Knutsels: herfstcollage voor dementerenden en kinderen
Knutselen met natuurlijke materialen: in de herfst liggen de knutselmaterialen voor het oprapen. Kastanjes, eikels, beukennootjes, helikoptertjes, noem maar op. Kinderen kunnen ze zelf of met ouders, grootouders of leerkrachten oprapen. Activiteitenbegeleiders rapen onderweg naar huis of zorgcentrum deze vruchten van het najaar op. Vruchten of beter gezegd: noten en zaden. Drie vliegen in een klap met deze handvaardigheidsactiviteit: de fijne motoriek op speelse wijze oefenen, bezig zijn met de natuur en creatieve expressie. Eenvoudig, goedkoop. Voor ouderen die aan dementie lijden t.g.v. bijvoorbeeld de ziekte van Alzheimer of Parkinson, voor kinderen, voor mensen met een lichte verstandelijke beperking... En: een activiteit die gemakkelijk moeilijker te maken is zodat ook oudere kinderen en volwassenen er mee aan de gang kunnen! De oogst van de herfst!
Collage over de herfst maken voor ouderen met dementie en kinderen
Creatief, kunstzinnig, speels of zo maar wat plakken: het kan allemaal met de vruchten van de herfst: kastanjes, beukennootjes, propellertjes of helikoptertjes, zaaddozen.... Noem maar op. Het begint allemaal met goed kijken, zoeken, oprapen, mee naar huis nemen en, indien nodig, laten drogen.
Aan de slag met een collage over het najaar
Zorg voor een goede werkplek, ruim genoeg, vlak en met voldoende licht. Om deze collage te maken heeft u nodig:
- lijm
- een stevige ondergrond (karton, opgespannen linnendoek, fotolijst zonder glas)
- lijmkwastjes
- vruchten (zaden, pitten, noten) als eikels, kastanjes etc.
- schilderijhaakjes (indien gewenst)
Abstract schilderij
Bloemen
Bloemen met meerdere soorten vruchten
Portret van koning Herfst
Abstract schilderij van de herfst
Er zijn verscheidene mogelijkheden op verschillend niveau voor het maken van een voorstelling over het najaar. Voor wie bewust abstract kan werken en voor wie niet in staat is bewust een afbeelding te maken, is een 'abstracte' voorstelling een leuke optie.
Wie kan abstraheren, verbeeldt misschien hoe gevleugelde zaden worden meegevoerd door de wind. Wie dat niet kan, plakt gewoon lekker wat zaden op de ondergrond. Met een aardige dot knutsellijm omdat deze vruchten en zaden niet vlak van vorm zijn.
Bloemen maken
Voor wie aardig kan knutselen (qua motoriek en fantasie), is het mogelijk met een van de gekozen zaden of vruchten van de herfst bloemen te maken. Afhankelijk van de hoeveelheid materialen en de grootte van het oppervlak kan dat een 'bloem' zijn of meerdere bloemen.
Bloemen in de sfeer van de herfst maken met meerdere soorten vruchten
Voor wie wat meer 'handvaardigheid' heeft en inzicht in ritme, patronen en herhaling, is het mogelijk met meerdere soorten zaden, pitten en vruchten te werken en samengestelde "herfstbloemen" te maken. Hoe groter de ondergrond, hoe groter de mogelijkheden om niet alleen een complexere 'bloem' te maken, maar een heel 'boeket' te verdelen over de ondergrond.
Mandala's met de sfeer van het najaar
Wat oudere kinderen en volwassenen die weten wat mandala's zijn, kunnen op een vergelijkbare manier een mandala maken van de kastanjes, eikels, beukennoten, hazelnoten... Ingewikkelder naarmate er meerdere zaden en vruchten zijn in diverse formaten. Het is wellicht verstandig om met een dunne potloodlijn een aantal cirkels te tekenen.
Koning Herfst
Als er een koning Winter is, dan misschien ook wel een Koning van de Herfst. Daagt u de deelnemers maar uit hun fantasie en creativiteit de vrije loop te laten. Sommige van de vruchten en zaaddozen lenen zich er door hun vorm goed voor om gezichten of misschien zelfs wel hele poppetjes uit te beelden. Met kinderen kunt u gemakkelijk aan het fantaseren slaan over de 'Vorst van het Najaar'. Wie weet maakt u wel illustraties bij een verhaal. Of een verhaal over Koning Herfst bij de schilderijen.
Herfstcollages voor volwassenen
Door op een groter oppervlak te werken, met een grotere sortering zaden en vondsten onder bomen vandaan, door ook kleinere materialen beschikbaar te stellen, kan het maken van een herfstcollage met gemak een moeilijkere, complexere, meer volwassenen en meer kunstzinnige activiteit zijn. Misschien mediteert u eerst wel vooraf. Of doet u een geleide meditatie voorafgaand aan de handvaardigheid. Ook tijdens het maken van de schilderijen kunt u voor extra inspiratie zorgen door passende muziek te draaien. Denk aan de herfst van Vivaldi. Of zoek naar muziek waarin 'herfststormen' te beluisteren zijn met wind, onweer en het gekletter van de regen.
Exposeren van de kunstwerken over het najaar
U kunt van de herfstcollages een expositie maken over de herfst. Mensen met dementie t.g.v. Alzheimer of met een verstandelijke beperking en kinderen kunt u hiermee het gevoel geven dat hun werk gewaardeerd wordt.
- Na het knutselen legt u de gemaakte werken op tafel of op de grond zodat men elkaars werk kan bekijken
- u zet de collages op een plank of kast om ze gedurende langere tijd te exposeren
- u laat schilderijhaakjes bevestigen aan de collages en hangt de werken op
Exposeren: de puntjes op de -i-
Wilt u de expositie samen met de exposanten echt 'af' maken, vraag de kleine of grote kunstenaars, of ze nu een ziekte hebben of niet, om:
- hun werk te signeren
- hun collages een titel te geven
- een naam te bedenken voor de expositie
- uitnodigingen te maken om toeschouwers uit te nodigen
Misschien verkoopt u zelfs wel werken, al of niet voor een goed doel.
Voorzichtig met kwetsbare groepen als mensen met Alzheimer!
Als u werkt met mensen met een verstandelijke beperking, kleine kindertjes of ouderen met dementie, let dan op de veiligheid.
Denk daarbij aan mensen die de vruchten of zaden in hun mond zouden kunnen steken of uit de lijmpot 'snoepen'.
Lees verder