Het opknappen van oude meubels
Het opknappen van oude meubels is een goede manier om aan unieke en kwalitatief hoogstaande meubelen te komen tegen een vaak bescheiden prijs. Meubels die al goed zijn opgeknapt zijn vaak relatief hoog geprijsd en zijn zelden zo opgeknapt dat ze aan een persoonlijke smaak voldoen. Door de oude meubelen zelf op te knappen kan een unieke persoonlijke of moderne uitstraling gecombineerd worden met de kwaliteit en historie van het oude meubelstuk.
Het kopen van een oud meubel
Het belangrijkste voor het opknappen van een oud meubel is het startpunt, het meubel zelf. Het aanbod van oude meubelen is, door gebruik te maken van rommelmarkten, kringloopwinkels of internetsites als marktplaats, groot genoeg om een gangbaar oud meubel te vinden als startpunt. Mocht de interesse juist uitgaan naar meubelen van een zeer oude of zeldzame periode of stijl, wordt het lastiger om een goed startpunt te vinden. Voor deze gevallen kan marktplaats in een aantal gevallen een uitkomst bieden, maar het gericht zoeken via antiquariaten biedt hierin een grotere kans op slagen.
De stijl van het oude meubel
Zodra een geschikt meubelstuk is gevonden, is het belangrijk om te weten wat het doel wordt; hoe moet het meubel er uiteindelijk uit komen te zien. Hierin zijn vele mogelijkheden; het meubel kan in de originele staat hersteld worden, er kan gekozen worden voor een nu populaire bewerking met krijtverf, het meubel kan in een andere kleur opgeleverd worden of er kan zelfs gekozen worden voor een afwerking met hoogglans autolak. Een andere populaire afwerking is om het meubel een oudere en rustieke uitstraling te geven door middel van afbladderende verf, schuurplekken of kale plekken hout. Op deze laatste afwerking na hebben alle andere afwerkingen dezelfde voorbereidingen nodig.
Voorbereidingen voor het schuren
Het is belangrijk om te herkennen welke afwerking het gekochte meubel origineel heeft. Zit er bijvoorbeeld een laag dekkende verf op? Zit er beits, vernis of boenwas/meubelwas op? Of is het meubel bewerkt met olie? Een laag dekkende verf is het makkelijkste te herkennen. De structuur van het hout is niet of nauwelijks meer zichtbaar en de verf is er vaak makkelijk af te steken met een platte schroevendraaier of een plamuurmes. Beits daarentegen is in feite een transparante, doch kleurgevende, afwerking. Bij een afwerking met beits is de structuur van het hout nog goed zichtbaar. Als er gebruik is gemaakt van boenwas is dit al snel te zien door met een nagel op het meubel te krassen. Als er een glanzend laagje verdwijnt van het meubel en de nagel vettig aanvoelt zit er meubelwas op. Bij vernis kan dezelfde test gedaan worden; als de glanzende laag niet verdwijnt is het meubel gevernist. Als het meubel in de olie is gezet komt de structuur van het hout verder naar voren dan bij andere afwerkingen; dit is omdat de olie diep het hout in trekt.
Verwijderen olie of was
Als het meubel bewerkt is met olie of was zal deze laag eerst verwijderd moeten worden. Bij beide middelen kan dit op dezelfde manier, hoewel was makkelijker te verwijderen is. Het verwijderen van de olie of meubelwas kan met een wasverwijdereraar, waarna het meubel nogmaals gereinigd moet worden met thinner. Let wel op met het gebruik van thinner, dit is een zeer vluchtig en giftig middel dus zorg voor voldoende ontluchting en verwijder de thinner zorgvuldig van het meubel met water.
Het schuren en repareren van oude meubels
Zodra een was of olielaag verwijderd is kan voor alle meubels dezelfde voorbereiding gebruikt worden. Die voorbereiding start met het grondig schuren van het meubel. Het schuren kan gedeeltelijk machinaal, maar let wel op bij oudere meubels met veel decoraties of profiel dat ook die randen goed geschuurd worden. Voor het schuren kan begonnen worden met een wat grovere korrel. Mocht het alleen een oppervlakkige laag zijn is het wellicht al voldoende om nog niet te schuren, maar het hout blank te maken met afbijtmiddel en staalwol. Als dit middel gebruikt wordt moet het hout wel snel daarna schoongespoeld worden met water zodat het afbijtmiddel het hout niet beschadigt. Als de afwerking van het meubel weggeschuurd of gebeten is, kunnen beschadigingen of oneffenheden gerepareerd worden. Gebruik hiervoor voor kleine deukjes of gaatjes houtvuller, maar steek grotere gaten of beschadigingen uit om deze te repareren met een ander stuk hout. Zaag dit stuk hout op de juiste maat en lijm het goed vast in het gat. Als de lijm goed gedroogd is, kunnen de kleinere kieren langs de reparatie met houtvuller gerepareerd worden en kan het geheel afgeschuurd worden. Het stuk hout mag dus initieel best wat uitsteken; het wordt daarna toch vlak geschuurd met de rest van het meubel.
In deze fase is het ook belangrijk om eventuele houtwormbeschadigingen te herkennen en nieuwe houtworm te voorkomen. Houtworm is duidelijk zichtbaar in de vorm van kleine gaatjes in het hout. Hiervoor zijn bestrijdingsmiddelen beschikbaar, die echter alleen op blank hout gebruikt kunnen worden. Mocht een meubel houtwormbeschadigingen laten zien, kies dan altijd voor een dergelijke behandeling. Het dichtsmeren van oude gaatjes na de behandeling is een keuze; in sommige gevallen geven dergelijke houtwormgaatjes juist wat extra cachet aan het meubel.
De afwerking van het meubelstuk
Als eventuele beschadigingen hersteld zijn, kan het meubel grondig geschuurd worden met een kleine korrel om alle laatste oneffenheden weg te halen. Als deze allemaal verwijderd zijn kan gekozen worden voor de nieuwe afwerking. Mocht er gekozen worden voor beits of een dekkende verflaag is het verstandig om altijd te starten met een primer. Deze zorgt voor een betere hechting van de afwerking en zorgt ervoor dat de verf of beits zich egaler over het oppervlakte kan verdelen. Over een beitsafwerking kan daarna ook gekozen worden voor een vernislaag om de beits nog wat verder naar voren te halen. Een afwerking met bijvoorbeeld autolak vereist een zeer gladde ondergrond; na een behandeling met een grondlaag zal het meubel dan ook nog eens zeer grondig met een fijne korrel geschuurd moeten worden. Voor het spuiten zelf is het verstandig om te kiezen voor een professionele omgeving, zoals een autospuiterij. Mocht dit geen optie zijn kan er gekozen worden om een compressor met een verfspuit te gebruiken of zelfs verfspuitbussen. Deze laatste optie is wel lastiger en het resultaat vaak minder.