Akoestische western en spaanse gitaar verschillen en advies!
Akoestische gitaren zijn er in alle vormen en maten. Wat betekent aktie, een massief bovenblad/solid top, gelamineerd hout, spruce/sparren, cedar/cederhout, een cutaway en bijvoorbeeld een jumbo gitaar? Hoe weet je of een gitaar van goede kwaliteit is en bij jouw wensen past? Is het verstandig om te beginnen met gitaarspelen op een spaanse gitaar of kan het net zo goed of beter op een western gitaar?
Indeling van dit artikel:
De akoestische gitaar
Akoestische gitaren zijn gitaren zonder element of pickup, het geluid wordt niet door elektronica versterkt. Door de snaren aan te slaan ontstaan er trillingen in de grote houten klankkast die voor het geluid zorgen. Meestal hebben gitaren zes snaren. Het aanslaan van de snaren kan met de vingers of met een plectrum.
Wat is een western gitaar
Een western gitaar (met stalen snaren) heeft vaak een grotere klankkast dan een spaanse gitaar (nylon snaren), daardoor en door het verschil in snaren klinkt het geluid van een western gitaar vaak luider en scheller. Staalsnarige of western gitaren worden enorm veel gebruikt in veel verschillende muziekstijlen (rock, pop, blues, folk etc.).
Wat is een Spaanse gitaar
Spaanse gitaren hebben vaak een kop of 'headstock' met uitsparingen in het hout voor de mechanieken en snaren. Deze gitaren worden veel gebruikt voor klassieke stukken of bijvoorbeeld flamencomuziek. Vaak hebben Spaanse gitaren ook een bredere hals dan western gitaren.
Indeling van de gitaar
De snaren van een gitaar lopen van de brug (houten blokje op de klankkast met gaten voor de snaren) tot aan de stemmechanieken aan de andere kant van de hals. Hier kunnen de snaren worden aangedraaid, wat voor de toonhoogte zorgt: hoe strakker de snaar, hoe hoger het geluid. Door de snaar in te drukken op de zogenaamde frets (hokjes op de hals) bepaal je ook de hoogte van de toon: hierbij geldt dat hoe hoger de fret, hoe hoger de toon.
Over het algemeen geldt dat western gitaren beter geschikt zijn voor het aanslaan van akkoorden. Ook hebben ze vaak meer 'sustain', de aangeslagen noten en akkoorden blijven langer doorringen. Spaanse gitaren worden meer gebruikt voor tokkelen (het noot voor noot aanslaan van snaren met meerdere vingers). Akoestische gitaren worden gebruikt als solo-instrument en als begeleidend instrument.
Soorten gitaar en verschillen
Onderstaande tabel bevat verschillende soorten veelvoorkomende gitaren en de eigenschappen daarvan.
Soort gitaar | Eigenschappen |
Beginnersgitaar / starterspakket | Starterspakketen met een western of spaanse gitaar bevatten naast de gitaar vaak ook een instructieboek of dvd, plectrums, tas en bijvoorbeeld een standaard. Er zijn veel beginnerspakketen te vinden voor kinderen. Deze 3/4 of 'halve' gitaren zijn kleiner en makkelijker te bespelen met kleine handen. |
Western dreadnought (standaard) | Stalen snaren, helder en groot geluid. Het dreadnought model komt het meeste voor. De meeste western gitaren hebben een vlakke bovenkant of 'flattop'. |
12-snarige gitaar | 12-snarige gitaren hebben twaalf snaren met 6 paren die dicht bij elkaar liggen. Het aanslaan van een noot gebeurt dus 'dubbel', twee snaren met vaak dezelfde toon worden aangeslagen voor een voller en rijker geluid. |
Cutaway gitaar, Electro-akoestische gitaar | Gitaren met een cutaway hebben een uitsparing aan de onderkant van de gitaar waar de hals en de 'body' samenkomen. Hierdoor kunnen hogere noten makkelijker bereikt worden. Vaak heeft de cutaway een aantrekkelijke ronde/holle vorm. Over de klank van een cutaway gitaar verschillen de meningen. Aangezien de klankkast uit minder hout bestaat zou er wat projectie en volume verloren kunnen gaan, sommigen zeggen dat hier echter geen sprake van is. Het is dus een kwestie van uitproberen en voor jezelf bepalen waar je naar op zoek bent. Veel electro-akoestische gitaren hebben een cutaway. Electro-akoestische gitaren hebben een pickup of element in de klankkast die er voor zorgt dat de gitaar ook versterkt kan worden. |
Jumbo gitaar | Jumbo gitaren hebben een grotere klankkast of 'body'. Hierdoor projecteert de gitaar nog meer, het zorgt vaak voor een grotere en vollere klank. |
Spaanse gitaar | Spaanse gitaren hebben nylonsnaren en vaak een kleinere klankkast. Veel gebruikt voor klassieke of bijvoorbeeld flamengo muziek. |
Parlor gitaar | Parlor gitaren hebben een kleinere vorm dan normaal. Ze zijn er met nylon en stalen snaren. Ze zijn voornamelijk geassocieerd met blues en klassieke muziek maar worden voor meer stijlen gebruikt. Veel 'fingerpickers' spelen op parlor of spaanse gitaren. Het geluid is kleiner en zachter in vergelijking met een 'full-size' dreadnought gitaar. |
Resonator of Dobro gitaar | Het geluid van een resonator gitaar wordt versterkt door zogenaamde metalen kegels. Deze kegels of resonatoren zijn geplaatst in de klankkast. Het geluid van een dobro gitaar is vaak hard en schel. Deze gitaren worden ook veel gebruikt voor 'slide' muziekstukken, waarbij de speler met een buis om zijn vinger over de gitaar glijdt. |
Een gitaar kopen op internet, of in de winkel
Gitaren zijn, in vergelijking met andere instrumenten als saxofoons, klarinetten en bijvoorbeeld drumstellen, relatief goedkope muziekinstrumenten. Toch zijn er een paar zaken waar aanstaande gitaarbezitters of liefhebbers op dienen te letten:
Solid Top, All solid body of laminated gitaarlagen in een gitaar
Solid body of All Solid Body gitaren zijn gitaren met alleen maar massief hout. Dit zijn vaak de duurste gitaren en klinken voller, ze projecteren meer geluid door de hoeveelheid hogere kwaliteit van het hout. De meeste middenklasse en soms beginnersgitaren hebben een massief bovenblad en gelamineerde zijkanten en achter kant. Ook is de hals dan vaak gemaakt van laagjes (rest) hout.
