Nietmachine en nietjes: soorten, werking en gebruik

Hoewel bij het woord machine in eerste instantie aan een groot apparaat zal worden gedacht, wordt die naam ook gebruikt voor een klein apparaatje, namelijk een nietmachine. Op elk kantoor (en zelfs op elk bureau) en in ieder huis zal wel een nietmachine te vinden zijn. Soms voor dagelijks gebruik en zo niet dan toch wel regelmatig gebruik. Met een nietmachine wordt een aantal papieren aan elkaar vastgemaakt door middel van een nietje waardoor vellen papier minder makkelijk verloren gaan en op een goedkope manier kleine boekjes kunnen worden gemaakt.

Soorten nietmachines

Er bestaan vier soorten nietmachines geschikt voor verschillende situaties namelijk een standaardnieter, niettang, langarmhechter en blokhechter.

Standaardnieter
De standaardnieter is de meest voorkomende nietmachine. Hij staat op een tafel of bureau terwijl het papier door een druk op de bovenarm wordt gehecht. Bij briefpapier of kopieerpapier van normale dikte kunnen makkelijk twee tot meer dan tien vel papier aan elkaar worden geniet.

Niettang
Een niettang is nagenoeg gelijk aan een standaardnieter maar kan los uit de hand worden gebruikt zonder steun van een tafel of bureau. Een niettang is een makkelijke nietmachine om snel enkele velletjes aan elkaar te nieten. Dit apparaat kan tot twintig vel aaneen nieten maar er zijn ook zwaardere uitvoeringen met een capaciteit tot wel zestig vel.

Langarmhechter
Als niet op een hoek of de rand van het papier moet worden geniet is de langarmhechter geschikt. Het papier kan daarbij tussen twee lange armen van de nietmachine worden geschoven. Dit is makkelijk om een boekwerkje te maken waarbij de nietjes in het midden van bijvoorbeeld A3-formaat moeten komen.

Blokhechter
Een blokhechter is zodanig uitgevoerd dat dikke stapels papier aan elkaar kunnen worden geniet tot vele tientallen vellen. Met de bovenarm kan meer kracht worden uitgeoefend dan een standaardnieter om door de vele vellen heen te kunnen komen. Maar er bestaan ook elektrische blokhechters waarmee een eventueel probleem van kracht te moeten zetten is opgelost.

Werking van nietjes

Een nietmachine heeft een slede met nietjes. Een slede bestaat uit ongeveer vijftig losjes aan elkaar gelijmde nietjes. Een nietje bestaat uit een stukje afgeplat zeer dun metaaldraad waarin twee hoeken van 90 graden zijn gevormd waardoor een soort dubbele winkelhaak ontstaat. Bij gebruik van de nietmachine wordt telkens het voorste nietje door het papier geslagen. In eerste instantie glijden daarbij de twee pootjes (korte deeltjes van het nietje) verticaal door het papier. Daarna worden de uiteinden van de pootjes onder het onderste vel papier omgebogen. Veel nietmachines zijn handapparaten maar er bestaan ook elektrische waarbij geen drukkracht nodig is om nietjes door een dik pak papier te slaan.

Nietjes verwijderen met ontnieter

Nietjes verwijderen zonder hulpmiddel is een lastig karweitje en heeft al menigeen een gescheurde nagel gekost. Beter is een speciaal apparaatje te gebruiken dat ontnieter wordt genoemd. Een ontnieter is een soort tangetje met vier wiggetjes die door een knijpbeweging onder de bovenkant van een nietje terechtkomen. Daarna kan het nietje makkelijk verwijderd worden zonder het papier te beschadigen.

Soorten nietjes

De maat van nietjes wordt aangeduid met twee getallen. Het ene getal geeft de sterkte van de draad aan en het andere de lengte van de pootjes. Een veelvoorkomende draadsterkte wordt aangegeven met het getal 24 dat in combinatie met de lengte van de pootjes neerkomt op de aanduiding 24/6 waarbij de pootjes 6 millimeter lang zijn. Bij langere lengte van de pootjes kunnen meer vellen papier op elkaar worden geniet. Overigens is ongeveer 4 millimeter van het pootje nodig om omgebogen te kunnen worden. Voor de overige millimeters geldt dat voor 10 vel papier ongeveer 1 millimeter pootje nodig is. Uiteraard moet bij de keuze van de nietjes er rekening mee worden gehouden of de betreffende maat past in het beschikbare nietapparaat.

Materiaal van nietjes

Nietjes worden gemaakt van koper, staal of verzinkt materiaal.

• Koperen nietjes: Nietjes van koper zijn tamelijk taai en gaan zeker niet roesten.

• Staal:

  Deze nietjes zijn sterk, breken niet en kunnen ook niet roesten. Het is van de drie soorten de beste.
• Verzinkt materiaal: Dit is de goedkoopste soort maar tevens ook de minst sterke. Op den duur gaan verzinkte nietjes ook roesten.

Kwaliteit kiezen ten opzichte van gebruik

Als het misgaat met de nietjes kan dit komen door verkeerd gebruik, slechte kwaliteit van de nietjes of een mankement aan het apparaat. Een mankement kan bijvoorbeeld zijn het niet goed meer functioneren van de veer doordat het apparaat gevallen is of om dezelfde reden een defecte scharnier is ontstaan. Hoewel er relatief goedkope nietmachines verkrijgbaar zijn kan beter rekening worden gehouden met het soort gebruik en de kwaliteit daarop worden afgestemd wat een iets hogere investering vergt.