhaald zal worden. Vanwege die reden is het niet alleen heel belangrijk om duidelijk te weten welk model in huis gehaald zal worden, maar ook waar op gelet moet worden bij de aanschaf van een jukebox, zowel bij het uiterlijk als bij de techniek.

Inhoud

• Welk model en type jukebox
• Originele jukebox of gerestaureerde jukebox?
• Beoordelen van de originaliteit van de jukebox
• Techniek van de jukebox
• Hoe ziet de jukebox uit?
• Werking van de jukebox
• Typekaartje van de jukebox

Welk model en type jukebox

De eerste stap bij het zoeken van een jukebox is het bepalen van het model. Belangrijk hierbij is dat niet alleen het uiterlijk van het model moet bevallen, maar dat het model ook te gebruiken is voor het juiste doel. Indien de jukebox bijvoorbeeld niet vaak gebruikt zal worden, maar vooral als decoratie zal dienen, zullen jukeboxen die niet goed tegen stilstand kunnen al afvallen. Als het de bedoeling is om probleemloos iedere dag naar muziek op 45-toeren te luisteren, dan is wellicht een dichte Seeburg jukebox een betere keus. Vaak zijn deze technisch betrouwbaarder en goedkoop in aanschaf.

Ook de geschiedenis van het model is van belang; gezien de hoge kosten van een jukebox is het interessant om een model te bezitten dat niet alleen visueel aantrekkelijk is, maar die ook een aantrekkelijke geschiedenis heeft. Een Seeburg M100A kan bijvoorbeeld interessant zijn omdat het de jukebox was die de marktleidende rol van Wurlitzer brak en een nieuw tijdperk inluidde.

Een Chantal Meteor kan interessant zijn omdat zowel de Zwitserse als de Britse fabriek afbrandde in respectievelijk 1961 en 1962. Vooral de tweede brand gebeurde onder verdachte omstandigheden; het verhaal gaat dat een werknemer van de fabriek deze brand bewust gestart heeft.

Originele jukebox of gerestaureerde jukebox?

Zodra het juiste model bepaald is, is de volgende stap om te bepalen of het een originele jukebox, een waarheidsgetrouwe restauratie of een niet-originele jukebox mag zijn. Dit maakt een groot verschil in de te betalen prijzen; een geheel originele Wurlitzer 1015 gaat voor heel andere prijzen weg dan een aangepaste, niet-originele 1015. Voor de 1015 geld daarnaast nog dat er reproducties van verkrijgbaar zijn, deze kennen al helemaal andere prijzen en zijn zelfs op CD verkrijgbaar. Zorg dat je van het betreffende model voldoende kennis hebt alvorens over te gaan tot aanschaf. Bij een Wurlitzer 1900 of 2000 zijn bijvoorbeeld veel exemplaren voorzien van plastic kappen op de bovenkant, waar het logo op staat. Origineel horen deze kappen echter van glas te zijn; visueel is het verschil bijna niet te merken, maar een kenner zal voor een Wurlitzer met de glazen kappen meer geld overhebben. Goed research, waarbij ook het opzoeken van de gemaakte serienummers hoort, kan ervoor zorgen dat er geen kat in de zak gekocht wordt.

Beoordelen van de originaliteit van de jukebox

Bij het beoordelen van het uiterlijk van de jukebox zal deze minutieus onderzocht moeten worden aan de hand van oude foto’s en aan de hand van foto’s van originele jukeboxen. Belangrijk is het hierbij wederom om te zien of alles erop zit wat erop moet zitten en of het chroom, fineer e.d. origineel is. Bij veel 78-toerenjukeboxen heeft men de jukebox bijvoorbeeld niet alleen gerestaureerd, maar ook aangepast aan de huidige smaak; de originele nikkel elementen zijn hierbij vaak verchroomd, waardoor de hele uitstraling van de jukebox veranderd. Bij andere jukeboxen is bijvoorbeeld de achterkant overgeverfd met Hammerite. Ook kan het zijn dat de kast niet origineel is, maar is opgebouwd op een nieuwe houten kast. Bij veel Seeburg V-200s is dit het geval.

Techniek van de jukebox

Naast het uiterlijk heeft ook de techniek van een jukebox niet alleen voordeel van een restauratie. Bij diverse restauraties worden technische details aangepast of wordt er gewerkt met materialen die er origineel niet in horen. Zo worden er vaak speakers gebruikt die niet thuishoren in de jukebox, of wordt er bekabeling gelegd om de muntproof te omzeilen en hierdoor free play mogelijk te maken. Ook worden “lastige” details vaak genegeerd. Zo is het moeilijk om een AMI Continental 2 te vinden die nog steeds zowel 33 als 45 toeren platen kan spelen, de auto-mix unit die dit mogelijk maakt is vaak niet meer aanwezig. Bij veel gerestaureerde M100As werkt de lichtschommel niet meer en zo zijn er nog meer modellen die technische details verliezen bij een slechte restauratie.

Hoe ziet de jukebox uit?

Als alles in orde is met betrekking tot het model en de originaliteit, is het zaak dat de uiterlijke en technische staat verder ook in orde is. In principe zijn jukeboxen gemaakt om dag in, dag uit te werken in het harde klimaat van een zweterige, rokerige kroeg. Hierdoor kan een goed gerestaureerde jukebox zonder veel problemen jaren draaien. Een slechte restauratie kan echter een probleem veroorzaken dat niet zomaar verholpen is. Kijk goed naar de mechaniek, of deze niet onder de teer/nicotine, stof of vet zit. Als dit zo is kunnen er snel storingen optreden die blijven komen en gaan. Alleen het volledig schoonmaken van de mechaniek kan dergelijke storingen oplossen.

Werking van de jukebox

Daarnaast is het belangrijk om alle functies goed te testen; test een brede range aan selecties, hoog en laag en zowel A als B kanten. Luister goed naar het geluid; hier horen geen nare bijgeluiden in te zitten en het geluid moet zuiver zijn. De mechaniek van een jukebox moet soepel lopen, wederom zonder gezoem of gebrom. Test bij het geluid of de versterker bij het afstellen van treble, bass of andere instellingen ook daadwerkelijk een ander geluid geeft. Test ook of het spelen met de volumeknop mogelijk is zonder gekraak in de jukebox. Gebrom of storingen hierbij geven vaak aan dat de versterker opnieuw gereviseerd moet worden. Dit kan een kostbare grap zijn en kan ook ten koste gaan van het originele geluid van de jukebox! In Nederland is er bijvoorbeeld maar één persoon die hét originele geluid van een Wurlitzer weet te behouden bij het reviseren van een Wurlitzer versterker.

Typekaartje van de jukebox

Kijk op de achterzijde naar het typekaartje van de jukebox; er zijn reproductie typekaartjes in omloop die bestelbaar zijn via internet. Deze typekaartjes worden gebruikt bij jukeboxen die bij elkaar gesteld zijn van diverse onderdelen om samen één jukebox te vormen. Het probleem bij deze boxen is dat ze nooit als jukebox samen gemaakt zijn, de onderdelen niet op elkaar zijn ingesleten en de jukebox in feite niet authentiek is, maar een reproductie van bestaande onderdelen.