Postkaarten: speciale en unieke postkaarten

Postkaarten en ansichtkaarten zijn niet echt meer hip. Bijna niemand stuurt ze nog. Postkaarten zijn duur en ook de portkosten lopen op. Mensen sturen nu liever een foto via internet of met de mobiele telefoon. Sneller en goedkoper. Toch zijn er hele mooie en speciale postkaarten in omloop en postkaartenverzamelaars willen er maar al te graag zo eentje in hun bezit hebben. Zo zijn er onder andere de Japanse Gotochi-kaarten, de Amerikaanse letterkaarten, de Duitse stedenkaarten, de Finse Moomin-kaarten, de figuurkaarten en de uitsteekkaarten.

Speciale postkaarten: hoe kom je er aan?

Je hebt de gewone ansicht- of postkaart waar je er overal dertien in een dozijn van vindt en dan heb je de speciale postkaarten. Deze postkaarten kan je alleen maar bemachtigen als iemand ze naar je opstuurt of als je ze zelf ter plaatse gaat kopen, omdat ze meestal gebonden zijn aan een bepaald land of een bepaalde streek. Een goede manier om aan zulke postkaarten te raken, is je inschrijven op www.postcrossing.com. Met een beetje geluk krijg je dan wel eens zo'n speciale kaart in je brievenbus. Een andere manier is postkaartenbeurzen afschuimen of het internet uitpluizen.

De Japanse Gotochi

Lokale kaarten

Gotochi betekent "lokaal". De Japanse Gotochi-kaarten (zie foto intro) worden dan ook ontwikkeld en uitgegeven door de lokale Japanse postkantoren. In iedere Prefecture geeft het postkantoor Gotochi-kaarten uit van zijn eigen streek. Je moet ze dus ter plaatse gaan kopen. Vele Japanse steden hebben een of meerdere eigen en unieke Gotochi-kaarten. Deze kaart staat voor iets dat typisch is voor die stad: een dier, een gerecht, een gebouw, een gewoonte, etc.

Figuurkaarten

Meestal zijn de kaarten geen reguliere postkaarten, maar figuurkaarten. De kaart heeft de vorm van wat er op staat. De kaart is van karton en de kleuren van de tekening zijn erg levendig en fel. Elke kaart vermeldt de naam van de stad waar ze gemaakt is. Voor sommige steden zijn er verschillende uitvoeringen rond een bepaald thema. Zo is er bijvoorbeeld een serie geisha's voor Kyoto. In totaal zijn er zo'n 200 verschillende Gotochi-postkaarten.

Niet makkelijk aan te raken

Nadeel van deze kaarten is dat ze nogal prijzig zijn en dat ze ook erg veel kosten om op te sturen gezien hun speciale afmetingen. Bovendien kan je ze zoals hierboven reeds werd vermeld alleen kopen in het postkantoor van desbetreffende stad. Dit alles maakt dat deze kaarten erg gegeerd zijn, zowel binnen als buiten Japan. Normaal gezien mogen ze niet via internet verkocht worden, dus je moet ze echt van iemand in Japan krijgen.

Namaak Gotochi in Taiwan

Ook in Taiwan bestaat een soortgelijke reeks. In navolging van de stedenkaarten is er nu een reeks rode postbussen op de markt gebracht, met de naam van een seizoen op of van een stad. Voor elk seizoen bestaat er een bepaalde postbus. Door sommigen wordt dit ook tot de Gotochi-kaarten gerekend, maar strikt genomen zijn het er geen.