Er zijn gitaarfabrikanten die nieuwe houtproductietechnieken toepassen. Zo is 'HPL' of
high-pressure laminate al een veelgebruikte houtsoort in het onderste segment van Martin gitaren. HPL is in het kort een samenstelling van laagjes resthout en lijm. Toch lijkt het niet dramatisch te zijn voor het geluid en goed te klinken.
Beginnersgitaren bestaan voornamelijk uit gelamineerd hout en resthout. Het geluid van beginnersgitaren is vaak dof en niet dynamisch (weinig hoge en lage frequenties).
Houtsoorten in een gitaar
Dit is een kwestie van smaak en uitproberen. Veelgebruikte houtsoorten zijn cedar/cederhout en spruce/sparrenhout. 'Cedar' of cederhout is over het algemeen wat warmer, voller en minder scherp dan bijvoorbeeld 'spruce' of sparrenhout. Er worden veel meer houtsoorten gebruikt voor het maken van gitaren en halsen zoals kersenhout, esdoornhout en pallissander/rozenhout.
Wat betekent aktie op een gitaar
De aktie is de afstand van de snaren tot de hals of toets. Bij beginnersgitaren is de aktie vaak hoog. Hierdoor is de gitaar minder makkelijk te bespelen omdat de snaren harder en verder ingedrukt dienen te worden om een noot goed te laten doorklinken. Bij de meeste gitaren, maar niet altijd bij goedkope beginnersgitaren, is de aktie bij te stellen.
De beste gitaar om mee te beginnen, een spaanse?
Vaak wordt er gezegd dat beginnende gitaristen moeten starten met een spaanse gitaar want de snaren zouden minder pijnlijk zijn voor je vingers. Toch lijkt dit niet helemaal waar te zijn: bij het spelen van elke gitaar ontstaat er eeltvorming en zal het in het begin even wennen zijn! Daarnaast hebben spaanse gitaren vaak een bredere hals waardoor het bespelen juist moeilijker wordt (vooral met kleine handen). Laat je dus goed informeren in de winkel en ga na wat voor muziekstijlen je wilt spelen.
De beginnersgitaar
Een nadeel van veel beginnersgitaren is de kwaliteit: veel gitaren hebben gelamineerde houtlagen, slechte snaren, mindere kwaliteit stemmechanieken (sneller ontstemd) en een plastic topkam en brugzadel. Dit gaat vaak ten koste van de geluidskwaliteit en van het speelplezier! Het voordeel van tweedehands gitaren is vaak natuurlijk de prijs. Beginnende gitaristen kunnen voor het budget waarmee ze een starterspakket of beginnersgitaar wilden kopen vaak een betere middenklasse gitaar aanschaffen. Op de verschillende tweedehands sites en dergelijke zijn vaak veel gitaren te vinden.
Luchtvochtigheid en temperatuur van een gitaar
Voornamelijk in de winter zijn er enkele risico's die de leeftijd van een gitaar negatief kunnen beïnvloeden. Bij oude maar soms ook nieuwe gitaren kunnen er scheurtjes in het hout komen (vaak in voor- of achterblad) wanneer de luchtvochtigheid minder dan 45% wordt. De meeste gitaarwinkels en internetshops verkopen tegenwoordig gitaar 'humidifiers' of bevochtigers. Deze kun je in de koffer of in het klankgat zelf bevestigen. Vaak een goedkope oplossing waardoor je gitaar langer meegaat.
Met een hygrometer kun je de luchtvochtigheid meten: deze dient tussen de 45%-55% te zitten.
Tip voor het kopen van een nieuwe gitaar
Het uitproberen van gitaren is misschien wel het allerbelangrijkste. Er is ongelofelijk veel keuze en er zijn veel verschillende voorkeuren, beginnende gitaristen en liefhebbers die op zoek zijn naar wat nieuws dienen dus goed na te gaan waarnaar ze precies op zoek zijn. In alle gitaarwinkels heb je vaak de mogelijkheid om veel verschillende gitaren uit te proberen, maak daar dus gebruik van!
Lees verder