Pottenbakken, de geschiedenis

Pottenbakken is een leuke hobby en mensen doen dit al eeuwen lang. Wanneer zijn mensen begonnen met pottenbakken en hoe heeft het pottenbakken zich in de loop der eeuwen ontwikkeld? Wanneer werd de pottenbakkersschijf uitgevonden en is deze veranderd in de loop der tijd? Hoe doe je dat eigenlijk pottenbakken?

Wanneer zijn mensen begonnen met pottenbakken?

Voor het bakken van potten is beheersing van vuur nodig en zodra dat er eenmaal was zijn mensen begonnen met potten bakken. Zo’n 13.000 jaar voor Christus verhitte men vormgegeven klei in een open vuur. Deze potten waren bruikbaar maar niet waterdicht en erg breekbaar. In Japan zijn restanten van gebakken potten gevonden van meer dan 15.000 jaar oud.

Geschiedenis

Vanaf ongeveer 6500 voor Christus werd geprobeerd deze potten waterdicht te krijgen met een laagje slib en werden ze versierd. De potten van toen waren niet mooi rond aangezien ze met de hand werden gemaakt. Dit veranderde met de uitvinding van de pottenbakkersschijf. In het begin (rond 3500 voor Christus) waren dit draaitafels bestaande uit een ronde steen die met de hand in beweging werd gebracht. Al snel verzon men een methode waarbij men de handen vrij had om potten te kunnen vormen en de draaischijf met de voeten aan te drijven. De pottenbakkersschijf die we nu nog steeds kennen werd een feit. Rond dezelfde tijd werd ook een pottenbakkersoven uitgevonden. Deze werd met steenkool gestookt, waarna hete lucht door de potten omhoog werd geblazen. Er werden vele potten tegelijk in de ovens gebakken omdat het een kostbare zaak was deze te stoken. Deze potten werden heter gebakken en waren dus een stuk steviger dan hun voorgangers.

Hoe doe je dat, pottenbakken?

Eerst neem je een homp klei en begin je dit te kneden. Probeer er zo min mogelijk lucht in te kneden. Na het kneden plaat je de homp klei in het midden van de pottenbakkersschijf. Je legt binnen je bereik een teiltje warm water, een sponsje en een touwtje neer. Vouw je handen om de homp klei en laat de schijf draaien. De duimen in het midden. Beweeg je handen omhoog en omlaag zodat er een pot vorm ontstaat met in het midden een opening, ontstaan door je duimen. Houd dit kuiltje in de pot nat. Wanneer de vorm is ontstaan laat je de schijf minder hard draaien. Je gebruikt nu twee handen (één aan de binnenkant en één aan de buitenkant van de pot) en met deze handen beweeg je langzaam van onder naar boven. Zo wordt de klei omhoog gebracht. Bij het afsluiten steeds de bovenrand tussen de vingers fixeren. Om de bovenkant van de pot af te snijden zet je de schijf stil. Je neemt het touwtje in je handen en snijdt hiermee langzaam zonder te zagen de bovenrand op de gewenste hoogte af. Wanneer de pot klaar is laat je hem langzaam in het plastic uitharden. Ongeveer een weekje. Hierna kunnen eventuele oneffenheden aan de pot worden bijgewerkt alvorens hij in de oven gaat. De pot moet worden afgebakken bij 1000 tot 1300 graden. In een gewone huishoudoven lukt dit dus niet. Wanneer je hierin bij een lagere temperatuur de pot afbakt blijft hij bros, net zoals de potten in de oudheid.

Pottenbakken als hobby

Pottenbakken is vooral een leuke hobby omdat je met je handen bezig bent. Lekker kliederen met klei en gedachten even stopzetten. Voor sommige mensen is het een simpele hobby, voor anderen een manier om tot rust te komen. Voor iedereen die het ook wil proberen is het mogelijk om een cursus te volgen. Door heel Nederland worden deze op diverse plaatsen aangeboden. Google op pottenbakken in combinatie met je plaatsnaam en je vindt zo een cursus bij jou in de buurt.