Amerikaanse grote letterpostkaarten

In Amerika zijn er steden waarvan vroeger grote letterpostkaarten zijn gemaakt. Op deze postkaarten met felle kleuren zie je een afbeelding en de letters van de Amerikaanse stad met hierin weer kleine afbeeldingen van bezienswaardigheden van de stad. Meestal stond er ook nog "Greetings from..." ergens boven of onder in een hoek. Deze postkaarten werden uitgegeven door de Teich Company van Chicago. Ze begonnen er mee in 1933. In 1956 hadden ze al meer dan 1000 verschillende postkaarten op hun actief staan van Amerikaanse staten en steden. In 1978 werd de drukkerij gesloten en hun archieven werden overgebracht naar het Lake County Discovery Museum. Met meer dan 350.000 postkaarten heeft dit museum de grootste publieke postkaartverzameling ter wereld. Je vindt het museum in Wauconda, in de staat Illinois. Ben je een postkaartenfan en ben je in de buurt, spring dan zeker eens binnen. Ondertussen zijn de originele Amerikaanse grote letterpostkaarten natuurlijk een collectorsitem geworden en wordt deze manier van kaarten maken gretig gekopieerd in Amerika maar ook daarbuiten. Niet alleen namen van dorpen en steden worden op deze manier gevuld, maar ook woorden als "hallo", "ciao", etc. worden gevuld met beelden uit de streek.

Finse Moominpostkaarten

De Moomins (ook Moemins of Muumins genoemd) zijn personages uit boeken en stripverhalen van de Finse schrijfster Tove Jansson. Vanaf 1945 werden ze oorspronkelijk uitgebracht in het Zweeds. De Moomins zijn een soort Scandinavische trollen die een beetje lijken op nijlpaarden en wel wat weg hebben van onze Barbapapa's. De Moomins zijn heel populair in Finland en hebben er zelf een eigen themapark, Muumimaailma in Naantali. Ook op televisie zijn ze te zien en zelfs op vliegtuigen van Air Finland staan hun afbeeldingen. Natuurlijk werden er van de super populaire figuurtjes ook postkaarten gemaakt, die erg gegeerd zijn onder de verzamelaars. Aangezien deze kaarten alleen te koop zijn in Finland of Zweden, moet je ofwel naar daar gaan om ze te kopen, ofwel iemand vinden die je er een paar wil opsturen of meebrengen. Ook op Ebay of Kapaza kan je er wel enkele bemachtigen. Wanneer ze je worden opgestuurd, is er vaak ook een bijhorende Moominpostzegel op gekleefd.

Duitse stedenkaarten

De Duitsers hebben speciale stedenpostkaarten. Deze reeks heeft een gekleurde achtergrond. Op deze achtergrond staan één of meerdere afbeeldingen van de desbetreffende stad. Daarnaast staat een tekstkader op een vel perkamentpapier met heel wat historische uitleg over de stad of de streek, geschreven in gotisch of ander speciaal schrift. Meestal staat er ook een wapenschild op. Aangezien het hier weer om een reeks postkaarten gaat, zijn hier ook verzamelaars voor te vinden.

Figuurpostkaarten

Figuurpostkaarten zijn postkaarten met vreemde vormen. De kaart heeft meestal de vorm van het afgebeelde. Zo kan dit bijvoorbeeld een Tirolerhoed zijn of een bierglas, een voetbal of nog een monument of een dier uit een bepaald land of een bepaalde streek. Voor verzamelaars zijn dit collectorsitems. Om op te sturen zijn ze iets minder geschikt. Door de afwijkende formaten worden de portkosten hoger of moeten ze in een speciale omslag verzonden worden.

Uitsteekpostkaart of pop up postkaart

Ook deze postkaart zal meestal onder omslag moeten verstuurd worden. Ze bestaat immers uit uitsteekbare stukjes waarmee je een tafereeltje kan opbouwen. Een indianendorp bijvoorbeeld of een kerststal. Deze soort postkaarten is vooral de laatste jaren erg populair en eveneens een collectorsitem.

Postzegelpostkaarten

Vroeger werden postzegels gebruikt om een geheime boodschap naar iemand te sturen. De stand van de postzegel en de plaats waar hij gekleefd werd, vormden een soort geheimtaal. Liefdesboodschappen werden zo verstuurd maar ook tijdens de oorlog werd zulke geheimtaal gebruikt. In de jaren vijftig van de twintigste eeuw werden er postkaarten gedrukt met de zegels al opgetekend. Ook deze postkaarten zijn erg gegeerd bij verzamelaars want ze vertellen een stukje geschiedenis.