recensie

Waarom is iedereen zo verdrietig vandaag? (boekrecensie)

Praten over sterven of de dood is heel moeilijk. Als er iemand overlijdt dan moet er heel veel geregeld worden en is er soms weinig tijd om uitleg te geven aan jonge kinderen, terwijl dat wel heel belangrijk is. In het boek Waarom is iedereen zo verdrietig vandaag? wordt alles in verhaalvorm uitgelegd. Veel vragen van kinderen zullen beantwoord worden.

Gegevens van het boek

• Titel: Waarom is iedereen zo verdrietig vandaag? Doodgaan en uitvaart uitgelegd aan kinderen
• Tekst: Marcel Kalter
• Illustraties: Iris Boter
• Uitgeverij: Rozhanitsa
• Jaar: 2012
• Pagina’s: 37
• ISBN: 978 90 79249 18 3
• Harde kaft
• Genre: kinderboek, prentenboek
• Prijs: rond de 13 euro

Marcel Kalter

Pas in 2007 kwam zijn talent voor schrijven bovendrijven. Op de website Epistola kun je informatie vinden over de schrijfkunsten van Marcel Kalter. Voor die tijd werkte hij in de verzekeringsbranche en in de bouwwereld, een hele verandering dus. Marcel is van mening dat een tekst altijd plezierig moet zijn om te lezen. Toen zijn moeder begin 2010 overleed en hij in gesprek kwam met Brenda Siebrand-Koper (begrafenisonderneemster) begreep hij van haar dat er niet veel kinderboeken bestaan over rouwverwerking. Marcel vond het een uitdaging om de onderwerpen overlijden en uitvaart in een kinderboek te verwerken.

Iris Boter

Iris Boter heeft de illustraties gemaakt en ook de redactie voor haar rekening genomen. Vroeger wilde ze archeoloog worden, ze heeft nog steeds interesse voor oude dingen die van mensen zijn geweest zoals pijpenkoppen en oude munten. Maar ze was niet goed in wiskunde en ook zag ze op tegen de lange studie. Iris schrijft al vanaf de kleuterleeftijd en ook is ze dol op tekenen. Ze ging daarom naar de kunstacademie en bleef daarnaast schrijven. In 2002 verscheen haar eerste prentenboek: Sofie komt te laat. Inmiddels heeft ze tien kinderboeken beschreven.

Rozhanitsa (uitgeverij)

Het een uitgeverij die boeken uitgeeft die een positieve bijdrage leveren aan het welzijn van zowel mensen als dieren. Bij Rozhanitsa gaat het niet alleen om boeken, maar ook om voorstellingen, animaties, workshops en clinics. Niet alles is namelijk in een boek te vangen. Over het logo van de uitgeverij is nagedacht. Rozhanitsa is de naam van een mythische rendiergodin en staat voor zachtmoedigheid, bewust zijn van de leefomgeving, aandacht voor de aarde en de bewoners van de aarde. In het logo vind je een rendiergewei. Kudden rendieren volgen het ritme van de seizoenen, je zou ze kunnen zien als een symbool van harmonie en evenwicht.

De inhoud van het boek

Het boek bestaat uit zes hoofdstukken en een nawoord.

1. Het eerste hoofdstuk met de titel De liefste gaat over de kinderen Anne en Sam die graag bij hun buurvrouw Nel gaan spelen. Ze heeft een schommel, een glijbaan, een wip en ze houdt ook van verstoppertje spelen. De moeder van Anne en Sam zegt tegen haar kinderen dat ze wel rustig aan moeten doen als ze bij buurvrouw Nel zijn, omdat ze al een oude dame is. Een paar dagen later ligt buurvrouw Nel op bed, ze is ziek.
2. In het tweede hoofdstuk, met als titel Kapot, vertelt de mama van Anne dat buurvrouw Nel is overleden die nacht. Doodgaan hoort bij het leven, maar toch is het heel verdrietig. Ze kunnen nu nooit meer langs gaan bij buurvrouw Nel.
3. In hoofdstuk drie, Verdrietig, wordt verteld dat Anne samen met haar ouders en broertje gaan kijken bij buurvrouw Nel. Ze gaan naar een gebouw, waar buurvrouw in een kamer ligt waar de gordijnen dicht zijn en kaarsen branden. Het gezicht van buurvrouw Nel is erg wit, maar Anne vindt het niet eng en ze mag de wang van buurvrouw aaien. Die voelt koud aan. Als Anne die avond gaat slapen is ze erg verdrietig omdat ze de buurvrouw zo mist. Het verdriet verdwijnt wat als ze denkt aan alle leuke dingen die ze met buurvrouw Nel heeft gedaan.
4. In hoofdstuk vier, Afscheid, wordt verteld over de afscheidsdienst, het uitvaartcentrum en de begrafenis. Anne mag een witte roos op de kist leggen.
5. Hoofdstuk vijf, Condole…wátte?, gaat over een gebeurtenis na het afscheid van buurvrouw Nel. Een moeder van een van de klasgenootjes van Anne, werkt in het uitvaarcentrum als begrafenisondernemer en ze wil de klas van Anne laten zien wat daar allemaal gebeurt. Ze laat de ruimtes zien, legt uit wat een begrafenisondernemer is, wat het woord condoleren betekent en dat je altijd zelf mag weten of je iemand die is doodgegaan nog wilt zien. Ook vertelt ze over de afscheidsdienst of kerkdienst, over het verschil tussen een begrafenis en een crematie.
6. Hoofdstuk zes, Dag buurvrouw Nel, gaat Anne even langs bij buurman Henk, de man van buurvrouw Nel. Hij vertelt haar een verhaal over een ballon, dat een dood lichaam eigenlijk een beetje hetzelfde is als een kapotte ballon. Buurvrouw Nel is niet meer in haar kapotte lichaam, dat is begraven. Misschien is ze ergens hoog in de lucht. Samen laten ze twee ballonnen op voor buurvrouw Nel.

