recensie

Twee bijzondere romans over Frida Kahlo

De flamboyante Mexicaanse schilderes Frida Kahlo leidde een tragisch leven. Toen ze 18 jaar was raakte ze betrokken bij een ernstig busongeluk dat haar bijna haar leven kostte. Vanaf die tijd leed ze helse pijnen, vooral in haar rug. Ze werd vele malen geopereerd zonder dat die operaties veel verbetering brachten. Haar relatie met haar grote liefde, de schilder Diego Rivera, verliep stromachtig. Rivera ging aan de lopende band vreemd, hij had zelfs een relatie met Frida’s zusje Cristina.

Barbara Mujica: Mijn zuster Frida

‘Mijn zuster Frida’ vertelt het verhaal van Frida’s leven vanuit het perspectief van haar 11 maanden jongere zusje Cristina. Cristina stond haar hele leven in de schaduw van Frida. Frida was haar vaders oogappeltje, hij achtte Frida intelligenter en meer bijzonder dan zijn andere dochters. Frida’s gezondheidsproblemen vergden daarbij natuurlijk de nodige aandacht van alle leden van het gezin Kahlo. Ook in haar volwassen leven, wanneer Cristina gaat trouwen en moeder wordt van een dochter en een zoon, is er meer aandacht voor Frida en haar affaire met de beroemde, 20 jaar oudere, communistische Diego Rivera, Frida’s huwelijk en miskramen dan voor Cristina en haar gezin. Wanneer Cristina zwanger is van haar zoontje poseert ze voor Diego. De twee worden verliefd en een affaire volgt. Frida is er kapot van. Toch is het Cristina die Frida in haar laatste levensfase bijstaat en verzorgt.

Met hooggespannen verwachtingen begon ik aan dit boek. Het verhaal van Frida’s leven vertelt vanuit het perspectief van Cristina, de zus die een affaire had met haar man, leek mij erg interessant. Ik rekende op vuurwerk. Wat dat betreft viel het boek nogal tegen. De schrijfster laat haar fantasie bepaald niet de vrije loop, ze houdt zich vrij streng aan de feiten uit Frida’s leven. De dingen die de schrijfster zelf invult of erbij heeft verzonnen zijn niet spectaculair. Dat is aan de ene kant goed, het houdt het verhaal geloofwaardig en integer. Aan de andere kant kom je, helemaal als je al vaker over het leven en werk van Frida Kahlo gelezen of gehoord hebt, geen verassingen tegen. Die verassingen zitten hem ook niet in de emoties, beweegredenen of handelingen van Cristina. Volstrekt logische en begrijpelijke gevoelens worden gebracht met een terughoudendheid alsof ze vreselijke bekentenissen doet. Daarbij zijn het nooit dingen die je als lezer zelf niet van te voren had kunnen bedenken.
Mijn zuster Frida is een interessant boek. Het is goed geschreven en geeft een mooi beeld van de tijd, het leven in Mexico en in de karakters van Frida en Diego. Verwacht je spektakel of nieuwe inzichten dan ben je aan het verkeerde adres.

Rauda Jamis: Frida Kahlo, een vrouw

Het boek ‘Frida Kahlo, een vrouw’ laat zich nog het beste omschrijven als een biografische roman of, zo je wilt, een geromantiseerde biografie. Citaten, brieven, krantenberichten, verzonnen dialogen, schilderijbeschrijvingen, historische feiten, anekdotes en zelf een horoscoop vormen het verhaal. Het boek bestaat uit korte hoofdstukjes, wat ik persoonlijk erg prettig lezen vind. De toon is dramatisch wat een beetje afbreuk doet aan het ’biografische’ karakter van het boek. Je vraagt je voortdurend af: is dit werkelijk zo gebeurd of is dit door de schrijfster gedramatiseerd? Interessant is de hele lijst beroemde personen die voorbij komen: de schilders Pablo Picasso en Wassily Kandinsky, de Russische revolutionair Trotski, de dichter Eluard, de surrealistische kunstenaars Breton en Duchamp, de grootindustrieel Ford en natuurlijk de Mexicaanse schilder en Frida’s man Diego Rivera. Misschien komt het door die korte hoofdstukjes, de dramatische toon of de grote wisselingen in perspectief maar je krijgt van geen van de karakters in het boek een meer dan oppervlakkige indruk. Maar ondanks dat alles is het boek zeer de moeite waard. Door het bloemrijke taalgebruik en de intens omschreven emoties wordt je meegezogen in het verhaal. Het verhaal blijft dagenlang hangen. Natuurlijk heeft dat te maken met de tragische gebeurtenissen in het leven van Frida maar het is wel degelijk ook de verdienste van de schrijfster. Toen ik een dag nadat ik het boek uitgelezen had, in de stadsbus stapte, zag ik ineens Frida voor me. Hoe zij op die dramatische dag met haar vriendje Alejandro, volkomen onwetend van wat haarboven het hoofd hing, de stadsbus moet zijn in gestapt. Zo levendig weet Rauda Jamis beelden op te roepen.