recensie

Boekrecensie: "The Eye of the World" door Robert Jordan

The Eye of the World, geschreven door Robert Jordan, is het eerste boek uit de veertiendelige fantasyserie: The Wheel of Time. Jordan begon met het schrijven ervan in 1984, maar The Eye of the World werd pas in 1990 voor het eerst uitgegeven, om vervolgens uit te groeien tot één van de best-verkochte fantasyseries aller tijden. Waarschuwing: ondanks dat het zoveel mogelijk vermeden is, kan het zijn dat er hier en daar een spoiler tussen staat.

Indeling

• Indeling
• Algemene informatie
• In het kort
• Rechtstreeks uit het boek
• Schrijfkwaliteit
• Concept
• Personages
• Wereldopbouw
• Page turner
• Eindoordeel

Algemene informatie

• Titel: The Eye of the World
• Serie: The Wheel of Time
• Schrijver: Robert Jordan
• Genre: (High/Epic) fantasy
• Taal: Engels
• Uitgever: Orbit
• Jaar van uitgave: 2014 (eerste uitgave in 1990)
• Print: Paperback
• Aantal pagina's: 803

In het kort

The Eye of the World vertelt het verhaal over hoofdpersonen Rand al'Thor, Matrim (Mat) Cauthon, Perrin Aybara, Egwene al'Vere en Wisdom Nynaeve al'Meara. Op de vooravond van een groot jaarlijks feest wordt hun dorp Emond's Field onverwacht aangevallen door Trollocs en een Myrddraal om Rand, Mat en Perrin gevangen te nemen. Het dorp wordt gered door de Aes Sedai (een soort tovenares) Moiraine Damodred en haar Warder Al'Lan Mandragoran.

Om verdere aanvallen op het dorp te voorkomen, vertrekken Rand, Mat, Perrin en Egwene uit Emond's Field samen met Moiraine, Lan en de gleeman (rondreizende artiest) Thom Merrilin. Ze gaan dan op weg naar de stad Tar Valon, waar de Aes Sedai wonen. Wanneer ze een tijdje onderweg zijn, komen ze erachter dat Nynaeve hen uit bezorgdheid is gevolgd, waarna zij zich bij de reisgenoten aansluit. Ze worden tijdens hun reis continu achtervolgd door Trollocs en Myrddraal, beleven allerlei avonturen en komen langs verschillende grote steden, ruïnes en duistere plaatsen.

In de stad Caemlyn komen ze de Ogier Loial tegen, welke zich ook bij het reisgenootschap aansluit. Hij waarschuwt Moiraine over een gevaar voor The Eye of the World, een gevaar waar ook Rand, Mat en Perrin al eerder vreemde dromen over hadden, maar hier niets over durfden te vertellen. Ze gaan daarom niet meer naar Tar Valon, maar reizen nog verder naar het noorden, naar The Eye of the World, om daar de wereld van het kwaad te redden.

Rechtstreeks uit het boek

In het hoofdstuk The Traveling People staat op pagina 369 de volgende passage:

Schrijfkwaliteit

Op Jordans schrijfkwaliteit op zich is niet veel aan te merken. We komen nauwelijks vreemde zinsconstructies tegen of verkeerde woorden. Wat wel opvalt, is dat hier en daar de beschrijvingen een beetje vreemd of geforceerd overkomen. We vinden bijvoorbeeld "the pale sun was crisply dark, as though mixed with shadow". Ondanks dat de beschrijving misschien nogal tegenstrijdig lijkt door het "pale" enerzijds en "crisply dark" anderzijds, geeft het wel direct een goed beeld. Om deze reden is het dus niet storend dat hier en daar de beschrijving een beetje vreemd is.

Wat zeker opgemerkt dient te worden over Jordans manier van schrijven, is hoe uitgebreid het is. Het boek van meer dan 800 pagina's is niet voor niets pas het eerste deel uit de veertiendelige reeks, in totaal meer dan 11.000 pagina's. Zijn uitgebreide manier van schrijven is niet per direct storend. Jordan lijkt continu in zijn achterhoofd te hebben gehad waar hij naar toe wilde met het verhaal, zowel met de hoofdlijn als de verschillende zijlijnen. Op sommige plaatsen in het boek wordt het echter toch een beetje langdradig en wordt het tempo daarmee uit het boek gehaald.

Hetgeen wel storend was, was een aantal hoofdstukken voordat Rand en Mat in de stad Caemlyn aankomen. Het lijkt wel alsof Jordan hier even geen inspiratie meer had, maar toch erg graag wilde schrijven. We vinden hier namelijk zo'n twee of drie hoofdstukken die bijna exact hetzelfde zijn. Ze verschillen weliswaar in locatie en in de mensen die er ontmoet worden, de hoofdstukken zijn qua verloop vrijwel identiek aan elkaar.

