Miniatuurmaanraketten uit de avonturen van Kuifje

Sinds de jaren tachtig van de vorige eeuw hebben verschillende fabrikanten maanraketten uitgebracht. Hierbij betreft het de twee types raketten die voorkomen in de albums Raket naar de maan en Mannen op de maan. Deze Kuifje-maanraketten kennen verschillende uitvoeringen in materiaal en maten. De miniaturen zijn allen een getrouwe weergave van de raket uit de stripalbums. In april 2015 zijn van Moulinsart-uitgaven vijf maten beschikbaar, gemaakt van kunsthars; 15 cm (€ 48,50), 28 cm (€ 89,00), 42 cm (€189,00), 72 cm (€530,00) en 120 cm (€ 1.450).

Geheime Nazi-wapens

In het zestiende en zeventiende album van De avonturen van Kuifje is er sprake van de maanraket, en wel in twee types. Eén onbemand en één bemand. De bemande maanraket is bedoeld is voor een landing op de maan. Als prototype voor beide raketten die door Hergé zijn getekend, fungeerden de V-wapens van nazi-Duitsland. De V staat hierbij voor Vergeltungswaffen. De V1, een acht meter lang onbemand vliegtuig, werd vanaf juni 1944 op Londen afgeschoten. Zijn opvolger de V2 was een echte raket. Vanaf september 1944 werden ze gebruikt om op geallieerde doelen te vuren. De laatst door de nazi's ontwikkelde wunderwaffen was de V3, maar deze is nooit operationeel geworden. Projectielen zouden vanuit een kanon worden afgeschoten. Op de voorkant van het uit 1947 daterende boek German Research in World War II: an analysis of the conduct of research, geschreven door de Amerikaanse wetenschapper Leslie Earl Simon (1900-1983), staat een nazi-raket met rood/witte vlakken afgebeeld. Dit boek heeft Hérge gebruikt voor het bedenken van het Kuifje verhaal De zaak Zonnebloem (1956).

Amerikaanse landing op de maan

In de Kuifje-albums uit 1953 (Raket naar de Maan) en 1954 (Mannen op de Maan reist een gezelschap bestaande uit zes personen én één hond (Bobbie) naar de Maan. De groep bestaat uit Kuifje, kapitein Haddock, professor Zonnebloem, ingenieur Frank Wolff en de detectives Jansen en Janssen (deze laatste twee zijn als verstekelingen aan boord gegaan). In naam van de Europese staat Syldavië ondernemen zij deze maanmissie. In werkelijkheid zou het tot 1969 duren voordat de eerste bemande vlucht naar de maan ging. Het betrof de Amerikaanse Apollo 11-missie, waaraan drie mannen deelnamen: Neil Armstrong, Buzz Aldrin en Michael Collins. In 'Mannen op de maan' bewandelt de gehele expeditie de maan. Van de Apollo-11-leden bleef Michael Collins achter in de Apollo-capsule en mochten Neil Armstrong (als eerste mens op de maan) en Buzz Aldrin een maanwandeling maken.

Het album Raket naar de maan (1953)

In het zestiende album van De avonturen van Kuifje onderneemt Syldavië na de vondst van uranium een maanmissie. De atoomonderzoeken hadden niet als doel het vervaardigden van atoombommen -volgens de verklaring van professor Zonnebloem aan Kuifje en kapitein Haddock- maar de bouw van een atoomraket waarmee naar de maan gereisd kan worden. Op de vijftiende pagina van het verhaal zien we voor het eerst de X-FLR6. Deze raket, met wit/rode blokken, gaat onbemand rond de maan vliegen. Uitgerust met een serie apparaten moet het 'heel nauwkeurige gegevens verstrekken voor' de geplande reis naar de maan. Op de 35ste pagina ziet de lezer voor het eerst, via een blauwdruk, het ontwerp van de maanraket. Zeven pagina's later, op de 42ste pagina, zien we de gereed zijnde maanraket. Op pagina 50 van Raket naar de maan staat op het bureau van de heer Baxter, president-directeur van de installaties van de atoomstad Sbrodj, een miniatuurmaanraket. Eén van ongeveer één meter. Ook op pagina's 51 en 54 staat deze miniatuurmaanraket afgebeeld.

