Vingerhoed, leuk om te verzamelen!

Iedereen heeft ze weleens zien liggen in een souvenirwinkel: de vingerhoed. In de vorige eeuwen was het een vooral een gebruiksmiddel, maar tegenwoordig is het vooral een verzamelitem. Sommige vingerhoeden zijn eenvoudig van vorm en kleur, andere zijn weer bont en fraai versierd. Het vingerhoedje kent echter een interessante geschiedenis!

Geschiedenis

De oudste echte vingerhoeden dateren van zo’n 2500 jaar geleden en komen uit het gebied rond de Middellandse Zee. 10.000 jaar geleden werden echter al duwstenen van bot al gebruikt bij het naaien. Feitelijk dezelfde functie, maar niet handig in het gebruik. De Romeinen zorgden er rond 100 na Christus voor dat de vingerhoed bekend en verspreid werd in heel Europa. In 1150 stichtte abdis Hildegard von Bingen haar eigen klooster. Tot haar schamele uitzet behoorde een vingerhoed.

Rond 1500 werd zink ontdekt als grondstof. Messingprodukten, zoals vingerhoedjes, konden nu makkelijker gemaakt worden. In 1537 werd de eerste Neurenbergse vingerhoedsgilde opgericht. Met moeite sloegen de vaklieden in iedere vingerhoed maar liefst zo’n 500 putjes. Deze vingerhoedjes droegen het wapen van het gilde als bewijs van echtheid. Neurenberg was rond die tijd het kloppend hart van de mondiale vingerhoedenindustrie. De Zwitserse houtbewerker Jost Ammann schreef een boek, waarin verschillende handwerken uitvoerig werden beschreven en afgebeeld. De vingerhoed kreeg in zijn boek veel aandacht.

In 1700 startte de Nederlander J.Lofting in Londen met het machinaal vervaardigen van vingerhoedjes. Enkele jaren later werd de productie uitgebreid in onder meer het Rijnland, Iserlohn en Sundwig. Rond 1756 waren de Zweden middels spionage op zoek naar het geheim van de vingerhoedproductie. In 1763 lukte het keizerin Maria-Theresia van Oostenrijk om vingerhoedontwerpers uit Neurenberg om te kopen en naar Oostenrijk te smokkelen, verstopt in hooiwagens. In de 19e eeuw hadden vrijwel alle landen hun eigen vingerhoedenfabricage. Engeland en Frankrijk waren het meest creatief wat betreft versieringen. In Nederland was het uiterlijk niet zo heel belangrijk, als het vingerhoedje maar functioneel was.

Functie en verzamelen

De oorspronkelijke functie van een vingerhoed is het beschermen van de naaister tegen prikken. Door de vingerhoed om de vinger te doen, kon een naald met veel kracht door de stof gehaald worden. Tegenwoordig is het vooral een compact en mooi verzamelitem. Sommige producenten nemen niet eens meer de moeite om putjes in de vingerhoeden te slaan die het uitglijden van de naald tegen moeten houden. Het zijn dan ook vooral mooie kunststukjes die in de vitrinekast of op de schouw niet misstaan. Op rekjes en standaards kunnen veel vingerhoedjes geplaatst worden.

De meeste plaatsen ter wereld hebben een eigen vingerhoed. Tegenwoordig zijn ze van porselein gemaakt, met daarop een fraaie afbeelding en plaatsvermelding. Ze zijn nooit duurder dan 3-5 Euro. Dat maakt het verzamelen aantrekkelijk. Iedere vingerhoed heeft zijn eigen herinnering en verhaal en neemt weinig ruimte in beslag.