Beeldschermloep: Hulpmiddel met camera voor slechtzienden

Slechtzienden willen vaak nog steeds brieven lezen, kruiswoordraadsels invullen of munten verzamelen. Het constant turen naar de tekst of het object kan echter erg moeilijk zijn. Wanneer een bril, lenzen of een handloep niet meer voldoende helpen, kan een beeldschermloep, ook wel bekend als een tv-leesloep, uitkomst bieden. Dit elektronische hulpmiddel beschikt over een beeldscherm, een ingebouwde camera en een beweegbaar leestafeltje (leesplateau). Een slechtziende persoon legt een object of tekst op het leestafeltje, waarna dit door de beeldschermloep vergroot op het scherm wordt weergegeven.

• Doelgroep beeldschermloep: Slechtzienden en lezen
• Soorten beeldschermloepen
• Opties en functies van beeldschermloepen met camera
• Aankoop en vergoeding van beeldschermloepen

Doelgroep beeldschermloep: Slechtzienden en lezen

Een beeldschermloep is bijzonder nuttig voor mensen die slechtziend zijn door aandoeningen zoals maculadegeneratie, diabetische retinopathie (netvliesaandoening door suikerziekte), cataract (staar), glaucoom, netvliesloslating (medische term: "ablatio retinae"), retinitis pigmentosa, en andere visuele beperkingen. De gebruikelijke werkafstand moet echter haalbaar blijven; iemand die te dicht bij het scherm moet zitten om grote letters te lezen, heeft mogelijk te weinig overzicht. In zulke gevallen kunnen spraak- en/of braille-aanpassingen, zoals een schermuitleesprogramma (screenreader) in combinatie met een brailleleesregel, betere oplossingen bieden voor het lezen van teksten. Beeldschermloepen kunnen in diverse situaties worden ingezet: thuis, op school, op het werk of tijdens een vrijetijdsactiviteit.

Soorten beeldschermloepen

Beeldschermloepen variëren in grootte, gewicht en functionaliteit, en zijn voortdurend in ontwikkeling. Er zijn zowel kleine als grote modellen, lichtgewicht als zwaardere uitvoeringen, en sommige zijn uitgerust met spraaktechnologie. Een beeldschermloep met spraakfunctie kan tekst niet alleen vergroten, maar ook voorlezen met een synthetische stem, wat vergelijkbaar is met een voorleestoestel. Bovendien zijn er beeldschermloepen met computeraansluitingen, waarmee het scherm van de loep ook als computer kan worden gebruikt. De beeldschermloepen zijn verkrijgbaar in draagbare formaten of als tafelmodellen. Draagbare modellen zijn bijvoorbeeld handig voor studenten die van lokaal naar lokaal moeten bewegen, en worden vaak geleverd met een kleine beschermtas. Voor slechtziende studenten zijn er ook verschillende tafelmodellen beschikbaar die hen in staat stellen om teksten op het schoolbord te lezen.

Opties en functies van beeldschermloepen met camera

De instellingen van beeldschermloepen kunnen worden aangepast op het gebied van contrast, zichtbaarheid en kleurinstellingen. Sommige gebruikers geven de voorkeur aan inverse kleuren, terwijl anderen gele letters op een zwarte achtergrond beter vinden. De leestafel van de loep kan handmatig worden verschoven, maar er zijn ook modellen met gemotoriseerde leesplateaus die automatisch de tekst onder de camera door verschuiven. Dit is bijzonder handig voor slechtzienden die moeite hebben met het bedienen van een handmatig leesplateau.

Aankoop en vergoeding van beeldschermloepen

In Nederland worden beeldschermloepen vaak gedeeltelijk of volledig vergoed door zorgverzekeraars. In Vlaanderen komt de vergoeding vaak van het Vlaams Agentschap voor Personen met een Handicap (VAPH) (http://www.vaph.be). Infovisie MagaZIEN, een driemaandelijks tijdschrift over technische hulpmiddelen voor slechtziende en blinde mensen, heeft een adressenlijst met leveranciers online geplaatst die nuttige informatie biedt. Infovisie stelt ook technische fiches samen met details over kenmerken, voor- en nadelen en de werking van beeldschermloepen en andere hulpmiddelen voor mensen met een visuele handicap. Het wordt sterk aanbevolen om verschillende toestellen uit te testen voordat een aankoop wordt gedaan, aangezien elke persoon unieke behoeften heeft en de ervaring met slechtziendheid verschilt. Het uittesten en vergelijken van toestellen kan gebeuren via blindenorganisaties zoals Koninklijke Visio of Bartiméus in Nederland of Blind-D-Mobiel in Vlaanderen (http://www.blinddmobiel.be/nl), een mobiele eenheid vol hulpmiddelen. Daarnaast zijn er ook opendeurdagen en beurzen waar je beeldschermloepen kunt bekijken en testen. Tweejaarlijks wordt in Nederland de Ziezo-beurs gehouden, waarop alle hulpmiddelenleveranciers aanwezig zijn. In Vlaanderen vindt ook tweejaarlijks “Ziezo Vlaanderen” (http://www.ziezovlaanderen.be) plaats, en jaarlijks in oktober is er een grote beurs bij de Brailleliga (http://www.brailleliga.be), een belangrijke organisatie voor blinden en slechtzienden in Brussel.

Lees verder

• Brailleleesregel voor (zwaar) slechtzienden en blinden
• Optische hulpmiddelen voor slechtzienden
• Hoe werk je met de computer als je niet (goed) meer ziet?
• Omgangstips met blinden en slechtzienden
• Plots blind of slechtziend. En wat nu?