recensie

Boekrecensie: De Ontvoering - Richard Bachman (S. King)

‘Dit is een roman uit een koffer, oké?’ begint King in zijn voorwoord. Het boek ‘De ontvoering’ heeft vierendertig jaar liggen verstoffen in het archief, voordat wij er eindelijk kennis mee mogen maken. Een van Kings assistenten dook het manuscript pasgeleden op en King zag in dat het boek er, na een herschrijving, best mee door kon. Aangezien het in 1973 geschreven is door Kings pseudoniem Richard Bachman, mag hij met de eer strijken. Zo kan Richard Bachman nog eenmaal schitteren.

Goede start

Het begint al goed. Het voorwoord van King is absoluut een must om te lezen. Voorwoorden worden door veel lezers overgeslagen en hebben geen geweldige reputatie, maar deze brengt gelijk een glimlach (of grijns) op je gezicht. King schrijft openhartig over de tijd dat hij uit twee personen bestond waarvan de ene, zijn pseudoniem Bachman, lang niet zo succesvol was als de ander. Ook maakt hij duidelijk dat het bijzonder is dat het boek al die jaren heeft overleeft. ‘Ik, eh, verlies dingen’ schrijft hij bijna verontschuldigend op de vierde pagina.

Inhoud

Blaze is de sympathieke, ietwat domme hoofdpersoon. Hij is groot, beresterk en heeft een opvallende deuk in zijn voorhoofd. Die heeft hij te danken aan zijn vader die hem als kind van de trap gooide. Er volgt een lange weg waarin duidelijk wordt dat Blaze niet voor het geluk geboren is. Hij belandt in een kindertehuis waar hij zijn gebrek aan intelligentie compenseert met zijn kracht. Samen met zijn intelligente, veelgeplaagde vriend John vormt hij een goed duo en doorstaan ze de wrede gebeurtenissen in het kindertehuis. Helaas loopt het met Blaze’s weinige vrienden nooit goed af en worden veel kansen op succes hem ontnomen. Hij belandt als snel in de criminaliteit. Met de sluwe, doorgewinterde crimineel George vormt hij (alweer) een goed duo. Maar George krijgt genoeg van de kleine criminaliteit en bereidt een grote klapper voor om in één keer binnen te zijn: een ontvoering van een baby uit een rijke familie. Er is alleen een probleem: George wordt vermoord en Blaze staat er alleen voor. Zal het hem lukken om het miljoen binnen te halen zonder zijn intelligentere vriend? Of krijgt hij toch nog hulp van George via een andere, bovennatuurlijke weg?

Vriendelijke reus

King gebruikt flashbacks om Blaze’s jeugd uit de doeken te doen. Mede hierdoor krijg je als lezer steeds meer sympathie voor Blaze. Blaze is de ultieme antiheld met een goed hart, maar een minder indrukwekkend brein. Als lezer zul je jezelf er al snel op betrappen dat je hoopt dat Blaze de ontvoering tot een goed einde weet te brengen en de politie te slim af is (en dat gevoel heb je in het echte leven hopelijk niet). Hij roept een beeld op van een grote, vriendelijke reus die niet voor zijn lol geweld gebruikt. Blaze raakt steeds meer gehecht aan de ontvoerde baby Joe. Een gevoel dat vooral aan het slot goed naar voren komt, waarin Blaze voor de baby vecht als ware het zijn eigen zoon...

King heeft er bewust voor gekozen om geen jaartallen te gebruiken in het verhaal. Ook de plaats is niet helemaal duidelijk. Als je ervan uitgaat dat het zich afspeelt in Amerika, niet zo heel lang geleden, heb je voldoende informatie. Mobieltjes en laptops zijn in elk geval nog niet aan de orde (maar er wordt al wel lustig in auto's gereden) dus kies zelf maar welke tijd je verkiest.

Misdaad of sentiment?

Het boek valt niet echt in de categorie misdaadromans, het heeft meer weg van een tragedie. De tragiek van het leven van Blaze wordt benadrukt door het gegeven dat Blaze voor zijn wrede mishandelingen erg intelligent was en dat zijn zoon, waar hij niks van weet, ook erg ontwikkeld blijkt te zijn. Bovendien sterven vele vrienden en krijgt Blaze niet de kans om zijn goede kant te ontwikkelen. Het veelgehoorde excuus van criminelen die hun slechte gedrag aan een ongelukkige jeugd wijten, zou je als lezer wel van Blaze accepteren.

King heeft bewust geprobeerd het sentiment uit de tekst te halen. Hij wilde een grimmige, droge toon neerzetten. De droge toon is hem aardig gelukt. Verwacht dus geen uitgebreid emotionele uiteenzettingen. Toch is het verhaal af en toe sentimenteel te noemen, maar op een goede manier. Een traantje hier en daar mag best, of zoals King schrijft: ‘ Ik zal niet zeggen dat ik hoop dat je vochtige ogen krijgt, maar… Ja. Ja. Dat zeg ik wél. Zolang het maar geen tranen van het lachen zijn’.