Maanraketten door Michel Aroutcheff uit 1986

In 1986 verschijnen er vijf maanraketten op de markt. Deze zijn uitgebracht door de Franse werkplaats Aroutcheff. De maanraketten zijn van hout gemaakt, geschilderd in de voor de raket bekende kleuren wit en rood en zijn daarbij afgelakt. De vijf maten zijn 11,5 cm, 23 cm, 37 cm, 62 cm en 114 cm. Ze zijn ontworpen en gemaakt door de Fransman Michel Aroutcheff.

Michel Aroutcheff is geboren in Parijs op 28 januari 1946. Een deel van zijn jeugd heeft hij doorgebracht in Marokko. De middelbare school volgde hij echter in Parijs. Daarna volgde hij een vijf jaar durende opleiding aan de Parijse L'Ecole Beaux Arts. Van 1967 tot 1972 woonde Michel in Canada. Vanaf 1973 maakt hij in opdracht van bedrijven gelakt houten speelgoed en meubilair. Dit doet hij tot en met 1985. In 1986 richt hij zijn eigen bedrijf op die gespecialiseerd is in het maken van beeldjes aan de hand van stripboeken van Blake en Mortimer, Robbedoes, Guust Flater en Kuifje. Het atelier is gevestigd in het dorp Usinens, gelegen in het Franse departement Haute Savoie. Naast de maanraket heeft Aroutcheff bijvoorbeeld ook van Kuifje een beeldje gemaakt waarin hij springend op een wagon met de tekst Loch Lomond Whisky te zien is.

In 1995 brengt Aroutcheff weer een maanraket op de markt. Deze meet 37 cm en is gelimiteerd tot 955 exemplaren.

De maanraket van Lanco uit 1990

In 1990 brengt het Spaanse bedrijf Lanco een Kuifje-maanraket uit van latex. Lanco is een speelgoedfabrikant waarvan het hoofdkantoor gevestigd is Barcelona. De oprichter van de onderneming is Alfredo Benet Domingo. Hij begon in 1951 met het maken van speelgoed van hoge kwaliteit. Het bedrijf heeft sindsdien speelgoed gemaakt en verkoopt aan bijna alle landen ten noorden van de evenaar plus Australië. Naast de maanraket hebben ze ook de Marsupilami uitgebracht, beeldjes van Wallace & Gromit én staan ze nu bekend om hun plastic gele eendjes die verkleed zijn als piloot, bouwvakker, Viking, toerist, schoonmaakster, matador et cetera. De maanraket is ruw weergegeven. Op één van de raketpoten staat vermeld: 'CE Lanco © Spain'. Je kunt in het object knijpen, want het is een zogenaamde pieper.

De maanraket van Pixi uit 1993

In 1993 verschijnt een maanraket gemaakt van lood op de markt. Het is afkomstig van de Parijse onderneming Pixi. De met de hand beschilderde maanraket (La Fusée) maakt onderdeel uit van de reeks 'Objets du Mythe', dat uit 22 verschillende figuren bestaat. Andere afbeeldingen zijn een totempaal (uit Kuifje en het gebroken oor) en kasteel molensloot. Er zijn 5.100 exemplaren van gemaakt en de uitgifteprijs was destijds -omgerekend- dertig euro.

Het woord Pixi verwijst naar folkloristisch-mythische wezentjes die onder in de grond leven, bij voorkeur onder de voorouderlijke heilige gronden zoals heilige steenkringen en menhirs. Pixi is een onderneming die gespecialiseerd is in het maken van tinnen beeldjes die te maken hebben met strips. Toen de maanraket in 1993 bij Pixi verscheen hadden ze al flink wat ervaring opgedaan met de uitgifte van Kuifje-beeldjes.

In 1989 werd de eerste serie figuurtjes uit de De avonturen van Kuifje uitgegeven. Achttien verschillende figuren werden ieder in een oplage variërend van 1.050 exemplaren tot 3.000 exemplaren uitgegeven. Er is één kleine maanraket bij. Deze is bevestigd aan een metalen stokje. In deze eerste serie vind je onder andere Professor Zonnebloem, La Castafiore én Jansen & Janssen.

