recensie

Kluun: Haantjes - boekrecensie

Kluun: inmiddels in Nederland een alom bekend schrijver. Haantjes is alweer zijn zesde boek. Kluun, pseudoniem voor Raymond van de Klundert, schreef dit boek ná, maar qua inhoud als voorloper òp zijn bestseller, 'Komt een vrouw bij de dokter'. Je zou denken dat na zo'n succes opvolgers ook goede recensies krijgen. Toch kunnen we dat van dit boek niet zeggen. Hoe wordt dit boek dan beoordeeld? 'Komt een vrouw bij de dokter' is inmiddels succesvol verfilmd. Pas 8 jaar na het verschijnen van dit boek, komt 'Haantjes' uit. Qua verhaal is het geen opvolger, maar juist de voorloper op Kluuns bestseller. Stijns vrouw, die in de bestseller komt te overlijden, leeft in Haantjes nog, gezond en wel. In dit artikel lees je over 'Haantjes':

• Korte samenvatting
• Verschillen met 'Komt een vrouw bij de dokter'
• Succesvolle vrouwen, falende mannen
• Doel van het boek
• Over de titel
• Journalistieke recensies
• Lezersrecensies
• Mijn mening over het boek
• Over de auteur
• Over de cover
• Conclusie
• Boekgegevens

Korte samenvatting

Stijn, de hoofdpersonage en reclamejongen, begint in de gloriejaren rond 1998 met compagnon Frenk het reclamebureau Merk in Uitvoering. Na een jaar is de stand van zaken: geïnteresseerden genoeg, grote namen komen langs, maar klant worden ho maar. Ze geven echter de moed niet op en de aankomende Gay Games brengt hun op het idee om bijbehorende producten te gaan produceren: vlaggen op petjes, fluitjes, vlaggen en t-shirts. Let wel: de vlaggen van alle deelnemende landen, waarbij rood steeds wordt vervangen door roze, de kleur van de 'Gays'. Het lijkt een geweldig plan, en de reclamemannen denken: "Succes verzekerd". Uiteindelijk falen de mooie plannen gigantisch, en daarmee ook de haantjes. Parallel met de reclamewereld-belevenissen loopt het privéleven van Stijn met Carmen en babydochter Luna, compleet met poepluiers.

Verschillen met 'Komt een vrouw bij de dokter'

Hoewel dit boek aansluit op de het bekende boek van Kluun 'Komt een vrouw bij de dokter' (hierna te noemen KEVBDD) zijn er een aantal in het oog springende verschillen. Ten eerste bevat dit boek niet de infokaders, waarin de karakters kort worden beschreven. Ook ontbreken de zgn. wramples: de begeleidende geciteerde songteksten. Ook de zware thematiek van 'Komt een vrouw ...' en het vervolg daarop 'Weduwnaar' vind je hier niet terug: dit boek is vlot geschreven, is humoristisch, hoewel vaak met een flink sarcasme.

Succesvolle vrouwen, falende mannen

In dit boek zeker aan de orde: succesvolle vrouw die regelmatig subtiel door de belevenissen van Stijn heen sijpelt is Carmen, in dit boek nog een gezonde carrièrevrouw die de titel Zakenvrouw van het jaar krijgt. Carmen heeft geen nadrukkelijke rol, maar de tegenstelling tussen haar succes en het falen van de marketingacties van haar man is opmerkelijk. Dat dat ook Kluuns doel was, blijkt uit de quote van Sylvia Tóth (succesvolle zakenvrouw, o.a. bekend van uitzendbureau Content). Kluun opent daarmee zijn boek:


De spitse opmerkingen van Carmen, als haar antwoord op de enthousiaste en ook brallende opmerkingen van Stijn, zijn vaak simpel maar doeltreffend. Zoals in de passage, waarin Stijn nog voor doet komen of het slechts een kleine actie gaat worden:

Doel van het boek

Kluun zegt zelf dat hij een extreem vermakelijk en makkelijk leesbaar boek wilde produceren. Omdat veel mensen eigenlijk een hekel hebben aan lezen, het trauma van een literatuurlijst, wilde hij ze met dit boek wat leesplezier teruggeven.

Over de titel

Met een haantje wordt in de volksmond een man bedoeld die met brallerig gedrag zijn al dan niet werkelijke zakelijke succes breed uitdraagt. Kluun zegt zelf over de titel: "Ik stond bij de Games aan de zijlijn, alsof ik carnaval zonder biertje vierde. Wij hetero's met buikje en ongetrainde lichamen voelden ons outcasts, wij haantjes werden de sukkeltjes". De titel is daarmee een mooie uitbeelding van zowel het gedrag van Stijn en zijn compagnon Frenk in hun poging om succesvol te zijn, alsook het je als hetero bewegen binnen de gay scene van de Gay Games.

