recensie

Elsa Morante, de geschiedenis

Elsa Morante (Rome, 1912-1985) beschrijft in De geschiedenis het leven van de Italiaanse onderwijzeres Ida Mancuso (geboren Ramundo) die in de Tweede Wereldoorlog met twee zonen probeert te overleven. Haar oudste zoon Nino is geboren tijdens haar huwelijk met Giuseppe. Na zijn dood wordt zij door een Duitse soldaat verkracht. Dit drama resulteert in de geboorte van Giuseppe, die zichzelf Useppe noemt. Useppe lijdt net als zijn moeder ooit als kind, aan epilepsie. Dit wordt hen beide fataal.

Gegevens

• Nederlandse titel: De geschiedenis
• Oorspronkelijke titel: La storia
• Auteur: Elsa Morante
• Uitgeverij: de Samenwerkende en Uitgeverijen Prometheus en Bert Bakker
• Jaar: 1974
• Nederlandse vertaling: 1982
• ISBN: 90 351 1630 5

De auteur Elsa Morante

De auteur leefde van 1912 tot en met 1985. Ze is geboren, getogen en gestorven in Rome. Voordat La storia uitkwam, schreef ze vooral korte verhalen. Ze was getrouwd met de eveneens Italiaanse auteur Alberto Moravia.

Het verhaal

Onderwijzeres Ida Mancuso

De lezer wordt door de auteur meegenomen naar het tragische leven van de Italiaanse onderwijzeres Ida Mancuso en haar twee zonen tijdens de Tweede Wereldoorlog. De eenzame weduwe leidt een angstig bestaan in Rome. Haar angsten nemen toe als zij op een januaridag in 1941 in haar huisje door een Duitse soldaat wordt verkracht.

Jongste zoon Useppe

Haar tweede zoon Useppe (Giuseppe) komt voort uit de verkrachting. Dit jongetje blijkt uiterst gevoelig en intelligent te zijn. Zijn gezondheid is echter een grote zorg voor Ida. Hij 'groeit niet goed' zegt hij zelf en hij heeft, net als zijn moeder vroeger, epilepsie.

Oudste zoon Nino

Haar oudste zoon Nino leeft een vrij en avontuurlijk leven, waar zijn moeder geen zicht op heeft. Hij komt af en toe thuis en breng met zijn onbezorgde karakter enige vreugde in het leven van zijn geliefde broertje en moeder. Op zo'n dag geeft hij Bella, een hond, aan zijn broertje cadeau.

De hond Bella

Bella krijgt een belangrijke rol hun leven. Zij wijkt geen moment van Useppe z'n zijde als hij weer een epileptische aanval heeft. Zij blijft bij hem waken, wachtend op de typische glimlach die aangeeft dat de spiertrekkingen van de aanval voorbij zijn.

Typische glimlach

Voor Ida bestaat het leven uit een continu gevecht om haar angsten te onderdrukken en de ziekelijke Useppe te verzorgen.
Als Nino door een auto-ongeluk om het leven komt, leven Ida en Useppe (en Bella) nog even door. Ondanks de medicijnen en Ida's goede zorg gaat het niet goed met Useppe. Hij krijgt de ene aanval na de andere en overlijdt uiteindelijk. Ook dit keer wijkt Bella niet van zijn zijde. Ida en Bella blijven samen wachten op de glimlach van Useppe. Deze glimlach verschijnt niet. Useppe is dood. Uiteindelijk moet Bella worden doodgeschoten, omdat zij niet bij het lijkje weg wil. Ook Ida sterft deze dag in 1947, ookal blijft haar hart nog een paar jaar kloppen. Tot aan haar dood heeft zij de typische glimlach van Useppe op haar gezicht.

Verfilmd met Claudia Cardinale

De geschiedenis is in 1986 verfilmd met Claudia Cardinale in de hoofdrol als de weduwe Ida Mancuso.
Het drieluik is geregisseerd door Luigi Comencini. De verfilming houdt zich vrij strak aan de sfeer en de verhaallijn van het boek, zelfs het tragische einde komt grotendeels overeen.