recensie

Boekrecensie: Kikker en het vogeltje, kinderboekje over dood

Het is niet eenvoudig om met hele jonge kinderen te praten over de dood. Kikker en het vogeltje is een laagdrempelig boekje met dit thema, dat aansluit bij de belevingswereld van kinderen van 4 tot 6 jaar. Het verhaal gaat over de dood van een vogeltje en de begrafenis van het beestje. Kikker doet dat samen met zijn vriendjes Haas, Rat en Eend. En terwijl ze daarmee bezig zijn, komen er bij de vrienden vanzelf allerlei vragen naar boven.

Gegevens van het boek

• Titel: Kikker en het vogeltje
• Schrijver: Max Velthuis
• Illustrator: Max Velthuis
• Uitgever: Leopold
• ISBN nummer: 9789025847548
• Aantal pagina's: 25
• Geschikt voor: kinderen van 4 tot 6 jaar

Over Max Velthuis

Max Velthuis, Nederlandse schrijver en tekenaar van kinderboeken, werd geboren op 22 mei 1923 in Den Haag. Hij heeft de Handelsschool en de opleiding Grafisch ontwerp doorlopen. Vanaf 1962 is hij begonnen met kinderboeken illustreren. Zo ook voor het de Kikker-boeken, waarmee hij nationaal en internationaal doorbrak. Verschillende boeken werden bekroond met literaire prijzen. Max Velthuis overleed op 25 januari 2005. Twee jaar later is de Max Velhuis-prijs in het leven geroepen, een prijs voor illustratoren van kinderboeken.

Het verhaal

Varkentje is appels aan het plukken als zijn vriendje Kikker bezorgd kwam aanlopen. Kikker vertelde dat hij iets had gevonden en Varkentje ging mee om te kijken. Ze vonden bij de rand van het bos een vogeltje op de grond. Terwijl ze zich afvroegen wat er met het vogeltje was, kwam Eend aangelopen en alle drie gingen ze gissen wat er aan de hand was. Was vogel ziek? Sliep hij? Haas die er ook aan kwam bekeek de vogel en wist dat de vogel dood was. Ook vertelde Haas dat iedereen dood ging. Maar toen Kikker zich afvroeg of ook zij dood gingen, wist Haas het antwoord niet zeker. Hij dacht dat het zou gebeuren als ze heel oud waren. Daarna besloten ze de vogel te begraven. De vrienden maakten een draagbaar en groeven een diepe kuil. Toen vogel in de kuil lag strooiden ze bloemen, maakten het graf dicht en legden er een steen bovenop. Stilletjes liepen de vrienden weg, tot Kikker wegrende om tikkertje te doen. Uitgelaten speelden ze tikkertje en toen ze daarna naar huis gingen hoorden ze een prachtig lied van een vogel in de boom.

De illustraties

De bijbehorende plaatjes zijn kleurrijke aquarellen die de tekst goed ondersteunen. Zo wordt op de plaatjes alles getoond wat ook beschreven wordt; de dode vogel, de draagbaar, de diepe kuil, de steen. Ook de emoties die erbij horen worden getoond. Een verdrietige Kikker en Varken en bij het tikkertje spelen lachende Haas, Eend, Varken en Kikker. Dit alles maakt dat het verhaal heel prettig is om naar te luisteren én te kijken.

Boekfragment

Pedagogisch

Het verhaal is uitermate geschikt om te lezen met jonge kinderen en zo het thema 'dood' te bespreken. Verschillende onderwerpen komen in het boekje naar voren:

• Dood zijn, wat is dat?
• Wanneer ga je dood?
• Wat is een begrafenis?
• Welke gevoelens zijn er?

Voor kinderen die nog niet met de dood te maken hebben gehad, is dit verhaal een goede introductie op dit onderwerp. Voor kinderen die wel met dood en rouw te maken hebben (gehad) zal het verhaal vooral herkenbaar zijn. Ook de omschakeling van verdriet naar een vrolijk tikspel met vriendjes is iets wat in hun geval erg herkenbaar zal zijn, omdat ook kinderen snel kunnen schakelen in emoties. Een prima boek om kinderen te ondersteunen in hun rouwproces.

Hoe te gebruiken?

Het boek kan altijd voorgelezen worden, ook al heeft een kind (nog) niet te maken (gehad) met de dood. Vaak denken ouders of opvoeders dat je pas met dit onderwerp moet starten als het kind ermee te maken krijgt. Maar dan zijn er zoveel emoties bij ouders of opvoeders, dat het moeilijk kan zijn om het onderwerp dan in alle rust te bespreken. Door van te voren al te praten over de dood en de dingen die daarbij komen kijken, is het kind al voorbereid en kan je er makkelijker op terug grijpen als het inderdaad met de dood te maken krijgt. Je kan het boek een aantal keer voorlezen aan een kind en het kind zelf met vragen laten komen. Vaak roepen de behandelde onderwerpen in het boek al vragen op. Maar zelf kan je natuurlijk ook vragen stellen. Voorbeelden zijn:

• Wat denk jij dat er gebeurt als je dood bent?
• Ken jij iemand die begraven is?
• Heb je wel eens meegemaakt dat iets of iemand dood ging?
• Wat zou jij doen als je een dode vogel zou vinden?
• Waarom is Kikker verdrietig?
• Hoe vind je dat Kikker en zijn vriendjes de begrafenis doen?
• Zou jij iets anders doen of willen?
• Sommige mensen willen ook begraven worden, anderen willen gecremeerd worden. Weet je wat dat is?

Op deze manier kan je het gesprek met een kind op gang brengen. Misschien vindt het kind moeilijk om vragen te stellen of te beantwoorden. Dat is niet erg, je hoeft het onderwerp niet op te dringen. Vaak is het al voldoende dat een kind begrijpt en merkt dat het onderwerp dood bespreekbaar is bij ouders of opvoeders. Als het dan in de toekomst wel vragen heeft, dan is de drempel lager voor een kind om die vragen alsnog te stellen.