‘De jongen in de gestreepte pyjama’ van John Boyne

Berlijn, 1943. De hele wereld staat op zijn kop. Hitler wil zijn rijk uitbouwen en gaat daarvoor over lijken. Hij zoekt in heel Duitsland zijn mannen uit zodat hij overal zijn pionnen kan uitzetten. Op die manier wil hij alle mensen uitroeien die hem niet volgen. Daarnaast heeft hij het ook op de joden gemunt. Hij noemt deze groep gelovigen het uitschot van de bevolking en wil ze van de eerste tot de laatste opsluiten in zijn concentratiekampen. Het is over zo’n concentratiekamp dat John Boyne het in z’n boek ‘De jongen in de gestreepte pyjama’ heeft. Bruno zijn vader is één van de pionnen van Hitler en het hele gezin wordt meegesleurd in de Furie zijn plannen.

John Boyne

John Boyne is een schrijver en journalist die werd geboren op 30 april 1971. De Ier studeerde aan de universiteiten van Dublin en Norwich en wist algauw welke kant hij met zijn leven uit wilde. Schrijven bracht echter niet onmiddellijk centen in het bakje waardoor Boyne moest bijklussen in een boekhandelketen. Intussen heeft hij al enkele romans op zijn conto staan waarvan 'De jongen in de gestreepte pyjama' het meeste succes kende. Het verhaal werd zelfs verfilmd. De boeken van Boyne werden daarnaast ook al in meer dan 40 talen vertaald.

Het verhaal

Situatieschets

John Boyne situeert het verhaal in 1943, te midden van de terreur van de Tweede Wereldoorlog. Bruno woont samen met zijn zus Gretel, zijn ouders en hun diensters in Berlijn. De kinderen hebben echter nog geen weet van alle gruwel omdat ze tot nu toe steeds goed afgeschermd werden. Daar komt al snel verandering in als het hele gezin moet verhuizen. De Furie is op bezoek geweest en de vader van Bruno wordt als pion uitgezet.

Verhuis naar Oudwis

Bruno moet samen met zijn gezin Berlijn verlaten. Ze vestigen zich in een eenzame woning, Oudwis genaamd. Bruno vindt het daar heel ongezellig en wil zo snel mogelijk terug naar zijn thuis in Berlijn. Een terugkeer zit er echter niet onmiddellijk in.

Bouwen van een schommel

De verveling slaat al snel toe en Bruno gaat op zoek naar nieuwe uitdagingen. Hij vraagt de hulp van luitenant Kotler om benodigdheden te verzamelen voor het maken van een schommel. Al snel vindt Bruno een paar touwen en een band. Hij vindt zijn nieuwe speeltje zodanig leuk dat hij steeds hoger schommelt. Zijn avontuurlijke namiddag loopt echter helemaal fout af. Bruno valt van de schommel en bezeert zich ernstig. Gelukkig is Pavel er. Hij blijkt vroeger dokter te zijn geweest, maar moet nu de groenten kuisen en snijden voor het gezin.

Op ontdekkingstocht

Omdat de schommel toch te gevaarlijk blijkt te zijn, moet Bruno op zoek naar een ander tijdverdrijf. Daarom besluit hij om op ontdekkingstocht te gaan. Hij heeft door het raam van zijn zus gezien dat er in de verte een hoog hek staat. Hij is benieuwd of er daar niemand achter woont. Zo kan hij misschien vrienden maken.

Vriendschap met Shmuel

Aan het hek leert Bruno Shmuel kennen. De jongen draagt zoals alle andere mensen achter het hek een gestreepte pyjama. Bruno vindt dat gek. Hij snapt ook niet waarom ze niet samen kunnen spelen. Ze kunnen alleen aan weerszijden van het hek zitten praten.

Personages

• Bruno: verhuist met het hele gezin naar Oudwis, leest graag boeken en gaat vaak op ontdekkingstocht. Hij leert Shmuel kennen en noemt hem zijn nieuwe beste vriend. Bruno vindt het jammer dat zijn vader steeds aan het werk is en niet wat meer tijd voor hem kan vrijmaken.
• Gretel: verhuist samen met het hele gezin naar Oudwis. Is de oudere zus van Bruno. Ze verzamelt poppen en houdt zich daarmee bezig. Ze is heimelijk verliefd op de 19-jarige luitenant Kotler.
• Moeder: volgt haar man overal. Ze probeert het zo gezellig mogelijk te maken in Oudwis, maar wil uiteindelijk toch erg graag terug naar Berlijn.
• Vader: is ervan overtuigd dat hij de wil van de Furie moet inwilligen. Hij doet er alles voor en plaatst daarom zijn gezin op twee.
• Maria: is de dienstmeid van het gezin. Ze was dat al in Berlijn, maar gaat ook mee naar Oudwis. In het nieuwe huis brengt ze veel tijd met Bruno door. Ze groeien naar elkaar toe. Ze kunnen goed met elkaar praten.
• Pavel: is in dienst genomen om de groenten te kuisen en te snijden. Hij blijkt vroeger dokter te zijn geweest, maar hij mag dat beroep niet meer uitoefenen.
• Luitenant Kotler: werkt voor vader en werpt zich op als vaderfiguur als de papa van Bruno er niet is. Hij maakt altijd grapjes met Gretel. Uiteindelijk moet hij Oudwis verlaten en zien Gretel en Bruno hem niet meer terug.
• Shmuel: woont samen met heel wat andere joden aan de andere kant van het hek. Ze dragen allemaal een gestreepte pyjama.

Gegevens boek

• Oorspronkelijke titel: The Boy in the Striped Pyjamas
• Vertaling: Jenny de Jonge
• Uitgegeven in: 2006
• Uitgeverij: De Boekerij
• Omslagontwerp: DPS, Amsterdam
• Leeftijd: 12+
• Aantal pagina’s: 204
• ISBN: 978-90-225-5812-6

Andere boeken van Boyne

• 2006: The boy in the striped pyjamas - De jongen in de gestreepte pyjama
• 2008: Mutiny on the Bounty - De scheepsjongen
• 2009: The thief of time - Dief van de tijd
• 2009: The house of special purpose - Het winterpaleis
• 2010: Noah Barleywater runs away - Noah Barleywater gaat ervandoor
• 2011: The absolutist - De witte veer