Journalistieke recensies

De meeste recensies op het boek zijn matig tot puur slecht. Enkele passages:

• Langdradig, clichématig en saai
• Saai: er is niets in het boek waar je boos om kunt worden (KEVBDD: Stijns vreemdgaan terwijl Carmen ernstig ziek is) of aanstoot aan kunt nemen (vreselijk platte taalgebruik in de Weduwnaar)
• Gebrek aan fantasie

Toch is er ook bij wat doorzoeken een positief geluid te horen. De Volkskrant, die over KEVBDD en De Weduwnaar vrij negatief was noemt het boek 'hoogstaand amusement, doeltreffend verhaal'.

Lezersrecensies

Twee lezers schrijven het volgende:

• Zo mooi, intens, humorvol en verdrietig KEVBDD is, zo leeg en nietszeggend is Haantjes. Of misschien waren die jaren in Amsterdam destijds zo onbezield ... jammer!
• Waardeloos boek. Er gebeurt niks, het wordt niet spannend, ontroerend, ook niet grappig. Het gaat helemaal nergens over.

Mijn mening over het boek

Het verhaal op zich leek mij een leuke roman op te leveren, een lekker verhaal waarin hoop op succes vooral een hoop tegenslag had, en het spannend kon zijn hoe de afloop zou zijn. Maar ook ik vond het saai, na de helft gelezen te hebben zonk ik voor mijn gevoel weg in een eindeloze stroom van herhalingen van marketingacties die niet wilden aanslaan. Ik vond de schrijfstijl te simpel, ik vond het een boek wat iedereen geschreven had kunnen hebben. Ik werd niet door het verhaal gegrepen, wilde daardoor enkel weten hoe het af zou lopen. Maar hoewel het boek slechts 190 pagina's bevat, lukte het me zelfs niet om door te lezen tot de afloop: ik ben halverwege gestopt. Omdat Kluun inmiddels wel een bekende naam had, vooral door het succes van de verfilming van KEVBDD, werd ik nieuwsgierig naar recensies, meningen en de achtergrond van Kluun voor het schrijven van dit boek. Zag ik het verkeerd, was ik een uitzondering die het boek misschien niet begreep of iets gemist had? Ik vroeg me ook af of het misschien een 'mannen'-boek was: was de doelgroep mannen en was me dat bij mijn selectie niet opgevallen? Mijn onderzoek voor dit artikel bevestigde mij dat ik niet de enige was die het boek was tegengevallen. Geen aanval naar de schrijver overigens: ik vond het verhaal van KEVBDD in de verfilming geweldig en realistisch. Zo had Haantjes ook kunnen zijn.

Over de auteur

Raymond van de Klundert (1964), voor vrienden Kluun. Ooit marketingman met eigen bureau Project X, totdat zijn vrouw overleed aan de gevolgen van kanker. Bleef achter met zijn dochtertje. Liet alles achter en vertrok naar Australië, waar hij begon te schrijven. Schreef, geïnspireerd door zijn leven voor en tijdens de kankerperiode achtereenvolgens Komt een vrouw bij de dokter (2003), De Weduwnaar (2006) en Haantjes (2011). Daarnaast kwamen van zijn hand Klunen (2006) en God is gek (2009). Na De Weduwnaar zei Raymond zelf dat hij klaar was met de hele kankerperiode.

Over de cover

Op de cover prijkt een zwart-berande gestileerde haan op een felroze achtergrond. De kleur die kenmerkend is voor gay uitingen, zoals de Gay Parade en de Gay Games. Opvallend is de ene witte staartveer. Bedoelde Kluun daar Stijn mee, als potentiële binnenlopende succesvolle zakenman in een wereld vol haantjes?

Conclusie

Voor mij, en velen met mij, een tegenvallend boek. Kluuns website raadplegend kom ik echter zijn columns tegen. Die spreken mij wel aan: spits, vlot leesbaar en treffend. Zoals zijn column 'Ode aan de meters' over de werkzaamheden van medewerkers van het Nederlands Meetinstituut:


Mijn conclusie: Kluun heeft voor mij nog niet afgedaan, ik geef hem nog een kans.

Boekgegevens

• Titel: Haantjes
• Ondertitel: Voor jou bleef ik leven
• Auteur: Kluun
• Jaar: 2011
• Uitgeverij: Podium (Amsterdam)
• ISBN: 978 90 5759 444 1
• Aantal pagina's: 190