In 1990 verschijnt de tweede serie figuren in de Kuifje-uitgaven. Nu worden er veertig verschillende figuren uitgegeven. Kuifje zittende in een stoel, Bobbie achter het stuur van een auto, Jansen & Janssen in gevecht met een krab en andere voorstellingen zijn dan te koop. In deze tweede serie is echter geen maanraket te vinden.

De laatste serie, en daarmee de derde, is in 1993 uitgegeven. Er worden dan vijfenveertig verschillende beeldjes gerelateerd aan Kuifje voor verzamelaars op de markt gebracht. Voorbeelden hiervan zijn een Kuifje in yoga-houding, Kuifje opium-rokend én Kuifje staand bij een zittende tot koning gekroonde Bobbie. In deze derde serie bevindt zich ook geen maanraket.

Naast deze drie series is er in 1994 nog een serie uitgegeven met mini-figuurtjes, elk aan de hand van een Kuifje-thema. Hiervan zijn vijfentwintig thema's uitgegeven.

De maanraketten van 7 cm door Plastoy uit 1994

In 1994 brengt de Franse fabrikant Plastoy een reeks van elf figuurtjes uit de avonturen van Kuifje uit, waaronder een zeven cm metende maanraket. Het materiaal is van buigbaar plastic en hebben een hoogte verschillend van 3,7 cm tot en met 9,9 cm. Ze zijn met de hand beschilderd. Deze figuurtjes waren ook als sleutelhangers verkrijgbaar. Verder is er ook een maanraket in hardplastic verschenen.

Plastoy brengt plastic speelgoed op de markt, veelal van stripfiguren uit stripreeksen als Asterix, Barbapapa, Kuifje en de Smurfen. Deze beeldjes zijn van plastic. In de naam van de fabrikant zit een deel van het Franse woord 'PLASTique' (plastic). Na aanleiding van de in 2011 verschijnende speelfilm The Secret of the Unicorn van regisseur Steven Spielberg is Kuifje-gerelateerd speelgoed op de markt gebracht.

De elf plastic figuurtjes uit 1994 zijn:

• Kuifje in kilt (Tintin en kilt)
• Kuifje en Bobbie (Tintin portante Milou)
• Bobbie (Milou)
• Haddock (Haddock)
• Professor Zonnebloem (Tournesol)
• Nestor (Nestor)
• Bianca Castafiore (La Castafiore)
• Jansen (Dupont)
• Janssen (Dupond)
• Maanraket (La fusée lunaire)
• Arumbayabeeldje (Le fétiche Arumbaya)

Moulinsart

In de jaren 2002, 2003, 2004, 2009, 2010, 2012 en 2014 heeft Moulinsart in uiteenlopende maten van kunsthars gemaakte maanraketten uitgebracht. Elke maanraket heeft een voor het uitgiftejaar een beperkte oplage. Zo is de oplage van de in de jaren 2010, 2012 én 2014 uitgebrachte 42 cm tellende maanraket elk drieduizend exemplaren.

Moulinsart is de commerciële naam van Studio Hergé. Tussen 1986 en 2006 sprak men echter van Fondation Hergé. Moulinsart is genoemd naar het kasteel van kapitein Haddock, namelijk Moulinsart (vanuit het Frans in het Nederlands vertaald als Molensloot). Naast alle stripboeken en merchandising rondom Kuifje beheert de organisatie ook de stripreeksen De guitenstreken van Kwik en Flupke én Jo, Suus en Jokko.

In onderstaand overzicht staat een lijst van uitgiftes van maanraketten (La Fusée) door Moulinsart. De samenstelling is op basis van de aanwezige gegevens van de verzamelaarssite Catawiki (stand van zaken: april 2015). Als de oplage geregistreerd is, wordt het vermeld in de tabel. Anders staat er een 'X'.

De XFLR-6 door Moulinsart in 2010

In 2010 brengt Moulinsart de XFLR-6 op de markt. Deze raket is gemodelleerd naar de testraket die door sabotage tot ontploffing wordt gebracht in het verhaal Raket naar de maan. De maten van deze raket zijn 11 cm (lengte) bij 11 cm (breedte) bij 56 cm (hoogte). De miniatuurraket weegt 1,8 kg. Het is gemaakt van kunststof en er zijn 1.250 exemplaren van gemaakt. De uitgifteprijs is € 315,00.