Zorgen voor je stem tijdens het zingen

Is zingen jouw hobby? Maar wil je de kans op stemklachten, nu of anders misschien later, zoveel mogelijk voorkomen en zo mooi mogelijk blijven klinken? Dan is het heel belangrijk goed voor je stem te zorgen en enkele cruciale regels op te volgen. Ook als je ouder wordt gaat je zangstem in kwaliteit achteruit. Om dit proces zo langzaam mogelijk te laten verlopen, is de juiste stemzorg nodig.

Ademhaling en houding goed regelen

Lucht is niet alleen de 'motor' van je stem (die je laat trillen met je stembanden), ook zijn bij zingen de klanken die je maakt langer dan bij praten en hierbij is absoluut voldoende adem nodig! Zangers die niet juist ademhalen, gaan vaak met hun keel knijpen om te voorkomen dat ze lucht kwijtraken.

Goede zangers ademen niet alleen via de borst, maar ook via de buik. Als je goed inademt via de buik, zetten je buik, je middel en rug uit. Je schouders horen niet omhoog te gaan, maar ontspannen te blijven. Wil je checken of je het goed doet? Zit op een stoel, adem in met je handen in je zij, en voel of je buik, middel en rug uitzetten. Zit ook rechtop, en doe dit ook altijd tijdens het zingen, anders blokkeer je de luchtdoorstroom in je lichaam wat niet ten goede komt aan het zingen (staand zingen is eigenlijk het best). Uitademen is ook een vak apart, want je moet niet zorgen dat je alle ingeademde lucht meteen weer kwijtraakt. Je houdt je inademingsspieren daarom lichtelijk actief tijdens het uitademen (dit heet ademsteun). Dan loop je niet leeg als een ballon, maar met tussenpozen.

Voel je niet goed wat je moet doen voor ademsteun? Doe een brede riem om je middel. Adem in. Voel hoe de riem strakker komt te zitten. Met een goede ademsteun blijft er ook bij het zingen wat spanning op die riem staan.

Juiste zangtechniek

Bij de juiste zangtechniek is je keel ontspannen en niet dichtgeknepen. Er mag ook geen spanning zijn in je nekspieren, je kaken, je mond, je schouders of überhaupt je bovenlichaam. In plaats daarvan moet je de steun halen van je buikspieren, je middenrif, je ribbenkast etc., dus je onderlichaam!

Hier zijn allerlei fantastische oefeningen voor. Een goed voorbeeld is de oefening om simpelweg te gapen. Als je gaapt zijn je luchtpijp en keel namelijk volledig open en ontspannen, net zoals wanneer je een hap wilt gaan nemen van een appel. Hoe voelt zo'n open keel? Er zijn ook allerlei oefeningen om de juiste onderlichaam spieren die je nodig hebt tijdens het zingen te activeren. Een perfecte oefening hiervoor is om een paar keer heel vriendelijk te kuchen, alsof je je keel schoonmaakt, maar je moet het zo zacht doen dat het een hijg lijkt (je voelt de kuch niet duidelijk). Wees bewust wat er nu gebeurt met alle spieren in je buik, die heb je nodig! Ook liptrillers zijn een heel populaire oefening. Ze leren je onderlichaam perfect samenwerken met je stembanden, maar alles daarboven blijft goed ontspannen. Zo zijn er nog veel oefeningen om te merken dat je niet je keel, kaak of schouders hoeft aan te spannen, maar volledig kunt vertrouwen op je stembanden, middenrif en buikspieren.

Warming-up

Zangers moeten een warming-up doen om blessures aan hun stembanden te voorkomen, net zoals hardlopers bij hun kuitspieren. Door tijd te nemen voor een warming-up ga je beter klinken, beter zingen, het is goed voor je bereik en het helpt allerlei klachten te voorkomen. De meeste warming-up oefeningen zijn geschikt voor zangers in elke stijl. De hierboven beschreven dingen zijn eigenlijk al enkele perfecte voorbeelden. Sommigen zangers besteden wel een uur aan de warming-up, anderen maar 10 minuten. Het is aan jou als zanger om te bepalen hoe lang je eraan wilt besteden, maar vaak is het al voldoende als je gewoon een paar oefeningen doet voordat je gaat zingen. Als je ouder wordt, moet je er meestal iets meer tijd voor nemen. Wie het helemaal goed wilt doen, doet ook nog een cooling-down. Die oefeningen lijken vaak sterk op de oefeningen van de warming-up. Er zijn ook specifieke warming-up oefeningen voor specifieke stijlen, zoals country. Een goede zangcoach kan je ook helpen met oefeningen te bedenken/aan te passen aan de dingen waaraan je wilt werken.

Levensstijl

De rest is kort samen te vatten, drink voldoende water, geef je stem de nodige rust, spreek goed, eet niet te vaak te heet, voorkom droge lucht (zet desnoods een luchtbevochtiger op je kamer als je vaak wakker wordt met een droge keel), zing niet hoger of lager dan comfortabel voor je is en zing ook niet te lang op de grenzen van je bereik. Vooral voldoende water drinken en rust zijn een van de weinige dingen waarover alle zangers het eens zijn!