recensie

Chris Wright: Jezus leren kennen door het Oude Testament

Christopher J.H. Wright werd geboren in Belfast, Noord-Ierland. Hij behaalde zijn doctoraat met het thema oudtestamentische ethiek. Hij schreef verschillende boeken, waaronder commentaren op Deuteronomium en Ezechiël, oudtestamentische ethiek voor het volk van God en het kennen van Jezus door het Oude Testament. Het bestuderen van het Oude Testament, zo merkt Wright ergens op, heeft zijn begrip van Jezus enorm verdiept.

Chris Wright: Jezus leren kennen door het Oude Testament

• Titel: Jezus leren kennen door het Oude Testament
• Oorspronkelijk titel: Knowing Jesus Through the Old Testament
• Auteur: Chris Wright
• Uitgeverij: Novapres, Apeldoorn
• Jaar: 1999
• ISBN 906318 143 4
• Pagina's: 235
• Prijs: € 17,90

De wortels van het christelijke geloof

In 1999 is het veelgeprezen boek Knowing Jesus through the Old Testament van Chris Wright in het Nederlands vertaald. Het boek is anno 2011 nog steeds leverbaar. Het is een gemakkelijk leesbaar boek en een goede inleiding op het onderwerp: Jezus leren kennen door het Oude Testament.

Een gesloten boek

Voor veel christenen is het Oude Testament (of beter: Eerste Testament) een gesloten boek, terwijl de wortels van het christelijke geloof door de figuur van Jezus - en zijn achtergrond, cultuur en prediking - in het jodendom liggen. Wat veel christenen niet beseffen, is dat het Nieuwe Testament (of beter: Tweede Testament) onverstaanbaar, zelfs onbegrijpelijk is, zonder kennis te hebben van het Eerste. Het is als een huis met twee verdiepingen. Beide delen vormen geen tegenstelling, maar een eenheid. Meer dan een halve eeuw geleden schreef J.G. Feenstra in 'Onze geloofsbelijdenis', dat de verhouding van het Oude- tot het Nieuwe Testament is, als die van de bol tot de bloem, die er in zit en er uit komt. Het Nieuwe of Tweede Testament is in het Oude of Eerste verborgen en het Oude of Eerste Testament wordt in het Nieuwe of Tweede openbaar. Het boek van Wright confronteert de lezer met die wortels van het christelijke geloof en stimuleert om tot een beter begrip te komen van het Eerste én daarmee van het Tweede Testament.

Lijnen van het Oude naar het Nieuwe Testament

Om echt inzicht te krijgen in wie Jezus is, moeten we hem niet modelleren naar het door ons gewenste beeld, maar is het noodzakelijk om ten volle te beseffen dat het Eerste Testament het verhaal vertelt waarvan Jezus de vervulling is. Dit betekent veel meer dan kennis hebben van enkele Messiaanse teksten die vooruitwijzen naar de komst van de Messias Jezus. Matteüs (het eerste Bijbelboek in het Tweede Testament) begint niet voor niets met een 'overzicht van de afstamming van Jezus Christus, zoon van David, zoon van Abraham'. Hij laat hiermee zien dat wij Jezus alleen goed kunnen begrijpen als we hem aanschouwen in het licht van dat verhaal, waarvan Jezus de vervulling en de climax is.

Lijnen van het Oude- naar het Nieuwe Testament

De schrijver trekt allerlei lijnen van het Oude naar het Nieuwe Testament - die een samenhangend geheel vormen - om te laten zien hoe in de Jood Jezus ('Jesjoea' in het Hebreeuws) oudtestamentische begrippen zoals 'zoon van David', 'Mensenzoon' en 'knecht des HEREN' vervuld worden. Hij gaat ook uitgebreid in op het begrip 'Messias'. Wright schrijft dat we zo gewend zijn om Jezus 'Christus' te noemen ('Christus' is de Griekse vertaling van de term 'Messias'), dat het enigszins een schok is als we ons realiseren dat dit woord als titel in het Oude Testament nauwelijks voorkomt. Ook legt hij uit waarom Jezus in de prediking deze titel nooit voor hemzelf gebruikte, het werd wel over hem gezegd. De meest waarschijnlijke reden is dat deze term zo geladen was met nationalistische, politieke en zelf militaire noties over het herstel van Israël. Jezus' opvatting van het messiasschap kwam echter voort uit een dieper begrip van de Schrift en paste niet bij een nationalistische en politieke invulling van het begrip. De openbare verkondiging van zijn messiasschap zou verkeerde associaties hebben opgeroepen die niet bij zijn roeping behoorden en mensen op het verkeerde been hebben gezet (p.134-139).

Belofte en vervulling

Ook gaat het boek in op vragen rond belofte en vervulling (hoofdstuk 2), en besteedt hij ruim aandacht aan de vele typologie in het Oude Testament, dat wil zeggen de beelden, patronen en modellen uit het Oude Testament die op Jezus betrekking hebben. Het boek eindigt met een hoofdstuk over Jezus en zijn oudtestamentische waarden. Jezus zei nadrukkelijk dat hij niet was gekomen on de Wet (Tora) te ontbinden, maar om deze te vervullen (Matteüs 5:17-20). Wright bespreekt daarom enkele belangrijkste kenmerken van de wet en hij analyseert hoe Jezus zijn leringen daarop fundeerde.

De eenheid van de Bijbel

Het is al met al een zeer verhelderend boek, waardoor de continuïteit tussen de beide delen van de Bijbel en daarmee de eenheid, duidelijker wordt.

Minpuntje

In het boek komen helaas geen noten en literatuurverwijzingen voor. Dat vind ik persoonlijk een omissie. Wright laat wel zien dat hij de materie goed beheerst. Hij is goed in staat om moeilijke begrippen op een begrijpelijke manier onder woorden te brengen en uit te leggen.

Lees verder

• Verhouding Oude- tot het Nieuwe Testament (eenheid bijbel)
• Messiaanse profetie: 'Messiaanse Psalmen' van Norbert Lieth
• Messiaanse teksten: Doel, beroep, belang Messiaanse profetie
• Messiaanse psalmen wijzen op persoon/ambt Messias (Jezus)
• Messiaans-Joodse (christelijke) geloofsbelijdenis: Ik geloof