Lezen in braille, grootletterdruk en gesproken lectuur

Wie houdt er niet van lezen? Even vrije tijd 's avonds of tussen de middag, en al snel grijp je naar je krant, een dagblad, een boek of misschien wel een cursus. Ook mensen met een visuele handicap houden van lezen. Zij gebruiken hiervoor hun vingers (brailleboeken) of oren (Daisy-luisterboeken), en voor slechtzienden bestaat er lectuur in grootletterdruk. Digitale lectuur is inmiddels ook niet meer weg te denken voor deze doelgroep. Dankzij deze aangepaste lectuur kunnen blinden en slechtzienden volwaardig deelnemen aan de maatschappij. Enkele omzetcentra en bibliotheken zorgen ervoor dat je je niet hoeft te vervelen als je niet meer (goed) kunt zien.

• Mogelijkheden bij leesbeperking: Lezen in braille, grootletterdruk en gesproken lectuur
• Christelijke Bibliotheek voor Blinden en Slechtzienden (CBB)
• Dedicon: Grenzeloos lezen
• Multitekst
• Bibliotheekservice Passend Lezen
• Tactile View: Afbeeldingen omzetten in reliëf

Mogelijkheden bij leesbeperking: Lezen in braille, grootletterdruk en gesproken lectuur

In vrijwel alle Vlaamse en Nederlandse bibliotheken is er een aanbod van grootletterboeken en soms ook een beperkt aantal audioboeken of Daisy-boeken. Voor een uitgebreide selectie van boeken en aanpassingen voor visueel beperkten kun je terecht bij diverse gespecialiseerde organisaties zoals omzetcentra en bibliotheken.

Blinden en slechtzienden hebben verschillende mogelijkheden om te lezen:

• Met een beeldschermloep / TV-leesloep
• Met een brailleleesregel en/of spraaksynthesizer en/of vergrotingsprogramma op de computer
• Met een Daisy-speler (toestel, app, smartphone, ...)
• Met een zelfstandig en compact voorleestoestel

Zij kunnen hierbij terecht bij verschillende organisaties en bibliotheken.

Christelijke Bibliotheek voor Blinden en Slechtzienden (CBB)

De CBB uit Ermelo stelt voornamelijk christelijke kranten en tijdschriften beschikbaar in gesproken en digitale vorm, in braille en in grootletterdruk. Wie graag dagboeken, de bijbel, psalmboeken, liedbundels en andere christelijke uitgaven leest, is bij de CBB aan het juiste adres. Het is mogelijk om gratis een catalogus aan te vragen bij de CBB. Bibliotheekservice Passend Lezen werkt eveneens samen met de CBB, aangezien de CBB boeken in gesproken vorm en kranten en tijdschriften in braille en grootletterdruk produceert voor hen. Daarnaast zet de CBB kerkelijke lectuur om in verschillende leesvormen voor bedrijven, overheden, andere organisaties en verenigingen.

Dedicon: Grenzeloos lezen

De grootste omzetorganisatie in Nederland maakt aangepaste leesvormen voor alle mensen met een leesbeperking. Dedicon biedt een breed scala aan boeken, tijdschriften, kranten en magazines aan. Dedicon, gevestigd in Grave, werkt met gesproken, digitale, vergrote en braillevormen om materiaal om te zetten voor school, werk of vrije tijd. Daarnaast stelt Dedicon bladmuziek in braille en gesproken vorm ter beschikking voor muzikanten met een visuele handicap. Tot slot heeft Dedicon diverse voelboekjes en jeugdboeken in grootletterdruk in het assortiment voor kinderen.

Multitekst

Multitekst (http://www.multitekst.eu) uit Wijk bij Duurstede is opgericht door een blinde man die voor lotgenoten teksten omzet in digitaal, gesproken, brailleformaat of grootletterdruk. Multitekst corrigeert ook digitale teksten.

Bibliotheekservice Passend Lezen

Bibliotheekservice Passend Lezen uit Den Haag staat open voor iedereen met een leesbeperking. Niet alleen visueel gehandicapte lezers kunnen hier terecht, maar ook dyslectici of bedlegerige personen zijn van harte welkom. De organisatie biedt tienduizenden boeken aan die je van thuis uit kunt bestellen. Ook kranten en tijdschriften zijn beschikbaar in alle soorten leesvormen. Zelfs hoorspelen kunnen worden gedownload via de site. De organisatie zet zich verder in om lectuur om te zetten in grootletterdruk, gesproken vorm en braille, zoals artikelen, bijsluiters, brieven, contracten, gebruiksaanwijzingen, vergaderstukken, enzovoort. Daarnaast is het mogelijk om kaarten en plattegronden te laten afdrukken, eventueel gecombineerd met grootletterdruk. Je kunt je via de website aanmelden als klant van Bibliotheekservice Passend Lezen.

Tactile View: Afbeeldingen omzetten in reliëf

Soms is het moeilijk of onmogelijk om voor slechtziende of blinde studenten afbeeldingen uit te lezen. Het bedrijf "Thinkable" (http://thinkable.nl) uit Huissen heeft hiervoor een oplossing bedacht. Tactile View is speciale software die afbeeldingen omzet in reliëf voor personen met een visuele handicap. Reliëfafbeeldingen zijn af te tasten en te interpreteren door deze doelgroep. Hiervoor is een uitgebreide internationale webcatalogus beschikbaar, maar het is ook mogelijk om afbeeldingen op zwelpapier af te drukken. De afbeelding wordt met een speciale zwarte of donkergrijze stift op zwelpapier getekend, dat je in een oventje kunt stoppen. Na opwarming komt de afbeelding als reliëf tevoorschijn. De software is toegankelijk voor blinde en slechtziende personen via een schermuitleesprogramma, maar ook voor ziende personen door middel van de muis of het toetsenbord. Bovendien kun je via diverse tekentools de afbeelding vereenvoudigen, en de afbeelding kan worden afgedrukt op bijna elke brailleprinter. De software is beschikbaar in vele talen, hoeft maar éénmaal aangekocht en geactiveerd te worden via e-mail en ondersteunt talrijke bestandsformaten en besturingssystemen.

Lees verder

• Blind/Slechtziend en studeren aan de hogeschool/universiteit
• Hoe werk je met de computer als je niet (goed) meer ziet?
• Plots blind of slechtziend. En wat nu?
• ZieZo-beurs: Nationale beurs rond blinden en slechtzienden