Het herkennen van valse gouden munten

Al eeuwen lang worden er gouden munten geslagen, die vervolgens of gebruikt worden in het betalingsverkeer of verzameld worden in het kader van vermogensbezit. Valsmunterij is echter ook van alle tijden, en gouden munten maken daar een belangrijk bestanddeel van uit. Als je gouden munten gaat verzamelen is het dus van groot belang, zeker ook gezien de hoge prijs van goud, dat je kennis hebt van mogelijk valse gouden munten. Er zijn een aantal vaste aandachtspunten die je kunt gebruiken om je te behoeden voor een verkeerde aankoop.

Koop bij een bonafide muntenhandelaar

Als je gouden munten gaat kopen, koop ze dan bij een bonafide muntenhandelaar. De meeste munthandelaren in Nederland zijn aangesloten bij de NVMH, de Nederlandse Vereniging van MuntHandelaren. Op hun website www.vvmh.nl staat een lijst met alle aangesloten leden. De NVMH geeft jaarlijks de Muntalmanak uit. Wil je goud kopen bij een niet-aangesloten lid, kijk dan bijvoorbeeld hoe lang de munthandel al bestaat en of je op internet informatie kan vinden over deze munthandelaar. In landen als Nederland, België, Duitsland en andere Europese landen zijn muntenwinkels betrouwbaar. Koop in ieder geval nooit gouden munten tijdens vakanties in Indonesië, Thailand of in andere exotische oorden. Wees bijzonder wantrouwig als je op Java tijdens een rondreis de oude opa van de neef van een winkelier nog wat goudkleurige Wilhelmina-muntjes van vroeger voor een redelijk bedrag aan jou van de hand wil doen. Doe dit niet, en betaal de reguliere prijs van een gouden munt bij een reguliere handelaar in Nederland of een ander Europees land. Ga voor zekerheid.

De koop van een muntencatalogus

Kennis is macht en behoud je voor miskopen. Er zijn een aantal muntencatalogi op de markt die zich specifiek richten op gouden munten. Een van de belangrijkste daarvan is de "Standard Catalog of World Gold Coins. 1601 - Present, 6th edition". Dit 1439 pagina's tellende overzicht van alle gouden munten die sinds het jaar 1601 in de wereld geslagen is, is geschreven en samengesteld door George S. Cuhaj. Je vindt hier per land alle bestaande gouden munten, met afbeelding van de kop en munt-kant, de jaren waarin het geslagen is, de aantallen, het gewicht en de waarde per kwaliteitscategorie in dollars. Deze waarde is slechts als richtlijn te gebruiken, aangezien de goudprijs op de wereldmarkt vaak een groot deel van de prijs van de gouden munt bepaalt. Als je alleen geïnteresseerd bent in Nederlandse gouden munten kun je het beste de Muntalmanak kopen. Dit is een officiële uitgave van de Nederlandse vereniging van munthandelaren. De NVMH gebruikt bij de duiding van de kwaliteit van de munten vijf categorieën, namelijk: Prachtig (P), Zeer Fraai (ZF), Fraai (F), Zeer Goed (ZG) en Goed (G).

Onderzoek het jaartal van de munt

Als je gepakt wordt voor valsmunterij hangt er een hoge gevangenisstraf boven je hoofd. In Nederland moet je dan denken aan vijf tot tien jaar. In de Verenigde Staten is het zelfs wel vijftien jaar. Alle officiële en in gebruik zijnde munten vallen hier onder, dus de euro's en de dollars, maar ook gouden munten. Om de kans op gevangenisstraf te ontlopen maken valsemunters gebruik van niet-bestaande jaren bij de diverse gouden munten. Het is dus van belang om te weten wanneer bepaalde types munten werden geslagen of wanneer een vorst heeft geregeerd. Voorbeelden van valse gouden munten zijn de gouden 20 Mark Hamburg 1906 én de 1 sovereign Victoria 1906. In het eerste voorbeeld zijn er in 1906 helemaal geen 20 markstukken in Hamburg geslagen. Van de twintigste eeuw komen ze alleen voor met de jaren 1900, 1908 en 1913. Van de 20 mark 1908 zijn er overigens slechts 14 exemplaren bekend, dus de kans dat je één hiervan voor een paar honderd euro kunt aanschaffen is nihil. Dat moet dan bijna wel een valse zijn. In het tweede voorbeeld is het van belang dat koningin Victoria van Groot-Brittannië regeerde van 1837 tot en met 1901. Op 22 januari 1901 overleed zij. Dus een sovereign met haar beeltenis uit het jaar 1906 is een pure vervalsing.

Het gewicht van de munt

Eén van de belangrijkste karakteristieken van gouden munten is het gewicht. Zo moet een Franse honderd francs-stuk keizer Napoleon III uit 1860 (met muntplaatsteken BB, d.w.z. geslagen in Straatsburg) 32,2581 gram wegen. Omdat het goudgehalte 900/1000 is, is het goudgehalte 0,9000 keer 32,2581 = 29,0323 gram goud. Als de munt niet geheel van goud zou zijn, bijvoorbeeld met een binnenkern van nikkel, zal de munt niet ongeveer die 32 gram wegen. Bij de aankoop van een gouden munt is het dus belangrijk om de munt te laten wegen. Een paar voorbeelden van het gewicht van de belangrijkste verhandelbare munten zijn:

• 5 Gulden 1912 Wilhelmina (3,3600 gram)
• 10 Gulden Willem III (6,7290 gram)
• 10 gulden Wilhelmina (6,77290 gram)
• 20 Francs Leopold II/België (6,4516 gram)
• 20 Francs Napoleon III/Frankrijk (6,4516 gram
• 1 sovereign Victoria/Groot Brittannië (7,9881 gram
• 20 Francs Zwitserland (6,4516 gram)

De uiterlijke kenmerken van de gouden munt

Naast het gewicht en het jaartal van de gouden munt zijn de uiterlijke kenmerken ook heel belangrijk. Echter dit is het moeilijkste aan het detecteren van een valse munt. Er zijn ook weinig boeken verschenen die de koper en verzamelaar van gouden munten verder helpt. Het Engelstalige boek "Detecting counterfeit Gold Coins Book 2' uit 1977 van John Devine kan je goed op weg helpen om meer kennis van het onderwerp te vergaren. Onderzoek met een sterk vergrotende loep of de details van de muntzijdes goed zijn. Als je gouden munten koopt, koop ze dan in de kwaliteit van prachtig (P), zeer fraai (ZF) of fraai (F). Als delen van de munt namelijk sterk versleten zijn, is het minder goed te detecteren of je te maken hebt met een valse munt. Kijk goed of er rare vervormingen op de munt aanwezig zijn, bijvoorbeeld dat er ruimte tussen de letters van aanduidingen ontbreken. Verder is een goede hulp bij detecteren van valse munten de aanwezigheid van heel kleine bolletjes op de munt. Reguliere munten worden geslagen met een stempel. Valse munten kunnen gegoten zijn in een mal en daarna bijgewerkt met vijlen. Ook het bijwerken zal sporen nalaten.

Houd het een leuke hobby

Verzamelen is een leuke hobby en het verzamelen van gouden munten kan in de toekomst nog een mooie financiële zekerheid gaan opleveren. Het kan echter ook leiden tot teleurstellingen. Wees daarom voorbereid door jezelf op de materie in te lezen en munten te kopen bij betrouwbare handelaren. Als een te koop aangeboden gouden munt te mooi om waar te zijn is, dan is het heel waarschijnlijk niet waar. Koop dus verstandig en breid je kennis uit. Dan is ook het verzamelen van gouden munten een leuke hobby.