Na deze hoofdstukken volgt een nawoord met uitleg over Brenda Siebrand-Koper (mede-initiatiefneemster van het boek), informatie over de stichting die Marcel Kalter heeft opgericht: Mooier Kind. De stichting heeft als doel het ondersteunen van projecten die het leven van kinderen mooier maken. Tot slot vertelt de schrijver hoe het boek begon met een idee en dankt hij de mensen die hebben geholpen bij het boek.

De tekst, de illustraties, de vormgeving

Aan de tekening op de voorkant van het boek kun je zien dat het om iets verdrietigs gaat, een meisje zit op schoot bij haar moeder en kijkt wat sip. De moeder heeft haar armen beschermend om het meisje heen. De titel maakt direct duidelijk waar het boek over zal gaan: Waarom is iedereen zo verdrietig vandaag? en daaronder in kleine letters: Doodgaan en uitvaart uitgelegd aan kinderen. Op de achterkant van het boek wordt wat verteld over de inhoud van het boek en de functie die het boek kan vervullen. De onderwerpen in de inhoudsopgave geven al een beetje aan waar de hoofdstukken over zullen gaan. De titels van de hoofdstukken zijn uitgevoerd in de kleur paars, daaronder volgt de tekst. Het zijn korte zinnen en de tekst is goed te volgen voor kinderen vanaf de kleuterleeftijd. De tekst wordt afgewisseld met kleurenillustraties die een goede aanvulling zijn bij de tekst. Je ziet hoe lief de kinderen met de buurvrouw omgaan, Anne de buurvrouw bezoekt als deze ziek op bed ligt, maar ook een tekening waarop je buurvrouw Nel in de kist ziet liggen en Anne haar wang aanraakt. Naast grote tekeningen zijn er ook kleine illustraties zoals van een urn, een mijnheer die bij een kist staat die de oven ingaat. Het verhaal eindigt met buurman Henk en Anne die ballonnen oplaten voor buurvrouw Nel.

Voor welke leeftijd?

Een prentenboek over rouwverwerking voor kinderen vanaf een jaar of vier/vijf tot een jaar of negen.

Mijn mening

Het boek is, zoals de schrijver aangeeft op de achterkant van het boek, heel geschikt om jonge kinderen uit te leggen wat er allemaal aan de hand is en wat er gaat gebeuren tijdens een begrafenis of crematie. Ik heb al eerder kinderboeken over dit onderwerp gelezen en het viel mij op dat het in dit boek niet gaat over het overlijden van een vader, moeder, opa of oma maar om een buurvrouw. Je zou het boek voor kunnen lezen op school, daar bijna iedereen in zijn naaste omgeving wel iemand heeft verloren. Een verhaal over het dood gaan van een vader of moeder zou kinderen mogelijk erg angstig maken. Dat zowel begraven als cremeren worden besproken in het boek vind ik erg goed.

Ik ben vol lof over dit boek, maar vraag me wel af of mensen als er een naaste overlijdt tijd hebben om op zoek te gaan naar een boek. Je komt die hectische dagen waarschijnlijk niet in de bibliotheek, boekenwinkel of webshops. Als het onderwerp niet aan de orde is dan zal je dit boek ook niet snel meenemen denk ik. Wat ik daarom een goed idee zou vinden is dat het boek verstrekt wordt door een begrafenisondernemer als er in het gezin waar het overlijden speelt, jonge kinderen zijn. Maar mogelijk gebeurt dit al. Ook zou het boek een plaats in iedere schoolbibliotheek moeten krijgen.

Lees verder

• Knikkers op de weg: over een verkeersslachtoffer en rouw
• Boekrecensie: Mare en de dingen
• Dood is niet gewoon: over de dood van een ouder (recensie)
• Doodgaan is geen feest: over doodgaan, cremeren en rouwen