Concept

Het idee of concept van The Eye of the World door Robert Jordan heeft erg veel weg van Tolkiens eerste deel uit The Lord of the Rings trilogie: The Fellowship of the Ring. Jordan heeft zelf weliswaar aangegeven dat hij met opzet The Shire uit The Lord of the Rings qua sfeer en uitstraling heeft nagebootst in de eerste paar hoofdstukken van The Eye of the World, we vinden echter nog meer overeenkomsten. Waar Frodo en reisgenoten achterna worden gezeten door orcs en Nazgul, worden Rand, Mat en Perrin achterna gezeten door Trollocs en Myrddraal. De groep van Frodo raakt op een gegeven moment opgesplitst en zo raakt ook het reisgenootschap van Rand opgesplitst na de gebeurtenissen in een oude verloren stad genaamd Shadar Logoth. De Ogiers in het boek van Jordan vertonen bovendien sterke overeenkomsten met de Ents uit The Lord of the Rings. Dit niet zozeer qua uiterlijk, maar wel degelijk qua manier van doen. Ook het feit dat in principe in The Eye of the World één grote reis wordt beschreven, vinden we ook terug in The Lord of the Rings. Echter zijn dit grotendeels onderwerpen die we in de meeste high fantasy boeken tegenkomen, maar het had hier toch wat origineler gekund.

Wat Jordan wel erg goed heeft bedacht, is zijn goed uitgewerkte magiesysteem. Sommige personen hebben toegang tot een vorm van magie, genaamd The (One) Power, door middel van een proces dat hij channeling noemt. Deze magische kracht bestaat uit een mannelijke helft (Saidin) en een vrouwelijke helft (Saidar), vergelijkbaar met Yin en Yang in Oosterse culturen. De mannelijke helft is alleen toegankelijk voor mannen en de vrouwelijke helft alleen voor vrouwen. Buiten deze tweedeling is er nog een verdere verdeling van The One Power in Fire, Water, Earth, Air en Spirit. Mensen die de gave van channeling hebben kunnen bovendien niet alleen grijpen naar de magie van The Power, ze worden ook vele malen langzamer ouder dan mensen die deze gave niet hebben.

Personages

We worden geïntroduceerd tot veel personages. Heel erg veel. En ze lijken er voor de hoofdlijn van het verhaal soms niet allemaal evenveel toe te doen. Dit maakt het lastig om bepaalde personages goed te kunnen onthouden, terwijl ze toch later in het boek (of de vervolgen) terugkomen.

De hoofdpersonen zijn goed uitgewerkt. Van Rand, Mat, Perrin, Egwene en Nynaeve heb je al vrij snel een duidelijk beeld. Je begrijpt wat ze doen en waarom. Vooral bij Rand, wat natuurlijk ook wel zou moeten, aangezien zo'n 80% van het boek vanuit zijn oogpunt wordt bekeken.

Daarnaast is Jordan erg goed om een bepaalde sfeer of uitstraling aan personen te hangen. Een voorbeeld is de mysterie die Moiraine uitstraalt. Zo'n beetje het hele boek wordt niet duidelijk wat haar eigen plannen zijn binnen het grote geheel. Ook van haar Warder krijgen we in dit eerste deel nog weinig hoogte. Dit past volledig bij beide personages en helpt de manier waarop Rand en zijn vrienden over Aes Sedai en Warders denken te begrijpen.

Wereldopbouw

Wat Jordan heel erg goed doet is zijn beschrijving van de wereld waarin we ons bevinden. Dit doet hij misschien niet zo goed als Tolkien, maar wel degelijk vergelijkbaar. Net als Tolkien kan ook Jordan erg getailleerde beschrijvingen geven van de omgeving in het algemeen, een weg, een boerderij langs deze weg of van de kleding die iemand aanheeft. Soms, net als bij Tolkien, is het te gedetailleerd en hiermee wordt op sommige plaatsen het tempo uit het verhaal gehaald.

Jordan geeft ons niet alleen uitgebreide beschrijvingen van waar we ons bevinden, hij geeft ons daadwerkelijk het gevoel daar te zijn. Zijn beschrijving van The Ways is hiervoor zeer noemenswaardig. The Ways is een mysterieuze alternatieve wereld, waar de tijd langzamer lijkt te gaan. The Ways kunnen bereikt worden door een van de Waygates binnen te gaan. Door vervolgens binnen The Ways naar een andere Waygate te gaan, kan er veel sneller binnen de gewone wereld gereisd worden. The Ways zijn echter niet meer zoals ze ooit waren en Jordans beschrijving van deze mysterieuze plaats wekt zo'n unieke sfeer op, dat we echt het gevoel krijgen daar te zijn.

Page turner

Ja en nee. Er zijn hoofdstukken waarbij je het boek gewoon niet weg kunt leggen vanwege de spanning, maar er zijn ook zeker momenten waarbij het lastig is om verder te komen vanwege de vele uitgebreide beschrijvingen die Jordan ons geeft. Het is dus niet zoals bij George R. R. Martins A Song of Ice and Fire dat je een continue drang hebt om door te willen lezen, maar het leest gemakkelijker weg dan de boeken van Tolkien.

Eindoordeel

Voor fans van fantasyboeken is Robert Jordans The Eye of the World zeker een aanrader. Ook voor mensen die niet zozeer fan zijn van fantasyboeken, is dit eerste deel uit The Wheel of Time-serie waarschijnlijk wel de moeite waard. Jordans manier van schrijven geeft een zeer gedetailleerd beeld van de wereld waarin de hoofdpersonen zich bevinden en geeft de lezer het gevoel zelf echt daar te zijn. Aan de andere kant kunnen de gedetailleerde beschrijvingen soms als langdradig en geforceerd worden ervaren. Wanneer je niet houdt van dit soort uitgebreide beschrijvingen, dan is het aan te raden niet te beginnen aan dit boek. Voor de mensen die hier wel van houden heeft Jordan nog dertien vervolgboeken voor je klaar liggen.